ضرورت تقویت گفتمان ملی به جای قومی : معصومه معظمی، «وقایع‌اتفاقیه»


 بعد از آنکه فراکسیون ترک‌زبانان مجلس، ۹ آبان به ریاست مسعود پزشکیان، نایب‌رئیس مجلس، با تعداد صد عضو تشکیل شد، حالا زمزمه شکل‌گیری فراکسیون کرد‌زبانان نیز شنیده می‌شود. فراکسیون قومیتی اتفاقی بود که سؤال درباره تشکیل آن، خبرنگار روزنامه ایران را زیر مشت و لگد نادر قاضی‌پور، نماینده ارومیه، قرار داد؛ موضوعی که مورد انتقاد بسیاری از نمایندگان قرار گرفت و نسبت به تشکیل آن در صحن علنی تذکر‌ها و اخطارهایی دادند. احمد مرادی، نماینده بندرعباس، در صحن علنی مجلس تشکیل چنین فراکسیونی را مخالف اصول «۱۹»، «۲۰» و «۸۴» قانون اساسی دانست و تصریح کرد: مجلس صدای ملت است و باید منادی وحدت باشد؛ اگر این روند ادامه یابد، باید منتظر تقسیم‌بندی میان سایر اقوام در مجلس باشیم؛ موضوعی که از سوی قاسم میرزایی‌نکو، نماینده دماوند، نیز مورد تأیید قرار گرفت. او به «وقایع‌اتفاقیه» گفت: ایجاد فراکسیون‌های قومیتی موضوع‌های ناسیونالیستی را شدت می‌بخشد و باعث می‌شود مشکلات قومیتی در کشور تشدید شود. پس از گذشت دو هفته از فعالیت رسمی این فراکسیون، اتفاقی که از قبل هم قابل پیش‌بینی بود، رخ داد و همایون هاشمی، نماینده میاندوآب، در مجلس از تشکیل فراکسیون کرد‌زبانان خبر داد. او با بیان اینکه قرار است در مجلس فراکسیون کُردزبان‌ها تشکیل شود، تصریح کرد: ما نمایندگان در مجلس خواستار تشکیل این فراکسیون شده‌ایم تا حقوقی که متعلق به دیگر زبان‌هاست، برای کُردها هم لحاظ شود. با توجه به پیش‌بینی‌های گذشته، با تشکیل فراکسیون ترک‌زبانان سایر اقوام نیز متقاضی تشکیل فراکسیون شده‌اند و به گفته برخی منتقدان حالا کرد‌زبانان درخواست داده‌اند، فردا لر‌زبانان، عرب‌زبانان و… نیز خواهان تشکیل فراکسیون برای تسهیل چانه‌زنی و در عرصه‌های سیاسی و در نهایت امنیتی خواهند شد. پیش‌بینی آن دور از ذهن نیست که با شدت‌بخشیدن به نگاه‌های قومی و تشکیل فراکسیون‌های قومیتی در مجلس، علائم آن به بدنه اجتماعی نیز سرریز کند و امنیت و استقلال کشور به خطر افتد؛ بنابراین با توجه به اینکه مجلس شورای اسلامی به‌عنوان خانه ملت، باید فضایی برای همدلی ملی باشد، با انجام چنین اقداماتی، کیان کشور به خطر می‌افتد و نمایندگان باید بیش از نگاه قومیتی، به منافع ملی تأکید و توجه داشته باشند، اگرچه نباید این واقعیت را دور از ذهن داشت که توجه به مسائل قومی و تقویت اقلیت‌ها می‌تواند بیش از پیش به بهبود کیفیت امنیت کشور در شرایط حساس و پرمخاطره کنونی کمک کند. در این‌باره منصور حقیقت‌پور، مشاور رئیس مجلس، نیز اعتقاد دارد نمایندگان در تشکیل فراکسیون ترک‌نشین اشتباه کرده‌اند و این فراکسیون دوام نمی‌آورد.
ایجاد فراکسیون‌های قومیتی، موضوع‌های ناسیونالیستی را شدت می‌بخشد
قاسم میرزایی‌نکو نیز درگفت‌وگو با «وقایع‌اتفاقیه» در این‌باره گفت: نسبت به تشکیل فراکسیون‌های قومیتی انتقاد دارم و به نظرم ایجاد فراکسیون‌های قومیتی موضوع‌های ناسیونالیستی را شدت می‌بخشد و باعث می‌شود مشکلات قومیتی در کشور ایجاد شود. نماینده دماوند در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: مشکلات قومیتی، خواسته‌های طبقاتی را تقویت می‌کند و به سمت و سوی خاصی پیش می‌رود؛ این در حالی است که ما برای همه قومیت‌ها ارزش و آداب و رسوم قائل هستیم ولی اگر قرار باشد خواسته‌ها، خواسته‌های عمرانی، قومی، فرهنگی، سیاسی، اقتصادی، امنیتی و اجتماعی باشد، مشکلات زیادی به وجود می‌آورد. عضو فراکسیون امید یادآوری کرد: این اقدام زمینه‌ساز رقابت قومیتی در کشور می‌شود و به تقسیمات کشوری ضربه می‌زند و مشکلاتی ایجاد می‌کند که حتی قابل پیش‌بینی نیستند و امنیت و یکپارچگی آن را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. عضو کمیسیون ماده «۱۰» احزاب وزارت کشور افزود: البته احزاب هم در کمیسیون ماده «۱۰» وزارت کشور به دنبال حزبی‌شدن هستند ولی در این کمیته، احزاب قومیتی را تأیید نمی‌کنیم چون تصور می‌کنیم احزاب قومیتی، جریانی مثل پان‌ترکیسم در کشور ایجاد می‌کنند که بسیار نگران‌کننده خواهد بود. او ادامه داد: بنابراین به نظرم تشکیل فراکسیون‌های قومیتی اصلا کار درستی نیست و نباید اجازه دهیم چنین فراکسیون‌های قومیتی‌ای در مجلس تشکیل شوند؛ البته درست است که برخی فراکسیون‌ها کارکرد خاصی ندارند و فقط تشکیل می‌شوند ولی در اصل طرح مسئله آن هم درست نیست.
میرزایی‌نکو پیشنهاد کرد ریاست مجلس و هیأت‌رئیسه درباره این موضوع به‌طور جدی ورود کرده و این جریان‌سازی را مدیریت کنند و اجازه ندهند چنین فراکسیون‌هایی که در آینده برای امنیت کشور مشکل‌ساز می‌شوند، در مجلس تشکیل شوند.
هویت ملی در حال تضعیف است
البته دراین‌باره رحیم ابوالحسنی، استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران، با نگاه جامعه‌شناسی سیاسی این موضوع را مورد بررسی قرار داد و به «وقایع‌اتفاقیه» گفت: اول باید دلیل ایجاد چنین فراکسیون‌هایی بررسی شود، بعد به آن برسیم که تشکیل چنین فراکسیون‌هایی چه تبعاتی برای جامعه دارد.
رئیس دفتر سیاسی حزب اعتماد ملی افزود: ریشه به‌وجود‌آمدن فراکسیون‌های قومیتی این است که هویت ملی ما در حال تضعیف است و دلیل تضعیف آن به این خاطر است که به نیروهایی که هویت ملی را تقویت می‌کنند، اجازه فعالیت و شکل‌گیری فعال نمی‌دهند.
او تصریح کرد: مهم‌ترین نیروهایی که هویت ملی را در کشور تقویت می‌کنند، احزاب سیاسی هستند. احزاب سیاسی به‌دلیل اینکه نهادی فراگیر هستند و به منطقه خاصی اختصاص ندارند، در همه استان‌ها و جغرافیای کشور فعال هستند و به‌طور طبیعی کشور را به سمت راهکارهای ملی سوق می‌دهند. او یادآوری کرد: وقتی احزاب در کشور فعال نباشند، هویت‌های کوچک‌تر فعال می‌شوند و این هویت کوچک‌تر، همان هویت‌های منطقه‌ای است؛ بنابراین با توجه به بافت جامعه‌شناختی کشورمان که حدود ۱۰ قوم در آن حضور دارند، هویت‌های قومیتی فعال می‌شوند. استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران خاطرنشان کرد: پیامد تشکیل چنین فراکسیون‌هایی بسیار منفی و نامناسب است و کشور را به سمت تعارضات درون ملت سوق می‌دهد و این تعارضات سیاسی اگر وارد پایگاه قومی شده و این پایگاه تقویت شود،  تعارضات سیاسی و برخی اقدامات ضد وحدت ملی در کشور ایجاد می‌شود که پیامدهای ناگواری به‌دنبال دارد. ابوالحسنی در پاسخ به اینکه چه باید کرد تا این اتفاق در درون مجلس تکرار نشود، بیان کرد: یکی از راهکارهای مهم آن امکان تشکیل فراکسیون‌های سیاسی در مجلس است. فراکسیون‌های اصلاح‌طلبی، اصول‌گرایی و فراکسیون‌های سیاسی ایدئولوژیک مانع تشکیل فراکسیون‌هایی با هویت قومی می‌شوند. او ادامه داد: متأسفانه در انتخابات مجلس دهم، با رد‌صلاحیت نیروهای رده اول و دوم اصلاح‌طلب مواجه بودیم که مانع از ورود نیروهای شناخته‌شده و فعال و ایدئولوژیک حزبی به درون مجلس شد. استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران تصریح کرد: برخی از نیروهایی که وارد مجلس شدند، فاقد هویت سیاسی حزبی هستند ولی برای ممانعت از تشکیل چنین فراکسیون‌هایی اول باید احزاب سیاسی هرچند نماینده درجه یک و دو ندارند ولی برای کل کشور باید برنامه بنویسند و نمایندگان را برای اجرای برنامه‌های ملی تشویق کنند. آنها باید برای توسعه ملی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی احزاب برنامه بنویسند و نمایندگان را راضی به اجرای این برنامه‌ها کنند.
رئیس دفتر سیاسی حزب اعتماد ملی بیان کرد: راه دیگر این است که فضای سیاسی در کشور آزادتر از وضع موجود شود تا احزاب فعال‌تر شوند و بتوانند در بیرون، گفتمان‌سازی کرده و به جای گفتمان قومی، گفتمان ملی و فراملی را تقویت کنند.

تنها مطالب و مقالاتی که با نام جبهه ملی ايران - ارو‌پا درج ميشود، نظرات گردانندگان سايت ميباشد
بازنشر مقالات با ذكر مأخذ آزاد است