مراسم تشییع پیکرهای ۱۶ آتش‌نشان حادثه ساختمان پلاسکو، با حضور دهها هزار تن از مردم در تهران در روز دوشنبه ۱۱ بهمن برگزار شد.
به گزارش خبرگزاری های ایران، پیکر این ۱۶ آتش‌نشان پس از اقامه نماز میت در مصلای تهران در میان انبوهی از شهروندان تهرانی بدرقه شدند.
برپایه گزارش‌ها، شمار بدرقه‌کنندگان به اندازه ای بود که جمعیت به میدان هفتم تیر رسید.
آتش‌‌نشانان با لباس آتش‌نشانی همکاران خود را بدرقه کردند و در تمام ایستگاه های آتش نشانی در ایران، آتش نشان ها به احترام همکاران کشته شده خود خبردار ایستادند.
این مراسم با حضور مقام‌های جمهوری اسلامی ایران، از جمله روسای دو قوه مقننه و قضاییه، و معاون اول رئیس جمهوری ایران و نیز شهردار تهران برگزار شد.
فریدون علی‌تبار، محمد آقایی، محسن قدیانی، حسین حسین‌زاده، علیرضا سفی‌زاده، حسین سلطانی، رضا شفیعی، امیرحسین داداشی، مجتبی کوهی، علی مستوفی، ناصر مهرورز، حامد هوایی، علی امینی، محسن روحانی، رضا نظری و بهنام میرزاخانی از آتش‌نشانانی بودند که در آتش‌سوزی ساختمان پلاسکو جان خود را از دست دادند.
خبرگزاری ایلنا گزارش داد که شماری از آتش‌نشان با دست و پای شکسته در مراسم حضور یافته بودند که مردم به نشانه قدردانی آنها را به آغوش می‌کشیدند.
قرار است پیکر آتش‌نشان‌های کشته شده در حادثه پلاسکو در قطعه ۵۰ بهشت زهرای تهران به خاک سپرده شود.
ساختمان پلاسکوی تهران که مرکز عمده‌فروشی پوشاک بود، روز ۳۰ دی دچار آتش‌سوزی شد و پس از چند ساعت فرو ریخت.
در این حادثه، چهار تن از شهروندان تهرانی کشته و شش تن نیز مفقود شدند.
این حادثه بسیاری از انتقادها را در مورد نحوه مدیریت بحران برانگیخت.
بسیاری از انتقادها متوجه محمدباقر قالیباف، شهردار تهران بود که چرا بودجه کافی برای تجهیز آتش‌نشانی تخصیص نداده است. آتش‌نشانی تهران نردبان مناسب و بالگرد برای خاموش کردن آتش در اختیار نداشت.
شورای شهر تهران هم دیگر نهادی بود این روزها بسیاری به آن تاختند. عدم تخصص برخی اعضا در مورد مسائل شهری، نبود کنترل کافی بر شهرداری از جمله این انتقادها بود.
همچنین اینکه چرا ساختمان‌های تجاری بدون ایمنی می‌توانند به فعالیت خود ادامه دهند پرسشی بود که ارگان‌های مختلف از قبول مسئولیت در مورد آن شانه خالی می‌کردند.
از سوی دیگر، انتقادهایی نیز متوجه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی شد که چرا به ایمنی محیط کار در ساختمان پلاسکو بی توجه بوده است.
در این میان کاربران شبکه‌های اجتماعی در پست‌های متعددی از فرهنگ مواجهه مردم در در برخورد به حادثه انتقاد کردند. راه ندادن به خودروهای اورژانس و آتش‌نشانی و تجمع در محل حادثه در شبکه‌های اجتماعی به نقد کشیده شد.
قرار بود بصورت عجولانه پیکر آتش نشانان جانفشان فاجعه پلاسکو که تنها بخش کوچکی از قربانیان این فاجعه ملی هستند در ساعت هشت صبح روز پنج شنبه هفتم بهمن ۱۳۹۵ از دانشگاه تهران بدرقه شود. اما زیر فشار افکار عمومی که با طرح این سئوال: « مگر تمامی قربانیان این فاجعه از زیر آوار خارج شده اند؟ »؛ و زیر فشار آتش نشانان سوگوار، این مراسم لغو و به تعویق افتاد. تلاش برای برگزاری عجولانه مراسم تشییع پیکر جان باختگان آتش نشان، در ادامه تلاشی است که برای فریب مردم و جلوگیری از روشن شدن ابعاد فاجعه در جریان است. واقعیت این است که حضور مردم “گوشی به دست” مانع از آن شد که “مدیریت جهادی” بتواند این فاجعه را با سکوت و دور از چشم ملت ایران مردم، مدیریت کند. به قول آن آتش فشان :« اگر رسانه‌ها نبودند و اخبار منتشر نمی‌شد، با ماجرای پلاسکو برخورد نمی‌شد و عزایی نبود. اگر بچه‌های ما بیرون می‌آمدند و کشته نمی‌شدند، باز هم انگشت اتهام به‌سوی ما گرفته می‌شد.»
تمامی شواهد و قرائن نشان می دهد که مسؤلان جمهوری اسلامی و بویژه دستگاه ولایت که بنیاد مستضعفان زیر نظر مستقیمش هست، تلاش دارند ابعاد این فاجعه را کتمان کنند. رهبر جمهوری اسلامی که گویا از “سّر غیب” خبر دارد در پیام خود می نویسد که :« رسیدگی به علل حادثه مسأله‌ی بعدی است». با این حال روزنامه قانون در تاریخ پنج شنبه هفتم بهمن ما در شمارۀ ۸۵۴ خود به ابهامات مطرح در این ماجرا پرداخته و می نویسد:[ساعاتی پس از وقوع حادثه، در شبکه‌های مجازی، شایعاتی مبنی بر احتمال عمدی بودن این واقعه منتشر شد که سرپرست دادسرای امور جنایی تهران، عمدی بودن این حادثه را رد کرد و نیز سید محمود علوی، وزیر اطلاعات نیز در مورد احتمال تروریستی بودن حادثه اظهار کرد: «هیچ نشانه و علامتی از تروریستی بودن این حادثه در دست نیست». بنا به گفته شاهدان عینی، انفجاری شدید در ساعت هشت صبح در طبقه ۱۱ ساختمان باعث شد که آتش همه جا را فرا بگیرد. سخنگوی سازمان آتش‌نشانی نیز از وقوع چند انفجار شدید در داخل ساختمان، لحظاتی پیش از فروریختن ساختمان خبر داده بود. وی در مصاحبه‌ای، عنوان کرد: «آتش نشانان در مراحل پایانی عملیات اطفای حریق بودند که ناگهان ساختمان تخریب شد». او چند انفجار شدید را سبب تخریب کامل ساختمان عنوان کرد. پس از این اظهارات، سخنگوی شرکت گاز گفت: «انفجار ساختمان پلاسکو بر اثر نشت گاز نبوده است. اصلا ساختمان پلاسکو به شبکه گاز متصل نبوده که گاز نشت کند». مهدی چمران، رییس شورای شهر تهران نیز علت انفجارها را ناشی از شعله‌ور شدن انبار گازوییل در طبقات بالای ساختمان عنوان کرد و محمدباقر قالیباف، شهردار تهران نیز مدعی شد انفجارها در طبقات ۱۰ و ۱۱ اتفاق افتاده است]. توجه داشته باشیم که انبار گازوئیل به صورت سالم روز پنج شنبه از زیر آوار بیرون آورده شده است. بنابراین تاکنون هیچ مقامی علل انفجارهای هم زمان، پس از مهار آتش را بررسی و بیان نکرده است. تمامی فیلم هائی که مردم از طریق گوشی های همراه شان گرفته اند، نشان از ریزش عمودی و “مهندسی” شده ساختمان پس از مهار آتش می دهد. این فرضیه نیز مطرح شده است که علت ریزش عمودی پلاسکو احتمالا به کارگیری «ماده ای به نام thermite که شدیدا ً حرارت زا است، می باشد که برای تخریب فنی و اصولی ساختمان های بزرگ که “controlled demolition/standard demolition” نام دارد، از آن استفاده می شود. این ماده در نقاط مختلف ساختمان جاسازی شده و با کنترل از راه دور جرقه زده می شود. در ابتدا با انفجاری نسبتا ً خفیف شروع به سوختن می کند. بدلیل وجود اکسیژن در ترکیب آن، برای سوختن نیازی به اکسیژن هوا ندارد، حرارت بسیار بالایی آزاد می کند. حرارت این ماده در عرض ۲ ثانیه به ۲۵۰۰ درجه سانتیگراد می رسد. با این حرارت، فولاد های اسکلت سریعاً ذوب شده و بتن ها خشک و ترک ترک می شود تا ساختمان بصورت عمودی روی خودش فرو بریزد. ساختمان به قطعات نسبتا خرد شده تبدیل می شود. یعنی قطعاتی ریزتر از آنچه که برای فرو ریختن لازم است.همچنین دود سفید-خاکستری غلیظی تولید می کند که در حقیقت غباری از ذرات جامد است و بعلت حرارت بالا، بسرعت در هوا صعود می کنه و نهایتا سطح ساختمان ها و اشیاء اطراف را می پوشاند. پس از آوار شدن ساختمان، thermite باقی مانده در زیر همچنان به سوختن ادامه میدهد و زیر آوار تولید حرارت مدت ها ادامه می یابد، و اگر آوار برداشته شود با شعله های سرکش آتشی مواجه می شویم که بدون اکسیژن می سوزد. و البته دود سفید رنگی که مدت ها بیرون می زند. به همین دلیل معمولا برای اطفاء حریق پس از تخریب فنی، مدت های طولانی بر روی آوار، آب می افشانند. کاری که در حال حاضر در پلاسکو انجام می شود و برای کسانی که در زیر آوار مانده باشند خطر خفه شدن را بسیار بالا می برد. و اما آثار قابل پیگیری thermiteپس از حادثه چیست؟ اصلی ترین آنها که وجود thermite را تأیید می کند، آثار ذوب شدگی فولاد است. زیرا بهیچ عنوان با حرارت سوختن مواد فسیلی و یا پوشاک پلاسکو با اکسیژن، دمای ذوب فلز فراهم نمی شود، پس حتی اگر فولاد مقاومت مکانیکی اش را از دست بدهد به دمای ذوب نمی رسد. آلومینیوم اکسید محصول واکنش، همان ماده پودری خاکستری رنگ است که سرو صورت و لباس آتش نشان ها و ساختمان های اطراف را پوشانده است.» اگر این فرضیه درست باشد که این انفجارها عمدی بوده است، آنگاه ، مالک اصلی، یعنی بنیاد مستضعفان تحت امر رهبر، بدون پرداخت حتی یک تومان، توانسته است از شر یک ساختمان قدیمی و ۵۶٠مالک سرقفلی دار و خسارات وارده به آنها و خانواده های کارگران و آتش نشانان خلاص شود و تمامی این هزینه ها را به دوش دولت، بیمه و دیگر نهادها بیاندازد و ساختمان جدید را آنطور که قول داده است دو ساله به جای ساختمان قدیمی بسازد.
تمامی تلاش برای دور کردن خبرنگارها و مردم هوشیار گوشی بدست نیز از همین رو معنای خاصی پیدا می کند. محاصره محل فاجعه توسط سپاه پاسداران، ممنوعیت ورود خبرنگاران به محل حادثه و انحصاری کردن پخش خبر از صدا و سیمای ولایت، که ننگ ملت است، نشان می دهد که آنها قصد دارند اطلاعات سانسور شده و “مهندسی” شده را به خورد مردم بدهند. هیچ عقل سلیمی نمی تواند باور کند که با ایستاده فروریختن یک ساختمان هفده طبقه با ۲۹۰۰۰ متر مربع مساحت ، آنهم پس از فرونشاندن اولیه آتش که با هجوم کارگران و کسبه برای جمع کردن اموال و اسنادشان و حضور ده ها تن از آتش نشانان همراه بود، تنها به تعداد انگشتان چند دست قربانی گرفته باشد. تنها تاکنون ۲۰۰ خانواده، فرم مفقودالاثری پر کرده اند و بسیاری از خانواده های کارگران افغان به دلیل عدم برگه اقامت، جرئت پر کردن همین برگه را برای عزیزانشان ندارند. لازم به یادآوری است که به گفتۀ محمد حسن‌زداه، معاون فنی و درآمد سازمان تامین اجتماعی «در ساختمان پلاسکو ۵۶٠ واحد کارگاهی وجود داشت اما بعضی کارگاه‌ها را با نئوپان و تیغه به دو یا سه مغازه کوچک‌تر تقسیم کرده بودند و به همین دلیل، ما در مجتمع پلاسکو ١٢٠٠ کد کارگاهی داریم که اگر هر کد یک کارفرما داشته باشد، از مجموع ٣۵٠٠ شاغل در این ساختمان، ١٢٠٠ نفر، کارفرما و ٢٣٠٠ نفر، کارگر بوده‌اند که در اسناد ما، ١٢٠٠ کارفرما و ٧۵٠ کارگر تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی قرار دارند.» نباید از نظر دور داشت که ممکن است پیکر های زیادی در میان شعله های آتش به خاکستر تبدیل شده باشند و در میان ۱۹ تا ۲۰هزار تن آوار ، تکه‌های جان کارگران، کسبه و شهروندان وجود داشته باشند که به دپوها سرازیر شده اند. نحوه آواربرداری شهرداری و خاتم الانیا نیز با چنان عجله ای صورت گرفته که حتی فرصت لازم به آتش نشانان برای بیرون آوردن پیکر همکارانشان را نمی داده است و هیچ تلاشی نیز برای کشف بافیمانده اجساد سوخته شده، به عمل نیامده که بتواند به خانواده های داغدار و سوگوار فرصت عزاداری و پایان چشم انتظاری بدهد.
مسئول مرگ این شمار از مردمان کشورمان که در میان آتش و آهن و آوار دفن شده اند، کیست؟ مسئولان حکومتی از این سئوال بر حق مردم می ترسند. مردم حق دارند بپرسند بنیاد مستضعفان که زیر نظر رهبری رژیم است، در این سی و هفت سال که از مصادره ساختمان پلاسکو می گذرد، برای مقاوم سازی، نوسازی و بازسازی این ساختمان چه کرده است؟ مسئولان بنیاد مستضعفان که سرقفلی های ده ها میلیون تومانی از کسبه گرفته اند، برای ایمن سازی این ساختمان چه کرده اند؟ و چرا شهردار تهران برای ایمن سازی این ساختمان، به جای بنیاد مستضعفان، مدام به سراغ کسبه بخت برگشته می رفته و به آنها تذکر می داده است؟
سئوال اساسی دیگر مردم این است که حالا ایمن سازی به کنار، چرا تجیهزات آتش نشانی کلان شهری چون تهران به روز نیست؟ چرا باید یکی از فرماندهان آتش‌نشانی که در پلاسکو نیروهایش را از دست داد، ملتمسانه از دولت و مجلس درخواست کند که امکان ورود تجهیزات آتش‌نشانی به کشور تسهیل شود؟ دقت کنیم که آتش نشانی تهران، مدرن ترین آتش نشانی کل کشور است. توجه داشته باشیم که نیروی انتظامی برای جمع آوری ماهواره ها و مقابله با حضور مردم در خیابان ها، مدرن ترین تجهیزات را در اختیار دارد، اما آتش نشانی باید با کمبود تجیهزات مدرن دست و پنجه نرم کند. اکنون روشن شده است که از بودجۀ ۱۲۵ میلیارد تومانی که قرار بوده در اختیار آتش نشانی قرار بگیرد، تنها ۲۴ میلیارد تومان به این نهاد امدادرسانی کل تهران اختصاص یافته است. در حالی که به گفتۀ ناصحی، رئیس کمیسیون فرهنگی و عضو اصولگرای شورای شهر، شهرداری تهران برای خیریه همسر قالیباف ٢۵ میلیارد تومان اختصاص داده است و رحمت‌الله حافظی عضو دیگر شورا در توییتر خود نوشته است: «واگذاری ۴٩هزارو ۶٠٨ متر زمین در منطقه ٢٢ به خیریه‌ای که همسر قالیباف عضو هیأت امنای آنجاست، به قیمت هر متر ١۴٩ هزار تومان از مصادیق خدمت به شهدا!» است. همچنین گفته می شود که مجموعه کمک های شهرداری تهران به بنیاد خیریه خصوصی همسر شهردار تهران به ۱۰۰۰ میلیارد تومان می رسد. از این رو بی دلیل نیست که آتش نشانی و کارکنان فداکارش باید با جان خود تاوان عدم تجیهزات و “مدیریت جهادی” را بپردازند.