در یک هفته گذشته، از سخنرانی برخی چهره‌های سیاسی در دانشگاه‌های ایران جلوگیری شده است به طوریکه در آخرین آن، عصر پنجشنبه ۲۰ آذر، از سخنرانی مرتضی مبلغ، معاون سیاسی وزارت کشور دولت محمد خاتمی در دانشگاه بیرجند جلوگیری شد.
لغو این سخنرانی پس از تهدید شورای مرکزی جامعه‌های اسلامی دانشجویان ایران و حراست دانشگاه بیرجند صورت گرفت.
این سخنرانی قرار بود به مناسبت یادبود روز شانزدهم آذرماه (روز دانشجو) در دانشگاه بیرجند برگزار شود که در نهایت و پس از مخالفت حراست، با مقاومت دانشجویان در محوطه بیرونی دانشگاه و در هوای سرد بیرجند انجام شد.
آنطور که رسانه‌های ایران از جمله وب‌سایت انصاف نیوز گزارش داده این اتفاق در حالی رخ داد که مجوز این سخنرانی در تالار ولایت دانشگاه بیرجند از پیش صادر شده بود.
پیش از این نیز از حضور و سخنرانی فائزه هاشمی رفسنجانی در دانشکده حقوق دانشگاه آزاد اسلامی مشهد جلوگیری شد، به این ترتیب این چندمین سخنرانی سیاسی است که با فشارهای بیرونی در دانشگاه‌های ایران لغو می‌شود.
این اتفاق‌ها در حالی در دولت حسن روحانی که عنوان «تدبیر و امید» را برای خود برگزیده رخ می‌دهد که آقای روحانی همواره در سخنرانی‌های عمومی خود با شور و حرارت از حق بیان آزادانه و حتی حق انتفاد مخالفان، دفاع می‌کند.
از دیگرسو در یک هفته گذشته چهره‌ها و رسانه‌های اصولگرا هم از لغو سخنرانی برخی چهره‌های خود در دانشگاه‌های ایران انتقاد کرده بودند.
در حالی‌که سعید جلیلی، غلامعلی حداد عادل، محمد حسین صفار هرندی سه چهره اصولگرا توانستند به مناسبت روز ۱۶ آذر در دانشگاه‌های ایران سخنرانی کنند، اما آنطور که برخی دیگر از چهره‌های اصولگرا از جمله حمید رسایی نماینده تندروی مجلس ایران گفته، برنامه سخنرانی شماری از اصول‌گرایان از جمله چند نماینده مجلس در این روز در دانشگاه‌ها لغو شد.
آنطور که آقای رسایی هفته گذشته در مجلس ایران گفت از سخنرانی حسین شریعتمداری، نماینده ولی فقیه در موسسه کیهان، علیرضا زاکانی، نماینده مجلس، محمود نبویان، نماینده مجلس و محمدرضا میرتاج‌الدینی، معاون پارلمانی دولت محمود احمدی‌نژاد در دانشگاه‌ها به مناسبت روز ۱۶ آذر جلوگیری شده‌است.
حمید رسایی روز یکشنبه در صحن مجلس با اشاره به پیام حسن روحانی، رئیس جمهوری به همایش اعتدال گفت: «ایشان می‌گویند پیام اصلی اعتدال این است که بگذاریم افراد حرف‌شان را بزنند اما امروز سخنرانی چند نفر از نمایندگان و از جمله خود من را در دانشگاه‌ها لغو کردند.»
اما این تنها حمید رسایی نبود که درباره جلوگیری از سخنرانی برخی اصول‌گرایان از دولت حسن روحانی گله کرد، احمد توکلی، نماینده اصولگرای مجلس نیز در واکنش به اتفاق روز یکشنبه ۱۶ آذرماه درباره لغو این سخنرانی‌ها گفت که این روش نه با اسلام سازگار است نه با قانون اساسی و نه با ادعای دولت مبنی بر رعایت اعتدال.
اصول‌گرایان تندرو در حالی از لغو سخنرانی‌های به گفته خود برخی چهره‌های با سابقه سیاسی، گلایه می‌کنند که از فردای انقلاب فرهنگی در بهار سال ۱۳۵۹ خورشیدی تا امروز به جز دوره کوتاهی در میانه‌های دهه ۷۰ که در ایران به عصر اصلاحات معروف است، از سخنرانی بسیاری از چهره‌های منتقد حاکمیت در دانشگاه‌های ایران و برگزاری مراسم مختلف دانشجویی که جنبه انتقادآمیز داشته به شکل‌های گوناگون جلوگیری شده و حتی در مواردی محدود پس از روی کار آمدن دولت توسعه‌گرا و معتدل محمد خاتمی نیز از سوی گروه موسوم به «فشار» به خشونت کشیده می‌شد.
نکته قابل توجه البته امنیتی‌تر شدن فضای اجتماعی و سیاسی ایران پس از رخدادهای انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۸۸ است. رخدادهایی که به حبس و دستگیری بسیاری از کنشگران سیاسی و جنبش دانشجویی در ایران انجامید و تا امروز نیز به رغم شعارهای تبلیغاتی دولت حسن روحانی ادامه داشته‌است. روندی که به نوعی وجود «دولت‌های در سایه» را نیز تایید می‌کند.