اقتصاد نیوز: اعلام آمادگی آمریکا برای مذاکره بی قید و شرط با ایران، از سوی رییس جمهوری مطرح شده که در عالم سیاست با ویژگی غیرقابل اعتماد و پیش بینی ناپذیر شناخته می شود. از دید برخی ناظران و رسانه ها اکنون زمانی برای بازی هوشمندانه در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران است.
به گزارش اقتصاد نیوز به نقل از تفسیر و پژوهش های خبری، روزنامه های امروز چهارشنبه دهم مردادماه، در کنار بررسی پیشنهاد «دونالد ترامپ» برای مذاکره بدون شرط با ایران، به راهکارهای پیش روی ایران برای مواجهه با این پیشنهاد و تحولات تازه در بازار سکه و ارز پرداختند. این گزارش دربردارنده مهمترین محورهای خبری- تحلیلی روزنامه های صبح امروز است.
پیشنهاد مذاکره بدون پیش شرط به ایران
اعلام آمادگی ترامپ برای مذاکره بدون پیش شرط با ایران در روزنامه های امروز به طور گسترده بازتاب پیدا کرد. به نوشته روزنامه «قانون»، صحبت های ناگهانی ترامپ در کنار نخست‌وزیر جدی ایتالیا، افکار عمومی در سراسر جهان را درگیر خود کرد. اینکه در این بزنگاه تاریخی و پس از خروج از برجام و البته به راه انداختن بلدوزر تحریم ها، بدون زمینه چینی یا اعلام قبلی، ناگهان از آمادگی بدون پیش شرط برای گفت‌وگو با رهبران ایران سخن به میان بیاوری، نشان می دهد که دست کم در پشت‌صحنه تحولاتی در میان است که خیلی ها از آن خبر ندارند!
در ادامه می خوانیم: نکته مهمی که پس از سخنان ترامپ درباره مذاکره بدون پیش شرط مطرح شد، این است که پس چرا مایک پمپئو، وزیر خارجه ترامپ مدام بر روی دو یا ۱۲ پیش شرط اساسی برای گفت‌وگو با ایران تاکید می کند! این همان فقدان صدای واحد از واشنگتن دی سی است که بی‌شک تهران را برای انجام یک گفت‌وگوی صادقانه با آمریکا دچار تردید می کند.
روزنامه «اعتماد» در گزارش خود آورد: ترامپ با استفاده از عبارت «مذاکره بدون پیش‌شرط» توپ را به زمین ایران برگرداند. برخی تحلیل‌گران این تغییر رویه بعد از آن مشاجرات لفظی و تهدید کردن‌ها را نوعی عقب‌نشینی و ناشی از ایستادگی طرف ایرانی تلقی کردند. با پذیرش این تعبیر و پیروز خواندن ایران در مرحله نخست اما وارد مرحله دشوارتری شدیم. مرحله‌ای که تصمیم‌گیری و موضع‌گیری در آن به سادگی قبل نیست.
روزنامه «آرمان» در گزارش خود نوشت: «گفت‌وگو بدون پیش شرط» این آخرین پیشنهادی بود که دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا مطرح کرد. ترامپ چندی پیش مدعی شد: «بالاخره یک روز به من زنگ می‌زنند و می‌گویند بیا توافق کنیم و ما هم توافق می‌کنیم» اما اکنون آمریکاست که درخواست مذاکره با ایران را دارد. این پیشنهاد و خواسته در شرایطی از سوی آمریکا مطرح می‌شود که این کشور در مدت اخیر سخت‌ترین هجمه‌ها و برنامه‌ها را علیه کشورمان داشته است، اما ایران حتی یک قدم از مواضع خودش کوتاه نیامده است.
در گزارش روزنامه «جوان» با عنوان «مذاکره بازی قمارباز» اما می خوانیم: رئیس‌جمهور امریکا که ۳۱ تیرماه، در پاسخ به هشدار روحانی برای بستن تنگه گفته بود «طوری پشیمان خواهی شد که کمتر کسی در تاریخ پشیمان شده است» روز دو شنبه در کنفراس مطبوعاتی با نخست‌وزیر ایتالیا در چرخشی ۱۸۰ درجه گفته که پیشنهاد ملاقاتش با رهبران ایران «نه از موضع قدرت خواهد بود و نه از موضع ضعف، بلکه اگر منجر به توافقی معنی‌دار شود که مانند توافق قبلی بی‌ارزش نباشد، کار مناسبی است» تا بیش از پیش مشخص شود که در هنر دیپلماسی رئیس‌جمهور امریکا نه فقط زدن «حرف مفت با حروف درشت!» بلکه «نشستن پای میز مذاکره پس از درشت‌گویی» و «درشت‌نویسی» یک رویه دایمی است.
روزنامه «فرهیختگان» هم در گزارش خود در مورد اعلام آمادگی رییس جمهوری آمریکا برای مذاکره بدون پیش شرط با ایران آورد: هنوز ساعتی از ادعای رئیس‌جمهور آمریکا نگذشته بود که مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا، اظهارات ترامپ را نقض کرد و پای شرط و شروط برای مذاکره با ایران را پیش کشید و گفت که آمریکا سه پیش‌شرط برای مذاکره با ایران دارد. همین اظهارات ترامپ کافی بود تا آنها که چندی پیش امضای کری را تضمین خوانده بودند، ذوق‌زده اظهارات ترامپ را تیتر یک رسانههای خود کنند. اظهاراتی که حتی رسانههای آلمانی نیز در تحلیلی آن را به هویج تشبیه کردند و سیاست کهنه چماق و هویج آمریکا علیه ایران را یادآور شدند.
با پیشنهاد مذاکره آمریکا به مذاکره چه کنیم؟
روزنامه های امروز یادداشت های متعددی را به بررسی راهکارهای مواجهه با پیشنهاد مذاکره بدون پیش شرط ترامپ اختصاص دادند. در سرمقاله روزنامه «ابتکار» با عنوان «طرحی تازه برای تابوشکنی» آمده است: در این هنگامه مهمترین اقدام برای چابک‌سازی تیم دیپلماتیک کشور، گذر از تابوی «عدم مذاکره با دولت ترامپ» است. این به معنای تایید انجام گفت‌وگو نیست. بلکه دیپلمات‌های ایرانی نباید از برگزاری نشست مشترک با طرف آمریکایی واهمه داشته باشند. یا نگران «خائن» قلمداد شدن از سوی نیروهای تندروی داخلی باشند.
در ادامه می خوانیم: شاید لازم باشد تا مدیران تصمیم‌گیر دستگاه دیپلماسی استفاده از ادبیات شعارزده و راست‌گرا را به کناری نهاده و به سوی برخوردهایی دیپلماتیک حرکت کنند. امروز زمان سر دادن شعارهای تابوساز نیست و سیاست خارجی را باید در بستری عمل‌گرایانه، به دور از هیجان‌زدگی و مبتنی بر اصول منطقی در چهارچوب منافع ملی را دنبال کرد.
روزنامه آرمان در سرمقاله خود آورد: در این شرایط شاید بتوان با درنظر گرفتن همه جوانب نسبت به پیشنهاد مذاکره با ایران از سوی دونالد ترامپ واکنشی درخور نشان داد و آن را به گونه‌ای مدیریت کرد که مردم نسبت به سیاست خارجی کشور امیدواری بیشتری داشته باشند. در چنین شرایطی که اوضاع اقتصادی ایران ثبات ندارد و ملتهب است، رفتن پای میز مذاکره نمی‌تواند منطقی باشد. اما این دلیل نمی‌شود ایران راه مذاکره و گفت‌وگو را ببندد و به شکل مطلق پاسخ منفی بدهد. باید تلاش کرد شرایط اقتصادی کشور به ثبات برسد و آرام شود. باید از پشت جبهه خیال خود را آسوده کنیم و سپس برای مذاکره و در خط مقدم قرار گرفتن تصمیم گرفت.
«داود هرمیداس باوند» تحلیلگر سیاسی هم در یادداشتی در این روزنامه نوشت: اگر پیشنهاد آقای ترامپ این است که مذاکره بدون قید و شرط باشد می‌توان آن را مورد بررسی قرار داد. زیرا به خوبی می‌دانیم تا زمانی که مشکلات ایران با آمریکا براساس منافع حل و فصل نشود همچنان با این معضلات رو‌به‌رو خواهیم بود. موفقیت در مذاکرات و رسیدن به منافع ملی منوط به دانش و تجربه مذاکره کننده است. منافع و مصالح ایران مشخص و در مقابل ادعاهای آمریکا نیز آشکار است. بنابراین مساله مهم این است که بتوان به وضعیتی رسید که در آن منافع و مصالح مدنظر قرار گیرد. آمریکایی‌ها خواسته‌هایی را مطرح می‌کنند و در برابر آن، ایران هم درخواست‌هایی جدی و بحق دارد و در این صورت تلاش می‌شود که موازنه انجام گیرد.
روزنامه اعتماد هم دو سناریو را برای ایران محتمل دانست. به نوشته این روزنامه، سناریوهای زیادی در کار نیست و آقای روحانی به عنوان شخص اول اجرایی مملکت باید بین مذاکره یا پس زدن مذاکره انتخاب کند؛ مذاکره‌ای که در خوشبینانه‌ترین حالت نمی‌توان به موفقیت‌آمیز بودن آن امیدوار بود. هرچه باشد امریکایی‌ها یک بار دیگر هم از این آزمون سرافکنده بیرون آمده و ثابت کرده‌اند که امضای‌شان پس‌گرفتنی است. انتخاب سناریوی دوم یعنی رد کردن مذاکره بدون پیش‌شرط هم پیامدهایی دارد. در داخل کشور شبکه‌های اجتماعی مجازی و ماهواره‌ای این نکته را القا می‌کنند که نجات اقتصاد ایران در گرو مذاکره با امریکاست. ضعف‌های مدیریتی در حال حاضر در سایه بحث‌های خارجی قرار گرفته و برخی در پی آنند که از حرف‌های ترامپ برای پوشش آن ضعف بهره گیرند.
روزنامه «شرق» هم از قول «علی اکبر ناطق نوری» عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام نوشت: ابتدا به‌ساکن ما نباید مذاکره را رد کنیم و بگوییم بیخود کرده است؛ باید تأمل داشته باشیم و دستپاچه نشویم، ذوق‌زده هم نشویم که ترامپ از همین ذوق‌زدگی ممکن است سوء‌استفاده کند و ممکن است ما را تست کند. مسئولان ذی‌ربط باید با تدبیر و درایت موضوع را رصد کنند و در شورای عالی امنیت ملی مورد بحث قرار بگیرد و در نهایت با توجه به مؤخراتی که شاید داشته باشد ببینند چگونه عمل کنند. نباید همین‌طوری این پیشنهاد را رد کنیم که بگویند ایران به‌دنبال خشونت و جنگ است و متهم نشویم؛ از این طرف هم ذوق‌زده نشویم. باید به‌عنوان یک موضوع از طریق مسئولان ذی‌ربط مورد بررسی و تحلیل قرار بگیرد و بعد تصمیم‌گیری شود.
شاخص های رو به بهبود در بازار
دیروز قیمت ارز و سکه در بازار کاهش یافت و بازار بورس رشد شاخص را تجربه کرد. روزنامه ها به بررسی دلایل این تحول پرداخته اند. روزنامه «ایران» در گزارش خود نوشت: درحالی که در هفته‌های اخیر بازار ارز و طلا بخصوص سکه نبض سایر بازارها و همچنین جذب نقدینگی را در دست گرفته بود، چندین اتفاق مهم سمت و سوی نقدینگی را در بازارها تغییر داد. از آنجا که بخش عمده‌ای از رشد عجیب قیمت‌ها در بازار ارز و طلا از مسائل روانی و انتظارات مردم نشأت می‌گیرد، سخنان دونالد ترامپ رئیس جمهوری امریکا درخصوص مذاکره بی‌قید و شرط با رئیس جمهوری ایران، تا حدودی توانست این جو روانی را بشکند. البته این تنها عاملی نبود که به عقب‌نشینی قیمت‌ها منجر شد. از زمانی که عبدالناصر همتی (روز شنبه هفته جاری) به‌صورت رسمی بر صندلی ریاست کل بانک مرکزی ایران تکیه زد، از سیاست‌ها و برنامه‌های جدید خود برای مدیریت بازار ارز و مقابله با رانتخواران ارزی خبر داد.
روزنامه «خراسان» هم در گزارش خود از «تخلیه بخشی از حباب سکه و ارز» خبر داد و آورد: بعد از اعلام خبرهای مثبت در حوزه ارزی از جمله افشا و شناسایی دست های پشت پرده و نیز انتظار بازار برای رونمایی از بسته جدید ارزی، سیر نزولی قیمت ها در بازار طلا از دو شب قبل کلید خورد.
به نوشته این روزنامه، همزمان با آغاز سیر نزولی قیمت ها از دو شب گذشته و ادامه این روند، قیمت سکه تا دیروز بعد از ظهر، به کانال سه میلیون تومان بازگشت. در این حال، معاون اول رئیس جمهور از اعلام سیاست های جدید اقتصادی تا آخر هفته خبر داد. دو تن از اقتصاددانان مجلس نیز از موافقت رئیس کل جدید بانک مرکزی با تشکیل و تعمیق بازار ثانویه خبر دادند و آن را موجب کاهش نرخ دلار در بازار دانستند.
در گزارش روزنامه «دنیای اقتصاد» هم آمده است: بورس تهران دیروز یکی از روزهای تاریخی خود را با جهش ۴۴۱۴ واحدی شاخص کل پشت سرگذاشت و بازده ۸/ ۳ درصدی را در چهارمین روز کاری این هفته ثبت کرد. به این ترتیب، نماگر بازار سهام در پایان داد و ستدهای دیروز ضمن جهش پنج کانالی توانست جایگاه خود را در کانال ۱۲۱ هزار واحدی تثبیت کند. این، بیشترین بازدهی روزانه بورس تهران ظرف ۹ سال گذشته بود که عمدتا ناشی از خوش‌بینی سرمایه‌گذاران به تغییر معادلات در بازار ارز بود.
در ادامه می خوانیم: افزایش چشمگیر تقاضا در معاملات روزهای اخیر به دنبال خوش‌بینی سرمایه‌گذاران به آینده بازار ارز رقم خورد. مهمترین دغدغه فعالان سهام سرنوشت نرخ‌های ارز بوده و واکنش اخیر بازار نیز نشان‌دهنده اهمیت این موضوع است. پس از التهاب در بازار ارز و سکه و رونمایی و افشای فسادهای گسترده ارزی، صداهای هماهنگی از درون دولت شنیده می‌شود که ترجمان آن، چرخش رویکرد ارزی سیاست‌گذار است. خلاصه این پیام چیزی نبود جز «پمپاژ دلارهای غیرنفتی به بازار دوم» که از روز شنبه سیلاب نقدینگی را روانه بازار سهام کرد.