خروج ترامپ از برجام قابل پیش‌بینی بود زیرا همه شواهد و رفتار او در چند ماه اخیر در جهت خروج از برجام بود. اما چگونگی خروج و اینکه ترامپ به طور افراطی پیش برود غیرمترقبه بود. وی با ادعاهای کاملا دروغین که متحدان اروپایی آمریکا هم به این نتیجه رسیدند که برجام در راستای صلح نبوده است و با تهدیدهای خشونت‌آمیزش علیه ایران در حقیقت به اروپایی‌ها توهین کرد و آنها را به طرف دفاع کامل از برجام و نهایتا دیپلماسی ایران هل داد. سه کشور فرانسه، آلمان و انگلیس و به‌خصوص خانم موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، بلافاصله به اتخاذ مواضع کاملا روشن دست زدند و در همان دقایق اول خروج ترامپ از برجام معلوم شد که آمریکا در ارتباط با برجام فقط یک متحد گستاخ و از منظر جهانیان غیرقابل‌اعتماد دارد و آن هم اسرائیل است که به دید خود نتیجه سرمایه‌گذاری شدید چندین‌ساله خود را حاصل کرده بود. البته تهدیدهای تحریمی ترامپ باید سبب نگرانی ایران و اروپا شود و اگر اروپا موفق به عکس‌العمل‌های مناسب در قبال زورگویی عیان ترامپ نشود و برای نمونه برای شرکت‌های آمریکایی که با اروپا روابط اقتصادی عمیقی دارند، رفتار مجازاتی متقابلی را در پیش نگیرد یا حتی علیه سیاست تحریمی فراکشوری آمریکا که ماهیتا با روح قوانین بین‌المللی در تضاد کامل قرار دارد به دادگاه لاهه شکایت نکند، پیامدهای منفی پیش‌بینی‌ناپذیری خواهد داشت. اما می‌توان ادعا کرد که ترامپ با رفتار خود عملا مانع هدف اصلی جنگ‌طلبان آمریکایی و اسرائیلی که به دنبال ایجاد جنگی جدید در منطقه و علیه ایران بودند شد. آمریکا با وجود خواسته ترامپ هیچ‌گاه به تنهایی یا با همکاری همه‌جانبه اسرائیل قادر به ورود به جنگ رویارو علیه ایران نخواهد بود و همیشه هم تاکنون به‌منظور جنگ با کشورهای منطقه از قبیل عراق سرسختانه به دنبال مشروعیت رفتار زورگویانه خود از جانب متحدان اروپایی خود در ناتو بوده و تا پیش از این هم موفق شده است اروپاییان را به نحوی همراه خود کند. اما آمریکا برای مقابله نظامی با ایران به تأیید کلیه کشورهای اروپایی و حتی شرکت مستقیم حداقل فرانسه و انگیس نیاز دارد و علاوه بر آن هم نمی‌تواند بدون حمایت افکار عمومی در کشورهای غربی و به‌خصوص اروپا دست به جنگی بزند که می‌تواند صلح جهانی را شدیدا به مخاطره بکشاند.
درحالی‌که ترامپ با رفتار غیرعقلایی و حتی احمقانه خود به هیچ عنوان قادر به جلب اروپاییان و جلب افکار عمومی برای درگیری جنگی ایران نخواهد بود و باید تنها به متحد همفکر و هم‌مسلک خود نتانیاهو بسنده کند.
باید اذعان کرد که اعلام بلافاصله رئیس‌جمهور حسن روحانی در دفاع از برجام روش دیپلماسی مثبت و عاقلانه تاریخی بود و این روش می‌تواند سیاست‌های خشونت‌آمیز ترامپ را کاملا خنثی کند. این هم کاملا منطقی است که ایران با کشورهای اروپایی طرفدار برجام به تبادل نظر و احتمالا به سیاست مشترکی با اتحادیه اروپا، روسیه و چین دست یابد. در این راستا دولت ایران لازم است به منظور محکم‌کاری دیپلماسی خود یک قدم به جلو بگذارد و با اقدامی اعتمادسازانه افکار عمومی جهان را به طرف خود جلب کند. به نظر نویسنده قبول داوطلبانه یکی از خواسته‌های ترامپ یعنی تمدید مدت برجام از ۱۰ سال به ۱۵ سال می‌تواند چنین اقدامی باشد که به طور عمده نشان می‌دهد هدف ایران برخلاف ادعاهای ترامپ ساخت بمب هسته‌ای نیست و به همین دلیل هم می‌تواند به جهانیان سخاوتمندانه نشان دهد که برجام از منظر ایران به طور عمده وسیله ایجاد بستر مناسب بین‌المللی برای روابطش با دنیا و به‌خصوص کشورهای غربی بوده است. به نظر نویسنده این اقدام داوطلبانه ایران پیامد منفی برای کشور ندارد، اما ابعاد مثبت آن بسیارند.
روزنامه شرق، شماره ۳۱۴۴ – پنج شنبه ۲۰ اردیبهشت ۱۳۹۷