هرچه به سالگرد جنبش زن، زندگی ، آزادی نزدیک‌تر می‌شویم عزم حکومت را جزم شده تر می‌یابیم در این که نشان دهد در طی یک سال گذشته – و تو بخوان چند دهه گذشته – هیچ اتفاق خاصی روی نداده و نیفتاده است.
برخورد با مسئله حجاب در این میان از برجستگی بیشتری برخوردار است هم به واسطه اینکه آغاز جنبش ژینا/مهسا به مسئله حجاب گره خورده و هم بواسطه ان که نیروی رانش و کنشگر اصلی این کارزار اجتماعی زنان بوده اند و هم این که برای نخستین بار زنان توانسته نه تنها این مقاومت مدنی را با شجاعت تمام به عرصه نمایش عمومی درآورند که هنوز پای کار ایستاده و حکومت با همه اقداماتش نتوانسته زنان را به وضعیت قبل از جنبش ژینا / مهسا بازگرداند.
▪️در این میان آزادی پوشش و لغو حجاب اجباری به مثابه بخش مهمی از آزادی سبک زندگی یکی از مهمترین مطالبات جنبش و مشخصاً زنانی بود که آن را حق ویژه خود دانسته و آن را در هر اعتراض اعم از دانشجویی ،دبستانی ،خیابان، هنرمندان و ورزشکاران به نمایش می‌گذارند .
حضور زنان در جنبش‌های اجتماعی دو دهه اخیر پدیده جدیدی نبود. اما تبدیل این حضور تدریجی مبتنی بر طرح مطالبات حقوقی و برابری جنسیتی ، تا حضور برای برخورداری از حقوق اجتماعی چون حق و سبک زندگی و حقوق شهروندی و نیز تلاش برای برخورداری از حق زندگی شرافتمندانه در راستای بهبود وضعیت اقتصادی از مواردی بود که از جنبش های اعتراضی ۹۶ ، ۹۸ ، جنبش آب و سپس جنبش زن ، زندگی، آزادی خود را با وضوح بیشتری به منصه ظهور رساند. این حضور به گونه‌ای است که به رغم حتی فروکش کردن اعتراضات خیابانی ۱۴۰۱ ، نافرمانی مدنی زنان علیه حجاب اجباری در عرصه اجتماع با همه هزینه هایی که بر آن مترتب گردیده ادامه داشته و دارد و تلاش‌های همه جانبه حکومت برای مقابله با آن که از آذر ۱۴۰۱ در یک سلسله اقدامات سیستماتیک و برنامه ریزی شده به موازات هم برای درهم شکستن این مقاومت در دستور کار قرار گرفته نتوانسته آن را به نقطه قبل از مهسا عقب براند.
حکومت که در بدو شروع جنبش زن زندگی آزادی از وسعت و عمق این اعتراض دچار حیرت و آشفتگی شده با جمع و جور کردن خود از آذر ۱۴۰۱ با تحقیرو نادیده گرفتن ، بسیج همه عوامل برای سرکوب ،تشکیل یگان ویژه برای مقابله با معترضان زن ،سازماندهی هواداران خود برای حضور در خیابان به عنوان موافقان حجاب، هراس‌افکنی ،ضرب و شتم ،دستگیری ،تصویب لایحه برای تسریع در برخورد و مجازات، محکومیت‌های تحقیرآمیز چون اعزام دستگیرشدگان به غسالخانه و مراکز امداد و خدمات عمومی یا مراکز روانشناسی و روان درمانی، تشدید تفکیک جنسیتی در ادارات ،شکل دهی صدها هزار پرونده در مورد مسئله حجاب ،راه اندازی اشکال جدید از گشت ارشاد ،طرح های مختلف برای شناسایی زنان معترض به حجاب ، برخورد با واحدهای صنفی و اداری ، تصویب لایحه حجاب اجباری و …. و ….. به مقابله همه جانبه با مطالبات زنان پرداخته است.
اما چیزی که حکومت در این میان آن را درنیافته و شاید هرگز نیز آن را در نیابد آن است که واقعیت‌های سیاسی ، اجتماعی و اقتصادی ایران طی دهه‌های گذشته به گونه‌ای تغییر یافته که صورت بندی مسائل را از اساس تغییر داده است. عوامل متعددی چون تغییر جمعیت ،جوان بودن جمعیت ،حضور زنان در عرصه های مختلف از حیات اجتماعی ، وجود ماهواره‌ها و شبکه‌های اجتماعی ، بحران‌های عمیق ، بی‌کفایتی حکومت ، تغییرات ارزشی و نگرشی، در آستانه نابودی قرار گرفتن مام وطن باعث شده تا امروزه زنان خواستار بازنمایی بیشتر در عرصه عمومی و اجتماعی باشند. در حالی که رویداد این خواست ناهمسویی بسیار با ایدئولوژی مسلط حکومت که حاضر به پذیرش تحولات فرهنگی نبوده و به همین دلیل هم به تقابل آشکار با واقعیت‌هایی شکل گرفته می‌پردازد، داشته و دارد.
به میزان تقابل تعارضات فرهنگی – اجتماعی درون جامعه با حکومت و سنگین‌تر شدن آن به نفع نیروهای مدرن ، تنش میان نیروهای سنتی و نیروهایی که خواستار تحول نوین می باشند افزایش می‌یابد این مسئله در هنجارهایی چون پوشش ،مدیریت بدن و مطالبات فرهنگی بیش از هر جای دیگری بروز علنی و بیرونی یافته است.
جمهوری اسلامی از همان بدو پیروزی انقلاب با برقراری پیوند ذاتی میان حجاب و مذهب و فراهم کردن مقدمات قانونی برای آن ، حجاب را رکن اصلی نظام و خط قرمز خود و معیار تخطی ناپذیر حکومت و جامعه دینی معرفی کرد.
با افزایش آگاهی‌های جنسیتی و تاثیر پذیری از فرهنگ جهانی، زنان به مثابه اصلی ترین قربانیان این نگاه ایدئولوژیک به یکی از چالشگران اصلی حکومت اسلامی تبدیل شدند .
در روند ناهمسویی مرزهای هویتی حکومت با تحولات جامعه ،ج.ا.ا هر گونه بازنگری ، تغییر موضع و تغییر وضعیت در مسئله حجاب را به منزله تغییر هویت ، چیستی و ماهیتش دانسته و حاضر به دادن کوچکترین امتیاز یا عقب نشینی و پذیرش بخشهایی از مطالبات جامعه و زنان نبوده و مصالحه در باره ارکان ایدئولوژیک چون حجاب را باعث فروپاشی نظام می داند. به همین دلیل به تقابل با زیست جهان ایرانی رسیده است. اما شرایط امروز با دهه های گذشته تفاوت اساسی یافته و به دلیل باز تولید معانی جدید در راستای زندگی در دنیای مدرن امروزی ایران توسط اقشار مختلف علی الخصوص جوانان و زنان ، قدرت مستفر قادر به عقب راندن آن نیست .
▪️حکومت مقوله حجاب را شبیه جنگ در تنگه احد تعریف می کند و بعد از یک عقب نشینی کوتاه در بعد از مرگ مهسا می خواهد غول بیدار شده مطالبات اجتماعی را به درون چراغ جادو بازگرداند. امری ناممکن و غیرقابل انجام!
تاریخ نشان داده است در پایان لجبازی با مردم شکست با حکومت و قدرت است مردم حتی در صورت شکست هم پیروزند. ایران و مشخصا زنان آن بعد از جنبش زن ،زندگی ،آزادی وارد فرازی شده که برگشت ناپذیر است. میل به تغییر با تلاش مذبوحانه برای برگشت به عقب همخوانی ندارد و البته در این میدان پیروز اصلی مردمان اند. زنان و مردان آزاده‌ای که نمی‌خواهند زندگی شان بیش از این توسط چنین حکومت و حاکمیتی رقم زده شود.
iranfardamag