شاید در زندگی هیچ چیز جالب تر از این نباشد که هر از گاهی شاهد لحظه‌ای تاریخی از سرنوشت قوم یا ملتی باشیم.
چنین لحظه سرنوشت سازی برای ملت ترکیه در انتخابات پارلمانی ۷ ژوئن ۲۰۱۵ صورت گرفت و دست سرنوشت خواست که راقم این سطور نیز شخصاً در شهر استانبول شاهد آن باشم.
این بار تجربهٔ دموکراسی نو پای ترکیه با افول حزب عدالت و توسعه و از دست دادن بیش از ۲۰ کرسی در پارلمان ترکیه همراه بود. ولی هر چند که بسیاری از تحلیلگران سیاسی ترک و بین‌المللی شکست پارلمانی رجب طیب اردوغان و حزب او را پیشبینی می‌‌کردند کمتر کسی در مورد راه یافتن حزب کردی دمکراتیک خلق ها اطمینان خاطر داشت.
پیروزی حزب دمکراتیک خلق‌ها با کسب ۱۲،۶ در صد آرا در کنار حزب جمهوریخواه خلق (۲۵ درصد) و حزب ملی گرای “حرکت ملی” (۱۶،۲ درصد) موجب شد که حزب حاکم با وجود کسب مقام نخست در انتخابات بیش از نیمی از ۵۵۰ کرسی پارلمان ترکیه را از دست بدهد. ناگفته نماند، این نخستین بار است که پس از ۱۳ سال رئیس جمهور اردوغان و حزب عدالت و توسعه اکثریت مطلق خود را در پارلمان از دست داده است و برای تشکیل دولت نیازمند ائتلاف با احزاب دیگر است.
بدون تردید این تغییر ناگهانی در ساختار پارلمانی ترکیه، نه تنها به قدرت مطلق گرای رجب طیب اردوغان و جاه طلبی‌های سیاسی و دینی او صدمه یی مهلک وارد می کند، بلکه دارای نتایج و پیامدهای مهمی است.
نخست، پایان دادن به رویای اردوغانی تغییر ساختار نظام سیاسی ترکیه از شیوهٔ پارلمانی به شیوه ریاستی و محدود شدن قدرت سیاسی او در چهارچوب قانون گذاری‌های آتی. سپس، صعود بی سابقه‌ی حزب کردی طرفدار صلح و آزادیهای مدنی که برای نخستین بار راه را برای شرکت کردها در بازی سیاسی ترکیه هموار میکند. و بالاخره پیروزی مهمی برای نیروهای جامعه مدنی در ترکیه که طی سال اخیر، پس از درگیری‌ها یی بر سر مرگ معدنچیان در شهر سوما و حادثه‌ی پارک گزی بر دیگر اعتراضات شهروندی را از طریق صندوق‌های رأی اعلان داشتند.
انتخابات اخیر ترکیه بار دیگر نشان داد که آزادی بین، حقوق شهروندی و مسئولیت‌های مدنی از ارکان مهم و اساسی دموکراسی خواهی و پیشبرد سیاسی و نهادی آن هستند.
از این جهت، بازنده اصلی انتخابات اخیر در ترکیه مطلق گرایی سیاسی، فساد اقتصادی و تعصبات دینی و ایدئولوژیک هستند. حضور بیش از ۲۰ حزب در انتخابات پارلمانی ترکیه و شرکت ۵۵ میلیون شهروند واجد شرایط در ۸۵ حوزه انتخابی در ۸۱ استان که کم و بیش بدون خشونت و تقلب به انجام رسید، موجب شد که بسیاری از شهروندان پیر و جوان ترک از نخستین ساعات روز ۷ ژوئن در این انتخابات شرکت فعال داشته باشند.
ولی آنچه که تعجب و خرسندی راقم این سطور را فراهم آورد، دیدن صد‌ها جوان دانشجوی ترک بود که به همراه اساتید خود، حقوق دانان ترک و نیروهای انتظامی برقراری نظم در جریان این انتخابات را به عهده داشتند.
برخی از آنان تا آخرین لحظات رای گیری و شمارش آرا بر سر صندوق‌های رای حضور داشتند و با شرکت فعال مدنی خود از دموکراسی جوان ترکیه پاسداری کردند.
از نگاه تحلیل گران ایرانی تلخی شکست سیاسی برای رجب طئب اردوغان و حزب عدالت و توسعه با شیرینی پیروزی دموکراسی در ترکیه همراه است که راه را برای همکاری‌ها و همدلی‌ها یه آتی میان اسلام گرایان و سکولار‌ها هموار میکند و همچنین شاید بتواند درس تاریخی مهمی برای ما باقی کشورهای منطقه باشد.
radiofarda