همزمان با سفر نتانیاهو به مسکو، روسیه یک تانک به غنیمتگرفته اسرائیل را به نشانه تقویت رابطه دو کشور پس میدهد. گسترش همکاریها و تاثیرگذاری بر مناسبات مسکو با تهران و حزبالله از جمله اهداف سفر نتانیاهو است.
به مناسبت بیست و پنجمین سالگرد احیای مناسبات میان مسکو و تلآویو، بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل برای سفری دو روزه و نیمه به روسیه رفته و در حال مذاکراتی با مقامهای این کشور است.
نتانیاهو روز سهشنبه (۷ ژوئن/ ۱۸ خرداد) با ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه دیدار کرد. طرفین بعد از این دیدار از تمرکز بر همکاریهای اقتصادی سخن گفتند.
پوتین با تاکید بر “ارزش زیاد رابطه با اسرائیل” برای روسیه، آن را صرفا به وزن و اهمیت اسرائیل در منطقه محدود ندانست، بلکه بر ابعاد تاریخی رابطه دو کشور نیز تاکید ورزید.
“اتحاد جماهیر شوروی” اولین کشوری در سازمان ملل بود که اسرائیل را سال ۱۹۴۹به رسمیت شناخت. در حال حاضر نیز شمار بزرگی از یهودیان روستبار که پس از فروپاشی شوروی به اسرائیل رفتهاند همچنان به عنوان مبنایی برای تماس و دوستی دو کشور به شمار میآیند. نتانیاهو از این جمعیت به عنوان “پل انسانی میان دو کشور” یاد کرد.
رئیس جمهور روسیه همچنین از توافق دو کشور برای ایجاد یک منطقه آزاد تجاری میان اسرائیل و کشورهای یورو-آسیا (اتحادیه اقتصادی با محوریت روسیه و عضویت بلاروس، کازاخستان، قرقیزستان و ارمنستان) خبر داد.
به گفته پوتین این مسئله در اجلاس اخیر کشورهای یورو- آسیا در کازاخستان مورد بحث و توافق قرار گرفته و اقدامات برای ایجاد آن از همین امسال شروع میشود. او فناوریهای پیچیده در هواپیماسازی و داروسازی را از جمله زمینههای همکاری در منطقه آزاد تجاری دانست.
همکاریهای نظامی روسیه و اسرائیل
پوتین همچنین به همکاریهای نظامی و غیرنظامی موجود میان روسیه و اسرائیل اشاره کرد و از جمله همکاری در توسعه موشکهای میانبرد و نیز جتهای مسافری سوخوی ۱۰۰ و بهسازی سیستمهای هدایت هواپیماهای MS-21 را یادآور شد.
این در حالی است که همکاری نظامی مسکو و تهران، از جمله بر سر تحویل موشکهای S-300 با نوسانها و دستاندازهای متفاوتی همراه بوده و مناسبات اقتصادی دو کشور نیز از ابعاد چندانی برخوردار نیست.
بنیامین نتانیاهو نیز در جریان دیدار با پوتین گفت: «همیشه موضوعهایی برای بحث نظر وجود دارند، موضوعهای مهمی برای هر دو کشور، مثل همکاری در زمینههای فناوری، کشاورزی و تجارت و مسائل منطقهای. هر دو کشور با چالشهای مشترک متعددی روبرو هستند.»
مناسباتی که روز به روز تنگاتنگتر میشود
اسرائیل به خصوص از زمان دخالت فعال نیروی هوایی روسیه در نبردهای داخلی سوریه مناسبات تنگاتنگیتری با روسیه پیدا کرده است. دو کشور در همان ابتدا در چارچوب یک همکاری امنیتی بر سر مکانیزمهایی برای ممانعت از برخوردهای نظامی در مرزهای سوریه و اسرائیل توافق کردند و در این مدت، بر خلاف رابطه شکرآب روسیه و ترکیه مناسبات میان خود را هر چه بییشتر فشردهتر کردهاند.
نتانیاهو صدها هزار اسرائیلی روستبار را “پلی انسانی میان دو کشور” توصیف کرد
اسرائیل مناسبات نزدیک روسیه با ایران و حزبالله و رژیم اسد را مانعی در برابر گسترش روابط دو کشور ندیده است، بلکه بر عکس انتظار دارد که این گسترش روابط بر مناسبات روسیه با کشورهای یادشده نیز به سود اسرائیل تاثیر بگذارد.
گسترش و تشدید ارتباطات اسرائیل و روسیه را از جمله در چهار دیدار نتانیاهو با پوتین در ۹ ماه گذشته بازتاب یافته است. این در حالی است که او در این مدت صرفا یک بار با باراک اوباما، رئیس جمهوری اصلیترین متحد اسرائیل در جهان، دیدار کرده است.
برای روسیه که در صدد گسترش نفوذ خود در منطقه است، مناسبات تنگاتنگ با اسرائیل نیز محمل و اهرمی مهم به شمار میرود. اسرائیل نیز با توجه به مناسبات نسبتا سردشده با واشنگتن از جمله بر سر قرارداد اتمی با ایران سعی میکند مناسبات بینالمللی خود را متنوع و چند جانبه کند.
مناسبات با روسیه همچنن از نظر اسرائیل محملی برای تاثیرگذاری بر کرملین در راستای محدود نگهداشتن مناسبات با ایران و حزبالله و سوریه تلقی میشود.
منافع اقتصادی هم در همکاریهای دو کشور از اهمیت کمی برخوردار نیست. نتانیاهو همچنین مناسبات خوب با مسکو را بر آرای روستباران مقیم اسرائیل به سود خود بیتاثیر نمیداند.
از ۱۹۶۷ تا کنون
مسکو در بیست و پنجمین سالگرد احیای مناسبات با تلآویو اعلام کرده است که یک تانک اسرائیلی را که در سال ۱۹۸۲ در جریان درگیریها در لبنان به دست نیروهای سوریه افتاد و به موزه مسکو تحویل شد، به نشانه حسن رابطه با اسرائیل به این کشور پس میدهد.
نتانیاهو نیز یک روز پیش از سفر به مسکو در یک سخنرانی بر اهمیت و ابعاد فشرده مناسبات با روسیه تاکید گذاشت: «سال ۱۹۶۷ در جریان جنگ شش روزه همه ارتشهای دشمن ما به وسیله شوروی مسلح میشدند و آموزش میدیدند. ولی بنگرید که حالا وضع چه قدر فرق کرده. روسیه کماکان یک قدرت جهانی است و مناسبات میان ما و این کشور هم روز به روز تنگاتنگ میشود.»
DW