ایران به روایت برخی از جامعه شناسان در پنجاه سال اخیر پنج موج مهاجرت را تجربه کرده است. اوایل دهه پنجاه، ماه های قبل از انقلاب، اوایل دهه شصت، بعد از خرداد ۸۸، و از سال ۹۷ تا کنون. در این میان موج آخر چنان ابعاد سترگ و متفاوتی پیدا کرده که حتی نگرانی مسئولان بلند پایه کشور را برانگیخته است. اگر موج های پیشین مهاجرت صرفا سیاسی و معطوف به قشر خاصی از ناراضیان بود، اما موج اخیر شمولیتی تمام عیار یافته و همزمان پزشکان، استادان دانشگاه، کارآفرینان اقتصادی، نخبگان دانشجویی و حتی برخی از مردم عادی را در بر گرفته است. برآوردها نشان می دهد که فقط در سال گذشته ۳۰۰۰ پزشک و ۹۰۰ استاد دانشگاه کشور را ترک کرده اند و آمار مهاجرت روزانه مهندسین به ۲۰ نفر رسیده است. با این اوصاف اکنون شایسته است که بپرسیم چرا با موج سهمگین تری از مهاجرت روبرو شده ایم؟

نکته پایانی: تداوم مهاجرت زیستی( نخبگانی که مجبور به کار در اسنپ هستند) در کنار مهاجرت جغرافیایی( مهاجرت بی بازگشت نخبگان به خارج از میهن) تهدیدی است که می تواند با تهدید گوهر ایران فرآیند فرسایش تمدنی کشور را تسریع نماید( تعبیر محسن رنانی). تحلیل های ارائه شده تا این جا اما نشان می دهد که مخاطرات کنونی هنوز توسط مسئولان به خوبی درک نشده است.