پرچم سه رنگ با شیر و خورشید یا بدون شیر و خورشید – محمّد امینی

سال ها است که در میان کنشگران سیاسی خارج از کشور، گفت و گویی که گاه به درگیری هم کشیده شده، در جریان است: پرچم سه رنگ با شیر و خورشید یا بدون شیر و خورشید. از فردای گزینش پرچم سه رنگ «لا الله الالله» از سوی جمهوری اسلامی، هواداران بازگشت پادشاهی، پرچم سه رنگ شیر و خورشید نشان را گاه با تاج و گاه بدون تاج، نماد خود کردند و دیری نپایید که سازمان مجاهدین هم با این کارزار همراه شد. ملّی گرایانی که خودرا رهرو زنده یاد محمّد مصدّق می دانند، شیر و خورشید را نماد پادشاهی پهلوی خواندند و پرچم سه رنگ بدون جانور و شمشیر را «پرچم ملّی» برشمردند. خانواده سیاسی چپ ایران هم که هرگز مِهری به پرچم سه رنگ نداشت، اینک به این کاروان پیوست و شیر و خورشید را نماد شاهنشاهی پهلوی به شمار آورد.
پرچم یک کشور را گروه های سیاسی نمی سازند. پرچم سه رنگ ایران با نشان شیر و خورشید، پرچمی است که مجلس یکم مشروطه، همان مجلسی که محمّد علی شاه به توپ بست، به عنوان پرچم رسمی ایران برگزید: اصل پنجم متمِّم قانون اساسی مشروطه که در نشست چهاردهم مهرماه ۱۲۸۵خورشیدی پذیرفته شد، چنین است: «الوان رسمی بیرق ایران سبز و سفید و سرخ و علامت شیرو خورشید است».
زنده یاد محمّد مصدّق پاسدار چنین پرچمی بود. شوربختا که کسانی از پیروان او، این پرچم را به هواداران بازگشت پادشاهی واگذاردند و در اندیشه خود و نه در یک مجلس برگزیده مردم، اصل پنجم متمِّم قانون اساسی مشروطه را ترمیم کردند و پرچمی بدون شیرو خورشید را «پرچم ملّی» ایران خواندند.
شیرو خورشید را نشانی از دولت پهلوی برشمردن، هم از خِرَد به دور است و هم از تاریخ. زنده یادان احمد کسروی در دفتری پژوهشی به نام «تاریخچه شیرو خورشید» (۱۳۰٩ خورشیدی) و یحیی ذکاء در «تاریخچه تغییرات و تحولات درفش و علامت دولت ایران»، آگاهی های ارزنده ای در این باره به جای نهاده اند.
– چهارم آبان ماه ۱۴۰۰