گزارش‌ها حاکی است که با اوج‌گیری مصرف برق در ایران، پایتخت و برخی از استان‌های کشور با قطعی برق مواجه شده و ذخیره برق نیروگاهی ایران برای «نخستین بار» صفر شده است.
شرکت مدیریت شبکه برق ایران طی گزارشی که در سایت رسمی خود منتشر کرده‌است، می‌گوید که در ساعت ۱۶:۲۲ روز سه‌شنبه پنجم تیرماه، مصرف برق به ۵۴ هزار و ۲۷۵ مگاوات رسیده که باعث شده است ذخایر برق کشور به صفر برسد.
این میزان مصرف ۲۸ درصد بیشتر از روز مشابه در سال گذشته است.
در این میان، گزارش‌ها حاکی از قطع برق در برخی استان‌های کشور از جمله تهران است.
خبرگزاری فارس روز چهارشنبه ششم تیرماه گزارش داد: «روز گذشته در حالی که برخی مناطق مختلف تهران با خاموشی‌های چند ساعته برق مواجه شده بودند، مسئولان ارشد برق این اتفاق را ناشی از گرمای بیش از حد می‌دانند».
این گزارش می‌افزاید که وزیر نیرو از کسری پنج تا شش هزار مگاواتی برق خبر داده و اعلام کرده است که این کسری را باید از طریق مدیریت مصرف و تقاضا جبران کنیم.
بحران تولید برق‌آبی
حسین صبوری، مدیرعامل شرکت توزیع برق تهران، نیز به خبرگزاری مهر گفته است که تابستان امسال شرایط متفاوتی را تجربه می‌کنیم چرا که از ظرفیت ۱۰ هزار مگاواتی نیروگاه‌های برق‌آبی تنها ۵۰ درصد آن قادر به تولید برق است.
فربد استیری، مدیر مرکز مدیریت نیروگاه‌های برق‌آبی کشور، نیز به این خبرگزاری گفته که افت حجم بارندگی‌های کشور از ابتدای سال آبی (ابتدای مهر ۹۶) تاکنون به ۱۶۷ میلی‌متر رسیده که در مقایسه با پارسال ۲۶ درصد کاهش داشته است.
مقامات ایران بارها نسبت به کاهش ذخایر آب سدها و در نتیجه تنش آبی و افت تولید برق هشدار داده‌اند.
تأخیر در راه‌اندازی پروژه‌ها
اما آنچه که مقام‌های ایرانی به آن اشاره نکرده‌اند، رشد ناکافی تولید برق حرارتی و منابع تجدیدپذیر است. ایران باید سالانه حدود پنج درصد، یا حدود چهار هزار مگاوات به تولید برق خود بیفزاید تا جوابگوی رشد مصرف برق باشد. این در حالی است که بنابر گزارش سالانه وزارت نیرو، ایران در سال گذشته توان عملی نیروگاه‌ها را تنها ۲٫۳ درصد، یعنی کمتر از نصف رشدی که مورد نیاز است، افزایش داده است.
قدرت عملی نیروگاه‌های ایران حدود ۶۰ هزار مگاوات است، اما مشکل اینجاست که میزان اتلاف برق در شبکه، بالای ۱۰ درصد است. به عبارتی بیش از شش هزار مگاوات برق تولیدی کشور در شبکه هدر می‌رود و به دست مصرف‌کننده نمی‌رسد. از طرفی بخشی از تولید برق در خود نیروگاه‌ها مصرف می‌شود.
ایران قرار بود با لغو تحریم‌ها شروع به جذب سرمایه برای راه‌اندازی پنج هزار مگاوات برق از منابع تجدیدپذیر (خورشیدی، بادی و غیره) کند، اما در عمل کل توان تولید برق از منابع تجدیدپذیر ایران تا ۲۵ خرداد امسال که آخرین گزارش هفتگی وزارت نیرو منتشر شده است، حدود ۳۶۴ مگاوات بوده است که سهمی کمتر از نیم درصد در کل تولید برق کشور دارد.
مجموع کل تولید برق هسته‌ای و تجدیدپذیر ایران نیز کمتر از ۲٫۷ درصد کل برق تولیدی کشور است. ایران عمدتاً متکی به تولید برق حرارتی است که البته بازده این نیروگاه‌ها در ایران به‌طور میانگین کمتر از ۳۸ درصد است.
ایران در نظر داشت نیروگاه‌های حرارتی خود را با جذب سرمایه‌های خارجی به نیروگاه سیکل ترکیبی تبدیل کرده و بازده آنها را به بالای ۴۵ درصد برساند، اما آمارها نشان می‌دهد که بازده نیروگاه‌های حرارتی به طور متوسط از آغاز ریاست‌جمهوری حسن روحانی تا کنون تنها نیم درصد بهبود یافته است.
رکورد مصرف برق در ایران شکسته شد
همزمان با افزایش گرمای هوای تابستان در ایران، پیک مصرف برق از ۵۱ هزار مگاوات عبور کرد.
خبرگزاری مهر یکشنبه ۱۳ تیرماه گزارش داد که با افزایش گرمای تابستان در شهرهای جنوب کشور به بیش از ۵۰ درجه سانتیگراد و رسیدن دمای هوا به بیش از ۴۰ درجه سانتیگراد در تهران و کرج، رکورد جدیدی در مصرف برق ایران به ثبت رسید.
بر اساس گزارش مدیریت شبکه برق ایران، روز شنبه پیک مصرف برق در ساعت ۱۴:۱۰ بعد از ظهر به ۵۱ هزار و ۲۵ مگاوات افزایش یافت.
خبرگزاری مهر می‌نویسد که از این رو برای نخستین بار در طول سابقه بیش از یکصد ساله ورود برق و انرژی الکتریکی به کشور، رکورد مصرف بیش از ۵۱ هزار مگاوات به ثبت رسیده که پیش‌بینی می‌شود در صورت تداوم مصرف، اعمال خاموشی‌های سراسری در دستور کار وزارت نیرو قرار بگیرد.
بالاترین میزان مصرف برق در تابستان سال گذشته حدود ۵۰ هزار و ۱۷۷ مگاوات بود و وزارت نیرو خط قرمز پیک مصرف برق برای تابستان امسال را ۵۴ هزار مگاوات تعیین کرده است.
بر اساس آمارهای رسمی وزارت نیرو که بصورت هفتگی در سایت رسمی این نهاد دولتی به‌روزرسانی می‌شود، هم‌اکنون ظرفیت تولید برق ایران بالای ۷۴ هزار و ۶۸۳ مگاوات است، اما در واقعیت ظرفیت عملی نیروگاه‌ها در زمان پیک حدود ۵۷ هزار مگاوات است، البته بخشی از برق تولیدی ایران نیز در جریان انتقال و توزیع به هدر می رود.
آمارهای سه‌ماهه اول سال جاری وزارت نیرو حاکی است که ایران در این مدت بیش از ۶۷.۵ میلیارد کیلووات ساعت انرژی الکتریسیته تولید کرده که نسبت به دور مشابه سال قبل حدود ۱ میلیارد کیلووات ساعت کاهش نشان می‌دهد.
«وات» واحد اندازه‌گیری قدرت و «وات ساعت» واحد اندازه‌گیری انرژی است. یک کیلووات ساعت برابر است با انرژی مصرف‌شدهٔ دستگاهی با توان ۱۰۰۰ وات در مدت یک ساعت.
صادرات برق ایران به کشورهای همسایه طی بهار سال جاری تا نصف کاهش یافته و به ۱.۱۲ میلیارد کیلووات ساعت رسیده، در حالی که واردات انرژی برقی ایران ۲ درصد افزایش یافته و به ۱.۲۳ میلیارد کیلووات ساعت رسیده است.
به عبارتی ایران هم اکنون واردکننده خالص برق شده است، این در حالی است که صادرات برق ایران در سال ۹۲ بیش از ۳ برابر واردات برق ایران بود.
ایران در سال ۹۲ بیش از ۱۱.۷ میلیارد کیلووات ساعت صادرات و ۳.۷ میلیارد کیلووات ساعت واردات برق داشت.
خبرگزاری مهر از قول حمید چیت‌چیان وزیر نیرو گزارش کرده است که پیک مصرف برق در تابستان در مرز ۵۴ هزار مگاوات پیش‌بینی شده و در صورتی که مصرف برق از این مرز عبور کند خاموشی خواهیم داشت.