بهدنبال ربودن پنج مرزبان ایرانی توسط گروه مسلح جیشالعدل در سیستان و بلوچستان، واکنشهای بسیاری در رسانهها و شبکههای اجتماعی شکل گرفت.

پنج مرزبان ایرانی که توسط گروه جیشالعدل در سیستان و بلوچستان ربوده شدند.
این بار اما شعاع واکنشها از موضعگیریهای دولتی به درون فعالان سیاسی و جامعه نیز کشیده شده است. در شبکههای اجتماعی مجازی صفحاتی برای آزادی این پنج مرزبان به راه افتاده که استقبال گستردهای را در پی داشته. همچنین بیش از دو میلیون توئیت در سایت توئیتر گزارش شده است.
همزمان کنشگران ملی – مذهبی در خارج از ایران و سپس ۱۰۸ فعال سیاسی و در بیانیهای این گروگانگیری را محکوم کردند.
کنشگران ملی – مذهبی در بیانیهشان گفتهاند “گروگانگیری ۵ سرباز میهن توسط گروه جیشالعدل آرامش ایران را هدف گرفته و احساسات وطنی را جریحهدار کرده است”. آنها همچنین با محکوم کردن برخی “رفتارهای فرقهای مقامات و مسئولان”، تأکید کردهاند که بیعدالتیها و تبعیضها “چونان موریانهای به جان امنیت و تمامیت ارضی این کشور” افتاده است.
در طی سالهای اخیر استان سیستان و بلوچستان از جمله مناطق ناآرام ایران بوده است. در مواردی گروه مسلح جندالله مسئولیت این ناآرامیها را به عهده گرفته است.
عبدالمالک ریگی رهبر این گروه در سال ۱۳۸۸ توسط دستگاه امنیتی جمهوری اسلامی بازداشت، محاکمه و اعدام شد.
اگرچه دستکم از دو سال پیش تاکنون این گروه مسئولیت مستقیم هیچ یک از انفجارها، درگیریها و ناآرامیهای استان سیستان و بلوچستان را برعهده نگرفته با این حال درگیریها ادامه پیدا کرده است و در اوایل آبانماه یک گروه مسلح سنی و مخالف حکومت ایران به نام جیشالعدل مسئولیت این اقدامها را برعهده گرفت.
با این همه اقدام اخیر این گروه واکنشهای زیادی را در مخالفت با شیوه عمل آنها در پی داشت. در مقابل برخی ناطران انتقادهایی را به این ادبیات و بیان این واکنشها وارد میدانند.
عبدالستار دوشوکی فعال سیاسی و مدیر مرکز مطالعات بلوچستان در لندن میگوید: “نفس این حرکات مثل صفحه «سربازان ایرانی را آزاد کنید» درست است. این سربازهای وطیفه بیگناه هستند. اما آنها باید از ادبیاتی استفاده کنند که مردم بلوچ خود را با آن آشنا میدانند. محکومیت یکطرفه این مسئله که آن را کار پاکستان و غیره میخوانند، مشکل را حل نمیکند.”
به نظر او کارزار “سربازان ایرانی را آزاد کنید” از یک سایت سیستانی آغاز شد که ماهیت ضد بلوچ و ضد اهل سنت شناخته شدهای دارد.
عبدالستار دوشوکی گفت اما مسئله در مورد سیستان و بلوچستان از پیچیدگیهای بیشتری نیز برخوردار است که رسانههای فارسیزبان حاضر به ورود به زمینه مشکلات این استان نیستند و اینکه چرا جوانان بلوچ جذب این گروههای تروریستی میشوند.
تصور میشود تهدید و رفتار این گروهها که پیشتر منجر به کشته شدن عدهای دیگر سرباز هم شده بود، نگرانی از وضعیت سربازان را دو چندان کرده است.
پیشتر ۱۰۸ فعال سیاسی در بیانیهشان با ابراز نگرانی از سرنوشت پنج مرزبان ایران که بهگفته آنها در چنگ “تروریست”ها گرفتار شدهاند، از دولت ایران خواسته بودند که تمام تلاش و امکاناتش را برای “نجات جان فرزندان این سرزمین” به کار گیرد و جوابی مناسب به “تروریستهایی بدهد که در خاک کشورهای همسایه پناه گرفتهاند”.
بهگفته عبدالستار دوشوکی این کارزار “از طرف جمهوری اسلامی راهبردی میشود، هرچند یک کارزار درست و بیانیه مناسب هم لازم و هم درست است.”
وی افزود: “اگر هدف آزادی زندانیان است، میبایست فرهنگ اجتماعی مردم بلوچ و بهویژه فرهنگ مبارزات و استدلال ناقص جیشالعدل راهم در نظر گرفت.”
در همین حال واکنشها به گروگانگیری مرزبانان ایران همچنان ادامه دارد. در سطح دولتی نیز جهموری اسلامی سفیر پاکستان در ایران را احضار کرده.
در رخدادی دیگر الن ایر، سخنگوی فارسیزبان وزارت خارجه آمریکا نیز در صفحه فیسبوک خود نوشت: “ربوده شدن پنج تن از مرزبانان ایرانی در مرز این کشور عمل غیرقابل توجیه است. چنین اعمال غیراخلاقی را هر کجای دنیا که رخ دهد محکوم میکنیم و امیدواریم این مرزبانان ایرانی هر چه زودتر به وطن و خانوادهشان برگردانده شوند.”
گروه جیشالعدل در سایت رسمی خود با انتشار بیانیهای خواستار آزادی ۳۰۰ زندانی سنی در ازای آزادی پنج مرزبان ایرانی شده است.