طبیعیترین حق هر کشور در نظام بینالملل، حق دفاع از حدود و امنیت ملی است. طبیعت ظرفیت موشکی ایران دفاعی، قابلیتهای آن تاکتیکی و حفظ آن با تحمل هر هزینه، حتی ادامه تحریمها، یک ضرورت ملی است.
در ساعات پایانی یکی از مهلتهای تعیین شده برای به نتیجه رساندن مذاکرات اتمی، موضوع لغو و یا ادامه تحریمها علیه ظرفیت موشکی ایران به عنوان یکی از بازدارندههای کلیدی باقی مانده است.
پیش از رسانهای شدن اخیر موضوع تحریم علیه ظرفیت موشکی ایران، این مقوله در جریان گفتوگوهای اتمی پیشین نیز مطرح و نمایندگان جمهوری اسلامی ایران بنا بر گزارشهای منتشر شده، با طرح موضوع در مذاکرات اتمی مخالفت ورزیده بودند.
برخلاف «غنیسازی اورانیوم» که یک «حق مصنوعی» و نسبت داده شده به مردم و فاقد ارزش ملی است، ظرفیتهای دفاعی حق بدون کموکاست ملی است و ظرفیت موشکی ایران در چارچوب این تعریف قرار میگیرد.
مغایر با تمام تعریفهای و تحلیلهایی که تلاش در القاء شبهه و ترسیم تصویری متفاوت دارند، ظرفیت موشکی ایران بخش کلیدی از قابلیتهای دفاع پیشگیرانه (و یا تلافیجویانه) در مقابل تهدیدهای برونمرزی علیه تمامیت و امنیت ایران است و موجودیت و حتی توسعه آن به هر قیمت و فارغ از تفاوت نظرهای سیاسی و عقیدتی باید مورد دفاع عمومی قرار بگیرد.
ظرفیتهای موشکی ایران دارای هدفهای درونمرزی نیست و تحت هر شرایط در داخل و علیه مطالبات مردم نمیتواند مورد استفاده قرار بگیرد-وضعیت سیاسی و امنیتی ایران مشابه سوریه و لیبی نیست.
وضعیت دفاع برونمرزی ایران
علاوه بر طبیعت متنوع قومی که میراث امپراطوری ایران و بازمانده از دوران جوامع بسته است (شکل اداره ساتراپیها، ریاست قومها و طایفهها که از اختلاط با همسایه و آمیزش و بخصوص مشارکت و اختلاط فرهنگی و زبانی و مذهبی پرهیز میکردند)دو مؤلفه در وضعیت دفاعی ایران دارای اهمیت است:
ا- شمار ۱۵ کشور همسایه در اطراف که از این لحاظ ایران را پر همسایهترین کشور جهان ساخته است.
۲- وجود اختلافهای حدود آب و خاک با بیش از ۸ کشور که ایران را بیش از هر کشور دیگر در برابر کشور های همسایه مدعی قرار داده است.
اگر در ترسیم تهدیدهایی که از درون متوجه یکپارچگی و تمامیت ایران است، به دلایل و سلیقههای سیاسی، بزرگنمایی شده، تهدیدهای برونمرزی علیه امنیت ملی ایران واقعی است و هجوم نظامی سال ۱۹۸۰ عراق را میتوان نماد مشخص آن خواند.
جنگ هشت ساله با عراق همچنان در حالت آتشبس قرار دارد و وضعیت به حالت صلح و شرایط قبول رسمی پیمان سال ۱۹۷۵ الجزیره بازنگشته- امارات مدعی سه جزیره ایران در خلیج فارس است، کویت و عربستان در تقسیم حدود آبهای خلیج فارس و منابع نفت و گار فلات قاره با ایران اختلاف دارند- این وضعیت در رابطه با عمان هم دیده میشود-افغانستان همچنان از اجرای قرار داد تقسیم آب هیرمند طفره میرود- و البته موضوع تقسیم آبهای دریای خزر با جمهوری آذربایجان، روسیه، قزاقستان و ترکمنستان یک موضوع واقعی است و پرواز دادن دو فروند هواپیما نظامی ایران بر فراز کشتی اکتشافی شرکت نفت بی پی و مانور نظامی ده هزار نفره روسها در آبهای خزر نیز متعاقب آن برگزار شده و واقعی است.
در نتیجه، آسیبپذیریهای دفاعی ایران در مقابل تهدیدهای خارجی موضوعی است حقیقی و مستقیماً مرتبط با موجودیت و تمامیت ایران و به این دلیل روشن نمیتواند و نباید مورد مصالحه قرار بگیرد.
ابزارهای دفاعی ایران
ایران ۴۰ سال پیش با تجهیز چهارصد فروند جنگنده پیشرفته یکی از نیرومندترین ظرفیتهای دفاع متعارفی (غیر اتمی) جهان را در اختیار قرار داشت. نیروی دفاعی ایران عامل تعادل قوا، حفظ صلح در منطقه و افزایش ضریب امنیت در جهان بهشمار میرفت.
بهدنبال گروگانگیری نمایندگان سیاسی آمریکا در تهران در ماههای نخستین پس از سقوط نظام پادشاهی و درگیر شدن حکومت اسلامی در جنگ با عراق، طی ۳۶ سال گذشته ایران مورد تحریمهای تسلیحاتی غرب قرار گرفته و در نتیجه قادر به نوسازی ابزار و تجهیزات نظامی خود نشده است.
به دلیل کاهش قدرت مالی دولت، نسبت به دولتهای گذشته و البته غفلت از پرداختن به نیازهای دفاعی ایران و بهخصوص هزینه کردن امکانات دفاعی در دو نیروی موازی (ارتش و سپاه) و در نتیجه جذب غیرضروری اعتبارات نظامی در بخشهای اداری بهجای فراهم آوردن تجهیزات و ادوات جنگی، نیرویهای دفاعی ایران طی ۴ دهه گذشته بهجای رشد در مسیر ضعف قرار گرفتهاند.
همزمان، دیگر کشورهای منطقه (با چند استثنا مانند عراق و افغانستان) عموماً در جهت تقویت بنیه دفاعی خود بودهاند.
در نتیجه قدرت دفاع برونمرزی ایران به نسبت وسعت خاک و شمار جمعیت در مقایسه با کشورهای همسایه سیر نزولی داشته است. نامتوازن شدن قدرت در منطقه-بهخصوص با در نظر گرفتن وضعیت دعاوی آب و خاک میتواند علاوه بر بیثبات ساختن مرزها و تهدید امنیت ایران به تشدید بیثباتی بیشتر در منطقه بیانجامد.
قابلیتهای موشکی
متناسب با کاهش قدرت نیروی هوایی ایران در میانه جنگ با عراق، خرید و سپس تولید موشکهای روسی نوع اسکاد از نقطهای بسیار ابتدایی در ایران آغاز شد.
این ظرفیت طی ۱۵ سال گذشته ایران را در کنار اسرائیل به یکی از دو قدرت موشکی منطقه تبدیل کرده است-در حالی که اسرائیل علاوه بر افزایش قدرت نیروی هوایی و بنا بر گزارشهای منابع مستقل در حدود ۲۰۰ کلاهک اتمی و سایر ابزارهای جنگ نامتقارن را نیز در اختیار دارد.
در حال حاضر پیشرفتهترین موشک در اختیار ایران سجیل است با موتور سوخت جامد که در صورت حمل کلاهک ۱۰۰۰ کیلوگرمی نمیتواند خطر امنیتی برای اروپا تلقی شود.
ظرفیت موشکی ایران در صورت عدم استفاده از سلاحهای کشتار جمعی در کلاهکها (اتمی و میکربی و شیمیایی) تاکتیکی و صرفاً دفاعی است.
بنا بر گزارشهای منابع خارجی از سال ۲۰۰۰ تاکنون تنها یک میلیارد دلار در صنایع موشکی ایران هزینه شده در حالی که ارزش تنها یک فروند هواپیمای بمب افکن بی ۲ آمریکا ۲ میلیارد دلار و ارزش یک فروند جنگنده اف ۲۲ راپتور در حدود ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیون دلار بنا بر استفاده از تجهیزات خاص برآورد شدهاست.
ظرفیت موشکی ایران متعلق به مردم ایران و ابزار دفاعی آنها است در برابر تهدیدهای موجود خارجی.
مسئولیت حکومت وقت است که تا زمان لغو فروش تجهیزات نظامی به ایران حفظ و توسعه ظرفیت موشکی ایران را بهخصوص در شرایطی که کشورهای همسایه تا دندان به پیشرفتهترین ابزارهای نظامی روز مسلح شدهاند در دستور کار قرار دهد و همزمان زمینه لغو تحریم فروش تسلیحات را نیز فراهم آورد.
حفظ ظرفیت موشکی ایران یک ضرورت دفاعی و مانند سایر ملل حق مشروع مردم بهشمار میرود و بهخصوص در شرایط متعارفی (پس از رسیدن به توافق جامع اتمی) حفظ و توسعه آن مغایر با هیچیک از قوانین بینالملل نیست.