منشور شهروندی جبهه ملی ایران بر پایه منشور جبهه ملی ایران۱، اعلامیه جهانی حقوق بشر و میثاقهای دوگانه، منشور سازمان ملل متحد، و شناخت حقوق فرد فرد مردم ایران، شامل آزادی های مدنی و شخصی، برابری در برابر قانون مصوب با رای مستقیم و آزاد مردم ایران، بی توجه به زادگاه، باورهای مذهبی، جنسیت، قومیت، زبان محلی، شهروندی بومی یا مهاجر، و بهره برداری از همه امکانات سراسر کشور، و نیز تعهدات برابر نسبت به کشور، جامعه و هم میهن به شرح زیر است:
یک: حقوق شهروندی: حقوق و تکلیف هر شهروند در جامعه ایران را خود مردم تعیین میکنند؛ و ملت ایران را همه مردم متولد یا مهاجر در سراسر کشور تشکیل میدهند. تمامیت ارضی، سرزمین جغرافیایی و منابع طبیعی زیرزمینی، زمینی، دریایی و هوایی تجزیه ناپذیر و تفکیک ناپذیر و متعلق به همه مردم ایران میباشند. جبهه ملی ایران بر این باور است که همه شهروندان ایران باید بطور برابر از همه مواهب زندگی و حقوق اجتماعی و سیاسی برخوردار باشند، بویژه زنان که همیشه در فرهنگ و تاریخ ایران زمین از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده اند. همه مردم، بی توجه به باور، جنسیت، مذهب، زبان یا ریشه های نژادی بایستی از فرصتهای برابر برای پیشرفت در تحصیل و فعالیت های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی برخوردار باشند. هرگونه تبعیض بهر دلیل علیه یک شهروند ایرانی جرم بشمار خواهد آمد و قابل پیگرد قانونی خواهد بود.
دو: آزادی های مدنی: ما به آزادی اندیشه، سخن، مذهب، نوشتار، گردهمایی، سفر، گزینش آزاد شغل و جای زندگی، امنیت فردی و اجتماعی و مصونیت از آزار و خشونت حکومتی، برابری زن و مرد و برخورداری همه شهروندان ازحقوق یکسان باور داریم، و تامین حقوق و آزادی های فردی را در چارچوب ضوابطی که قانون مبتنی بر اعلامیه جهانی حقوق بشر و میثاق های دوگانه تعیین کرده اند را از مهمترین وظایف یک دولت ملی میدانیم.
سه: رسانه ها: مردم حق دارند و باید از همه تصمیم هایی که درباره آنان و یا تاثیرگذار در زندگی آنان و یا به هر صورت در رابطه با آنان باشد آگاه باشند. با توجه به اهمیت حیاتی نقش رسانه های همگانی، اعم از چاپی، شنیداری، دیداری یا اینترنتی، در خبردهی و آگاه کردن مردم و نظارت بر عملکرد سه قوه اداره کننده کشور، جبهه ملی ایران هر گونه رسانه را بعنوان ستون یا قوه چهارم اداره کشور به رسمیت می شناسد. رسانه ها با آگاه کردن مردم از عملکرد سه قوه دیگر، سنجش کیفی آنها و ارائه دیدگاههای گوناگون، رسالتی بسیار مهم و حساس در گسترش فرهنگ اجتماعی و سیاسی، تحکیم همبستگی ملی، بقا و تکامل دموکراسی و جلوگیری از هرگونه پنهانکاری، فریبکاری و فساد مسئولان اداره کشور را به عهده دارند.
چهار: انتخابات: نمایندگان منتخب با رای مستقیم و آزاد مردم ایران در مجلس موسسان قانون اساسی آینده ایران را تدوین و تصویب خواهند کرد. مردم ایران در انتخابات آزاد نمایندگان خود را در مجلس شورای ملی و مجلس مهستان، مجلس های شورای استان و مهستان استان، شورای شهر، شورای بخش و شورای روستا با رای آزاد انتخاب و درباره امور محدوده حوزه جغرافیایی خود تصمیم گیری و قانونگذاری میکنند. مجلس مهستان ملی شامل دو نماینده از هر استان بی توجه به جمعیت و مساحت استان خواهد بود. همه لایحه ها باید در هر دو مجلس شورای ملی و مجلس مهستان به تصویب برسند. در استانها هم مجلس مهستان شامل دو نماینده از هر بخش خواهد بود. تصمیمات نمایندگان مردم در هر سطح نباید در نفی یا تناقض با قانون اساسی ملی کشور یا مصوبات مجلس بالاتر از خود باشد. مردم باید از جزئیات هرگونه درآمد و هزینه که کارگزاران آنان دریافت و پرداخت میکنند آگاه باشند. همه نامزدان پُستهای انتخابی یا انتصابی بایستی پیش از انتخابات یا انتصاب حکومتی، درآمد ها و دارایی های خود و منابع آنها را گزارش کنند.
پنج: آموزش: سامانه آموزش و پرورش باید وسیله افزایش دانش و رشد علمی، فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی کشور باشد. آموزش برای همه کودکان تا پایان دوره دبیرستان رایگان و اجباری، و دسترسی جوانان کشور به ادامه تحصیل و باروری استعدادهایشان بدون نگرانی مالی، باید فراهم گردد. گسترش امکانات آموزشی دبستانی و دبیرستانی به دورافتاده ترین مراکز جمعیت، و امکانات تحصیلات دانشگاهی در سراسر کشور باید فراهم شود. در راستای آموزش فن و پیشه، آموزشهای حرفه ای، و برای پژوهش و پیشرفت دانش و فن، مراکز پژوهشی، باید در سراسر کشور گسترش یابند.
شش: حقوق زنان: از آنجا که زنان نیمی از نیروی انسانی جامعه هستند، و با توجه به نقش مهم و بزرگ مادر در پرورش اجتماعی و فرهنگی فرزندان جامعه و بارور ساختن استعدادهای آنان که بر عهده دارند، باور داریم که در همه برنامه ریزی های بنیادین ملی، باید آگاهانه بر مشارکت گسترده این نیروی موثر تکیه شود و حقوق و احترام شایسته آن منظور گردد. زنان رسالتی بزرگ در ساختن ایران آباد و آزاد فردا بر عهده دارند و باید، ضمن توجه به گرامیداشت ویژه ای که برای مقام زن و مادر قائل هستیم، موجبات مشارکت هرچه گسترده تر آنان را در همه امور فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی جامعه، با حقوق برابر با مردان، فراهم سازیم.
هفت: امنیت سرمایه گذاری و حفظ دستاوردها: پیشرفت اقتصادی همیشه حاصل تلاش، خطرپذیری و نوآوری نخبگانی بوده که به امید سود، برای پاسخگویی به نیازهای جامعه، اندوخته و توانمندی خود را بکار برده و برای دیگران فرصت های شغلی و امکان کسب درآمد ایجاد کرده اند، که پایه ایجاد مقام و موقعیت اجتماعی فرد و احراز شرایط کسب مقام ممتاز در جامعه است. جبهه ملی ایران با ارج نهادن بر مقام کارآفرین در هر سطح و در چارچوب قانون و مصوبات نمایندگان مردم، از سرمایه گذاریهای کارآفرینان پشتیبانی و با تامین نیازمندیهای مالی و ارائه راهنمایی مدیریتی و فنی در محیط رقابتی و شرایط مساوی بایستی به بارور شدن ایده ها و استعدادهای کارآفرینان، بویژه جوانان، کمک نمود.
هشت: امنیت اقتصادی و مالکیت: ما بر این باور هستیم که برای تشویق مردم به سرمایه گذاری در ابزار تولید و کارآفرینی، امنیت اقتصادی و مالکیت فردی بایستی تضمین گردد. هزینه های جاری دولت باید فقط از محل درآمدهای جاری کشور تامین شود و همه افراد ملت به تناسب قدرت و بنیه مالی و به میزان درآمد و بهره مندی از امکانات و منابع کشور، تامین هزینه های اداره کشور را با پرداخت مالیات و عوارض بر عهده گیرند. ما سامانه مالیاتی کشور را وسیله ای برای تعدیل ثروت، تشویق تولید، پشتیبانی از صنایع و فرآورده های داخلی و افزایش سرمایه گذاری در امور تولیدی و خدماتی میدانیم. هدایت اقتصاد ایران در دست مردم ایران خواهد بود و دولت یا هیچ نهاد حکومتی یا نظامی حق فعالیت اقتصادی نخواهد داشت، به استثنای برخی صنایع راهبردی و نظامی که مجلس های شورای ملی و مهستان با تصویب بودجه برای آنها اجازه دخالت و فعالیت میدهند.
نُه: حقوق صنفی و کارگری: فعالان همه صنف ها و کارگران حق ایجاد همبستگی های حرفه ای در قالب کانون، سندیکا یا اتحادیه را دارند. کارگران، کارمندان و دیگر گروههایی که در بنگاههای اقتصادی بکار اشتغال دارند، حق تشکیل اتحادیه یا سندیکا را برای دفاع از حقوق قانونی خود و تلاش برای بهبود شرایط زندگی و کار و تضمین امنیت شغلی خود را دارا هستند. اتحادیه ها نیز حق دارند برای افزایش توان رقابتی رسیدن به هدفهای خود، اقدام به ایجاد ائتلافهای موقت یا دائم بصورت فدراسیون یا کنفدراسیون کنند.
ده: بهداشت و درمان: با توجه به اهمیت بهداشت و درمان در تندرستی و رفاه مردم و توانایی تولید و پیشرفت، ما باورداریم که بهداشت، پیشگیری و درمان یک امر ملی است و دولت باید کلیه امکانات بهداشتی و درمانی را در سراسر کشور فراهم آورد. میزان درآمد مردم طبقات پایین جامعه نباید تاثیری در برخوردار شدن آنان از بیمه درمانی و از نیازمندیهای درمانی چون پزشک و درمانگاه یا کیفیت لوازم و کار آنها داشته باشد. اعتیاد به مواد مخدر بلای خانمانسوزی است که تندرستی و نشاط جامعه را از بین میبرد، نیروهای سازنده کشور را به انگلهای اجتماع تبدیل میسازد و به امکانات سازندگی، پیشرفت، آسایش و امنیت جامعه آسیب میرساند. جبهه ملی ایران عزم راسخ برای مبارزه با قاچاق مواد مخدر و ریشه کن کردن اعتیاد در جامعه دارد.
یازده: منابع طبیعی و میراث تاریخی: همه منابع و امکانات طبیعی و سراسری مانند نفت و گاز، معادن و جنگلها، دریاها، دریاچه ها، تالابها و رودخانه ها و سواحل کشور متعلق به همه مردم ایران است، بایستی برای مواردی بهره برداری شود که سود آن مستقیما به نفع همه ملت ایران با الویت مردم دورافتاده ترین و عقب مانده ترین نقاط کم برخوردار کشور باشد. مردم در هر سطح کشوری هزینه اجرای مصوبات مجلس های خود و روش تامین آن هزینه ها را تصویب میکنند. هیچ مرجع دیگری حق تصمیمگیری برای بهره برداری از منابع طبیعی، مالی و خزانه کشور را نخواهد داشت. میراث طبیعی، فرهنگی و تاریخی کشور از آن همه مردم ایران می باشد و هرگونه آسیب یا خرید و فروش آن جرم میباشد. نحوه نگهداری و بهره برداری از آنها را قانون تعیین میکند.
دوازده: سیاست خارجی: مردم ایران شایسته آزادی و رفاه در سایه امنیت داخلی و خارجی هستند و لازمه این امر روابط همزیستی مسالمت آمیز و همکاری در سایه احترام متقابل با همه کشورهای جهان، و دوستی و همکاری با همه همسایگان است. از آنجا که بیشتر همسایگان ما در گستره فرهنگ ایرانی قرار دارند، و با ما پیوندهای فرهنگی و تاریخی ناگسستنی دارند، همکاری و هماهنگی با آنان در الویت سیاست خارجی جبهه ملی ایران است.
سیزده: فقرزدایی: هدف ما مشارکت موثر همه مردم ایران در تعیین سرنوشت خود است؛ و مشارکت موثر تنها در توانایی جسمی و روانی مردم بدست می آید. از آنجا که آسیب پذیرترین و عقب مانده ترین بخش های جامعه ایران، بی سوادان، طبقات فقیر در سنین بالا و مردم ساکن در حاشیه شهرها هستند، برنامه های فقرزدایی، سوادآموزی، توسعه اجتماعی و فرهنگی با الویت بر مبنای نیازهای آنان تنظیم خواهد شد. در تخصیص منابع و امکانات سرمایه گذاری به طبقات عقب مانده و نقاط عقب مانده الویت داده میشود.
چهارده: حقوق بنیادین فردی و تعهد جامعه در برابر فرد: جبهه ملی ایران باور دارد که هر ایرانی حق داشتن کار با درآمد کافی برای اداره یک خانواده، و متناسب با استعداد، مهارت و دانش آموختگی خود دارد. ایرانی حق دارد سربلند و با افتخار در سطح جهانی، و شاد زندگی کند. فراهم بودن امکانات و تسهیلات ورزشی، تفریحی، گردشی و مسافرت حق هر ایرانی است. هر ایرانی حق دارد با داشتن آرامش فکری و روحی و عاری بودن از ترس و نگرانی های اجتماعی و مالی روزمره بتواند استعداد و توان خویش را بکار گیرد و به عالیترین سطح رقابتی ممکن از نظر سیاسی، اجتماعی و شغلی در سطح جهانی پیشرفت کند. وظیفه نظام اقتصادی و سیاسی کشور است که با اتخاذ سیاست های مناسب و تخصیص بودجه و منابع برای تحقق هدفهای بالا برنامه ریزی کند. برنامه ریزی درست برای توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و ایجاد فرصت های شغلی در کشور از اتلاف منابع و تسهیلات آموزشی و، بالاتر از همه، از اتلاف وقت و عمر جوانان جلوگیری می کند.
جبهه ملی ایران (ششم)
تهران – دوشنبه ۶ آذر ۱۳۹۷خ
۱)ٰ منشور جبهه ملی ایران نخستین با در سال ۱۳۵۸ توسط کمیسیون منتخب شورای مرکزی جبهه ملی ایران شامل آقایان علی اردلان، علی رشیدی، کورش زعیم، حسن لباسچی و پرویز ورجاوند تدوین و توسط شورای مرکزی تصویب شد. در سال ۱۳۶۵، از آنجا که سیستم حکومتی از نخست وزیری به ریاست جمهوری عوض شده بود، رهبری جبهه ملی روزآمدسازی منشور را به کورش زعیم سپرد. در پلنوم سراسری ۱۳۸۲، آقایان هرمیداس باوند، علی رشیدی، کورش زعیم و پرویز ورجاوند به عضویت کمیسیون بازنگری منشور انتخاب شدند که منشور کنونی تدوین و در ۱۳۸۶ به تصویب شورای مرکزی جبهه ملی ایران رسید. متن کامل منشور در ۱۶ برگ آ-۴ در سایتهای مرتبط با جبهه ملی ایران موجود است.