تهران شهر آلودگی، نا امنی و زشتی سیرت و صورت است. آنچه این شهر را به مردابی غیر قابل تحمل تبدیل کرده “ام القرا” بودن این شهر برای یک حکومت دینی خودکامه، ممتازه و فاسد است. همهی زشتیها، پلیدیها و پلشتیهای حکومت اقتدارگرا و تمامیت خواه و در عین حال فاسد و ناکارامد و سرکوبگر را در مرکز این سیاهی می توان مشاهده کرد. در این نوشته به پنج وجه مدیریت شهری، اتلاف، ناکارآمدی، فساد و تمرکز در این شهر که هر پنج موضوع بازتاب دهندهی نوع مدیریت، اتلاف، ناکارآمدی، تمرکز قدرت و فساد در حکومت دینی هستند اشاره می کنم.
مدیریت شهری: هیئتی، محفلی و خویشاوندسالار
مدیریت شهری تهران یک مدیریت هیئتی، محفلی، و متورم از حیث نیروی انسانی و در نتیجه ناشایسته سالار و ناکارآمد بوده است. این ویژگیها در زمانی که مدیران شهرداری توسط وزارت کشور انتخاب می شدند مستقیما از حکومت تاثیر می پذیرفت و بعد از شکل گیری شوراها در دههی هفتاد خورشیدی نیز با فشار دستگاه رهبری و نهادهای نظامی و امنیتی این ویژگیها را حفظ کرده است. خامنهای در انتخاب شهردار تهران، شهرداران مناطق، مدیران فرهنگسراها و حتی سردبیر روزنامهی همشهری مستقیما دخالت می کند. اگر مقامات به توصیههای خامنهای و بیت توجه نکنند سروکارشان مثل دوران کرباسچی با حفاظت اطلاعات سپاه و نیروی انتظامی خواهد افتاد.
به همین لحاظ است که شهرداری تهران هزاران مداح را بدون این که کارشان مشخص باشد استخدام می کند. مجید فراهانی، نایب رئیس کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر تهران در مورد پدیدهی کارکنان بیکار (مداحانی که شهرداری استخدام کرد) می گوید: “این افراد صبح به صبح کارت زده و حقوق دریافت میکنند، اما بهره وری و ارزش افزودهای برای شهرداری ندارند. به عنوان مثال در برخی شرکتها و سازمانهای شهرداری با این پدیده مواجه هستیم که به طور مشخص در مترو ۴۰۰۰ نیروی مازاد وجود دارد که به آنها لقب کارمندان بیکار را دادهاند که فعالیت مشخصی ندارند و تنها حقوق میگیرند…” (ایسنا ۱ آبان ۱۳۹۶)
شهرداری تهران به محلی برای ایجاد اشتغال برای نیروهای حزب پادگانی و اقوام و خویشان مقامات حکومتی و دولتی تبدیل شده است. در نتیجه پرسنل شهرداری رشدی ۵۰۰ درصدی را در طی ۱۲ سال دورهی قالیباف تجربه کرده است. زمانی که قالیباف شهردار تهران شد شهرداری تهران در مجموع به ۲۵ هزار نفر حقوق میداد؛ این میزان در پایان دورهی وی ۶۰ هزار و پیش از آن ۵۰ هزار اعلام شد اما براساس آخرین آمار ۱۳۵ هزار نفر از شهرداری حقوق میگیرند. فراهانی در مورد تورم نیروی کار در شهرداری تهران می گوید: “در حال حاضر ۷۰ هزار نیروی استخدامی برای ۱۸ هزار پست سازمانی وجود دارد که براین اساس بیش از ۳ برابر پستهای سازمانی، در شهرداری نیروی انسانی جذب شده است. … ما به تفاوت عدد موجود فیمابین ۷۰ هزار نیروی انسانی و ۱۳۰ هزار فیش صادره، متعلق به کارگران پیمانکاران است که شهرداری برای اطمینان از پرداخت حقوق کارگران، مستقیما به حساب آنها واریز میکند.” (ایسنا ۱ آبان ۱۳۹۶) این تورم در تعداد مدیران شهرداری نیز به چشم می خورد. شهردار تهران می گوید: ” در حال حاضر هزار و ۵۰۰ مدیر در حوزههای مختلف اعم از سازمانها، شرکتها، مناطق، معاونتها و … در شهرداری تهران وجود دارد.” (مهر ۴ مهر ۱۳۹۶)
اتلاف ایدئولوژیک
شهرداری تهران در دورهی احمدی نژاد و قالیباف به محلی برای ایجاد پروژه برای سپاه و پول پاشی بر سر هیئتهای مذهبی و مراسم دولتی مذهبی (مثل برنامههای مداحی و راهپیمایی اربعین در عراق و تامین سوروسات هیئتهای مذهبی در ایام عزاداری محرم) تبدیل شد. از همین جهت این سازمان با سوء استفادههای ۳۰۰ میلیارد تومانی دوران احمدی نژاد و بدهکاری نجومی در پایان دوران قالیباف مواجه شد.
شهرداری تهران در دورهی احمدی نژاد و قالیباف به محلی برای ایجاد پروژه برای سپاه و پول پاشی بر سر هیئتهای مذهبی و مراسم دولتی مذهبی (مثل برنامههای مداحی و راهپیمایی اربعین در عراق و تامین سوروسات هیئتهای مذهبی در ایام عزاداری محرم) تبدیل شد. از همین جهت این سازمان با سوء استفادههای ۳۰۰ میلیارد تومانی دوران احمدی نژاد و بدهکاری نجومی در پایان دوران قالیباف مواجه شد. محمد علی نجفی شهردار تهران میگوید “شهرداری بیش از ۱.۷ برابر بودجه سال ۹۶ یعنی در حدود ۳۰ هزار میلیارد تومان بدهی دارد.” ( خبرگزاری مهر ۴ مهر ۱۳۹۶) بنا به گفته نایب رئیس کمیسیون برنامه و بودجه “شورای شهر تهرانتا انتهای شهریور ماه سال جاری هزینههای شهرداری ۱۳۵۰ میلیارد تومان بیش از درآمدهای آن بوده است… به گونهای که از مجموع درآمدهای شش دوازدهم شهرداری تهران ۷۲ درصد درآمدهای پیش بینی شده تحقق یافته و عملا در این حوزه نزدیک به ۳۰ درصد درآمدها محقق نشده و در مقابل هزینهها به نسبت بودجه شش دوازدهم ۱۷ درصد افزایش داشته است و در واقع به جای اینکه به تناسب بودجه شش دوازدهم، هزینههای برنامه ریزی شده صرف شود شاهد هستیم که ۱۱۷ درصد این مبلغ هزینه شده و این نشان میدهد در شرایطی که مدیریت شهری از نظر منابع مالی و بدهیها در شدیدترین وضعیت نامناسب قرار دارد. دخل و خرج شهرداری با هم نمیخواند.” (ایسنا ۲۱ مهر ۱۳۹۶)
ناکارآمدی
تهران یکی از نامناسب ترین، آلوده ترین، نا امن ترین، پر استرسترین و آسیب پذیرترین شهرهای جهان برای زندگی است. تنها ۱۵ هزار معتاد خیابانی، دهها هزار کودک رها در خیابان و بیابان (برخی روزانه مشغول زباله گردی) و صدها هزار کودک و نوجوان کار در تهران وجود دارد. رئیس کارگروه سلامت هوای وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از مرگ ۴ هزار و ۸۱۰ نفر از ساکنان تهران بر اثر آلودگی هوا در سال ۹۵ خبر داده است. (تسنیم ۱ آبان ۱۳۹۶) روزانه به طور متوسط حدود ۴۰ دقیقه وقت شهروندان تهرانی در ترافیک هدر می رود. (تیتر شهر ۱۱ مهر ۱۳۹۶) تونل توحید که صدها میلیارد تومان خرج آن شده مدام به خاطر ریزش آب از نقاط مختلف بسته می شود. عکسهای هوایی از تهران نشان می دهند که بجز چند نقطهی کوچک درخت و فضای سبزی در تهران باقی نمانده است. پرندگان تهران در دهههای شصت و هفتاد به تدریج و نوع به نوع از این شهر مهاجرت کرده و چندی بعد جای خود را مگسهای سفید دادند.
سایتهای فارسی زبان مستقر در داخل کشور به تفصیل این وضعیتها را در مقایسه با دیگر شهرهای جهان گزارش دادهاند اما هیچ یک توضیح نمی دهند چرا؟ چرا شهری که در دامنههای البرز واقع شده و منابع کافی برای جمعیتی چند میلیونی دارد به این رقت و فلاکت و مصیبت دچار شده است؟ البته وضعیت امروز تهران به خوبی با نمایندگیام القرای رهبری دنیای اسلام توسط روحانیون شیعه هماهنگی دارد: مملو از سیاهی، جرم و جنایت، دروغ و فریب و فساد و لایهای از ساختمانهای شیک و پاساژهای تجملاتی با کالاهای خارجی که باید با آنها به دنیا دروغ گفت و پز رفاه و سعادت ملتی افسرده و فقیر و چند چهره را داد.
فساد
در دوران قالیباف جدا از سوء استفاده از قدرت و محفل سالاری و استخدامهای باندی، حدود هزاران میلیارد تومان اموال شهرداری میان نزدیکان و هم جناحیها تقسیم و توزیع شد. یکی از فسادهای مالی توسط وبسایت خبری معماری نیوز افشا شد که بدین واسطه یاشار سلطانی سردبیر آن در ۸ شهریور ۱۳۹۵ به دادگاه رسانه تهران احضار شد (ایلنا، ۹ شهرویر ۱۳۹۵). شاکی افشای این تخلفات قالیباف و چمران (رئیس شورای شهر) بودند. سلطانی فهرست واگذاریهای املاک شهرداری توسط شهردار تهران به برخی اعضای شورای شهر تهران و تصویر نامهی خاقانی، سرپرست هیأت بازرسی پرونده واگذاری املاک شهرداری تهران به محمد جواد شوشتری مدیر کل دفتر شهرداری را منتشر کرده بود. معمارینیوز مدعی شده بود که این املاک به یکصد شخص حقوقی و حدود ۱۵۰ نفر شخص حقیقی واگذار شده که در بین آنها ۷۲ نفر از مدیران ارشد شهرداری وجود دارند.سایت معماری نیوز روز بعد از احضار سردبیر آن با دستور مقام قضایی فیلتر شد.
همزمان سازمان بازرسی کل کشور در نامهای فروش ۲۰۰ ملک شهرداری تهران به برخی مدیران این نهاد و افراد دیگر «به قیمت غیر واقعی» و «بسیار پائین»، همراه با «۵۰ درصد» تخفیف و در قسطهای «۶۰ ماهه» را «غیرقانونی» خواند. این سازمان همچنین اعلام کرد که این ۲۰۰ آپارتمان، خانه ویلایی و زمین شهرداری تهران، در مجموع دو هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان کمتر از قیمت اصلی فروخته شده است.
تمرکز قدرت و ثروت
تهران سهمی ۲۱ درصدی از درآمد ملی کشور دارد در حالی که تنها حدود یک هشتم جمعیت کشور را در خود جای می دهد. به همین دلیل جمعیت این شهر علی رغم هزینهی گران مسکن و دیگر ملزومات زندگی همچنان در حال افزایش بوده است: “هر سال در حدود ۲۰۰ هزار نفر به جمعیت استان تهران اضافه می شود برآورد می شود در سال ۱۴۲۵، یعنی ۲۹ سال آینده جمعیت تهران بزرگ به ۴۰ میلیون نفر خواهد رسید. در حال حاضر در تهران هشت میلیون و ۷۰۰ هزار جمعیت نفر داریم این در حالیست که جمعیت استان تهران ۱۳ میلیون و ۳۰۰ هزار نفر است.” (رئیس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران، ایسنا ۱ آبان ۱۳۹۶)
بسیجیان و سپاهیان و روحانیونی که از پلههای قدرت و ثروت بالا رفته وطعم اینها را بدون هیچ شایستگی تحصیلی و حرفهای (با گزافه گویی در مورد جنگی که در آن دهها هزاران تن را بدون هیچ حاصلی بعد از فتح خرمشهر به کشتن دادند) چشیده بودند به سرعت خواهان همان چیزهایی شدند که آنها را بد و زشت می شمردند از جمله زندگی در شمال تهران و داشتن اتومبیلهای آخرین مدل غربی و زندگی در آپارتمانهای چند صد متری. تقریبا همهی اعضای کاست حکومتی در مناطق شمالی تهران زندگی می کنند. اکثر اعضای سابق مجلس به شهرستان خود باز نمی گردند. حتی یک دفتر مرکزی یک نهاد تبلیغاتی یا تصمیم گیری کشور در شهرستانها متمرکز نیست. شهرستانها برای مقامات محل استخراج منابع کشور و فروش آنهاست به اضافهی سفرهای استانی و دواندن فقرا و پا برهنگان در پشت سر خودروهای خود. با وجود حکومت دینی با مرکزیت این شهر، توقف ورود پسابهای بیشتر خودکامگی و اتلاف و فساد به مرداب تهران و بعد کوچک سازی این مرداب غیر ممکن به نظر می آید.