داود هرمیداس باوند تحلیلگر مسائل بینالملل در گفتگو با فرارو عنوان کرد: «الان به راحتی نمیتوان گفت که ایران از برجام خارج خواهد شد یا خیر و این به تصمیمات اعضای اتحادیه اروپا بستگی دارد و ایران هم مطابق با آن تصمیمگیری میکنند.
در همین راستا هم به نظر میرسد اروپاییها مدعی هستند که به توافق پایبند خواهند ماند، اما تمام فلسفه برجام این بود که همه تحریمها برداشته شوند و جذب سرمایه خارجی صورت بگیرد. اما با خروج آمریکا از این توافقنامه رسما این اتفاق رخ نخواهد داد. زیرا حتی اگر شرکتهای اروپایی هم آن را رعایت نکنند، با مشکلات زیادی مواجه خواهند شد و به همین دلیل به احتمال زیاد علاوه بر تحریمهای یکجانبه ما با خروج این شرکتها از ایران هم مواجه خواهیم بود.»
وی افزود: «بنابراین به نظر میرسد دیگر فلسفه وجودی این توافقنامه از نظر ایران منتفی شود، اما با اینحال اظهارات اخیر آقای عراقچی بیشتر شبیه یک هشدار بود تا اعلام یک تصمیم. زیرا کشورهایی که عضو NPT هستند ملزم به رعایت قوانین و محدودیتهای آژانس بینالمللی هستهای هستند. اما حالا مقامات ایرانی به طور واضح و شفاف سعی دارند به اروپا و جامعه بینالمللی این هشدار را بدهند که اگر منافع ایران تامین نشود از برجام خارج خواهند شد. زیرا همانطور که عرض کردم تمام هیاهوی برجام، برداشته شدن تحریمها بود که این اتفاق عملا از این به بعد رخ نخواهد داد.»
این استاد دانشگاه تاکید کرد: «البته باید در نظر داشت که در صورت خروج ایران از برجام، آمریکاییها این را دال بر قصد و نیت ایران تلقی میکنند و اقدامات و تصمیمات خود را موجه جلوه میدهند؛ لذا از این فرصت استفاده خواهند کرد و همانطور که گفتند، تحریمهای سنگینی اعمال خواهند کرد که در تاریخ وجود نداشته است. البته در این میان آمریکا هم برخلاف حقوق بینالملل، منشور سازمان ملل و تعهدات بینالمللی اقدام کرده و از یک توافقنامه بینالمللی چندجانبه خارج شده است و الان به تمام مجموعه حقوق و تعهدات بینالمللی و منشور سازمان ملل پوزخند میزند.»
او تصریح کرد: «اما با همه اینحال به قول ناپلئون بناپارت «حتی خداوند هم طرفدار کسی است که سنگینترین توپخانه را دارد» و کشورهای قدرتمند به واسطه همین قدرتی که دارند، هرگونه که بخواهند خط مشی خود را تعیین میکنند و با توجه به نظرات خود قوانین و حقوق بینالملل را زیرپا میگذارند. اما در عین حال از دیگر کشورها انتظار دارند به تعهدات خود پایبند بمانند و از آنها تمکین کنند.»
وی با اشاره به پیشنهاد آلمانها مبنی بر تاسیس یک نهاد مالی برای شرکتهای آلمانی گفت: «این یک ایده است و هنوز مشخص نیست که تا چه اندازه کارآمد باشد، اما آلمانها به دنبال این هستند که بتوانند خواستههای ایران را از لحاظ بانکی و حضور سرمایهگذار خارجی در کشور تامین کنند. اما واقعا مشخص نیست که تا چه اندازه میتوان روی این طرح مانور داد. اما اگر اتحادیه اروپا تاکید به ادامه حضور ایران در برجام دارند باید راه حل آن را هم پیدا کنند. زیرا در شرایط فعلی بسیاری از شرکتهای اروپایی حاضر نیستند در ایران بمانند؛ بنابراین اروپاییها باید در نظر داشته باشند که در صورتی میتوانند ایران را در برجام نگه داند که بتوانند منافع ما را تامین کنند.»