پیش از سفر رئیسجمهور به مجمع عمومی سازمان ملل، پیشنهاد کردم از همه ظرفیتها برای نشاندادن عهدشکنی آمریکا و طفرهرفتن آمریکا از مذاکره واقعی استفاده شود. تمام هدف ترامپ این بود که در شورای امنیت، ایران را بهعنوان یک تهدید منطقهای نشان دهد. با اینکه به دلیل دستور کار شورا، امکان حضور مستقیم ایران وجود نداشت، اما سخنان روحانی در مجمع عمومی و دیدارهای دوجانبه او در کنار اجلاس وزرای خارجه ۱+۴ باعث شد آمریکای ترامپ، کشوری جلوه کند که قوانین بینالمللی را زیر پا گذاشته و برخلاف منشور و حقوق بینالملل از برجام خارج شده است. تقریبا همه کشورهای دنیا پذیرفتند آمریکا نهتنها تعهداتش را انجام نداده، بلکه تحریمهای جدیدی را برخلاف قوانین بینالمللی وضع کرده، درحالیکه طبق گزارشهای مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، ایران تعهدات برجامی خود را اجرا کرده و میکند. مشخص بود که به دلیل شرایطی که ترامپ علیه ایران ایجاد کرده، امکان گفتوگوی هیئتهای دو کشور وجود ندارد. در این شرایط ایران تلاش کرد با استفاده از وزنه اروپا، مطالب مدنظر خود را به طرف آمریکایی انتقال دهد. البته مذاکره مستقیم با آمریکا میتواند میانجیهای فرصتطلب را از میدان خارج کند، اما ترامپ بیشتر بهدنبال نوعی نمایش در انواع مذاکره است…
…مذاکره جدی و این میتواند مانعی جدی در سر راه گفتوگوها باشد. او همواره تمایل دارد گامی به جلو بردارد و درعینحال، یک نمایش بزرگ هم تدارک ببیند. وی با مذاکره با ایران دنبال این است که شرایط خود را در افکار عمومی آمریکا بهبود ببخشد و این به سود جریان حامی اوست و ایران این نکته را به خوبی میداند. مشخص است که آمریکای ترامپ باید چند مورد را شفاف کند، تناقضهای درونی سیستم آنها که رئیسجمهور هم در نیویورک به آن اشاره کرد، موضوع مهمی است؛ ترامپ میگوید بدون قیدوشرط مذاکره میکند، اما وزیر خارجه او که رئیس سیا بوده، ۱۲ پیششرط را مطرح میکند. دوم، تحریمهای سنگین علیه ایران را بهعنوان یک ابزار فشار برای شروع مذاکره به کار نگیرد. تا زمانی که مشکلات میان ایران و آمریکا بر اساس منافع متقابل حلوفصل نشود، شرایط در همه دولتهای دو کشور به همین شکل پیش خواهد رفت. نگاه به کشورهایی نظیر چین و روسیه و حتی استفاده از ظرفیت اروپا-نظیر آنچه روحانی در سازمان ملل و قبل از آن به دنبال آن است- اگرچه میتواند از نبود رابطه بهتر باشد، اما حلال مشکلات کشور نخواهد بود.
روزنامه شرق – شماره ۳۲۵۶ – دوشنبه ۹ مهر ۱۳۹۷