شهر تهران، در دو دهه گذشته موضوع شراکت انتفاعی گروهی از متنفذترین سردارهای سپاه با یکدیگر بوده است. تصاحب قراردادهای بزرگ و شهرفروشی برای تأمین مالی همین قراردادها بخشی از رویه جاری این گروه قدرتمند است.
محمدجواد حقشناس، عضو شورای شهر تهران گفت که در سالهای ۱۳۹۳ تا ۱۳۹۵، فساد قابل توجهی در شهرداری تهران رخ داده است.
او در مصاحبه با همشهری یکی از دلایل فساد در شهرداری تهران را عملکرد غیرشفاف و قراردادهای محرمانه دانست و گفت در زمان شهرداری محمدباقر قالیباف و قائممقامی عیسی شریفی قرارداد محرمانهای با قرارگاه خاتم الانبیای سپاه پاسداران منعقد شد که حجم آن از بودجه یک سال شهرداری تهران هم بیشتر بود.
او گفت این قراردادها که به «فاینانس ۱ و فاینانس ۲» مشهور هستند بدون اطلاع شورای شهر منعقد شده است: «شما قراردادی تنظیم میکنید و میخواهید در این شهر کاری کنید و همهاش هم سخن از توزیع یکسری فرصتهاست، هولوگرام، پروانه ساخت و ساز یا ملک شهرداری یا حواله مالی به شرکتی واگذار میشود که آن شرکت بخواهد آن را تبدیل به پشتوانهای کند برای اینکه قرارگاه خاتم برود آنجا و در شهر فعالیت عمرانی کند. کسی در این سالها سوال نکرده که چرا باید این قراردادی که امروز آن را با عنوان فاینانس ۱ و فاینانس ۲ میشناسیم، محرمانه باشد؟! اصلاً مرجعیت تعیینکننده اینکه این قرارداد محرمانه باشد را چه کسی تشخیص داده است؟ در واقع سوال اصلی این است که آقای شهردار یا قائممقام او، وقتی که این را امضا کردند بر چه مبنایی عنوان محرمانه روی آن گذاشتند؟ چرا باید یک قرارداد شهری که میخواهد در شهر تهران اجرا شود و برای آن چند هزار پروانه هولوگرام صادر میشود به جای اینکه این به خزانه شهرداری برود به جای دیگر میرود! مبنا چه بوده است؟ چرا اعضای شورای شهر در آن مقطع از این قرارداد بیاطلاع هستند؟ چرا به تصویب شورای شهر نرسیده است؟»
حقشناس در این مصاحبه گفت که قالیباف و قائممقام او اجازه عقد این قراردادها با سپاه را نداشتهاند. قراردادهای شهرداری تهران با سپاه به گفته این عضو شورای شهر به قیمت روز بالغ بر ۴۰ هزار میلیارد تومان است: «این عددهای بسیار بزرگ که هنوز نمیتوانیم صفرهای آن را هم بشماریم، یعنی چه؟ دارد اتفاق میافتد و چطور مُهر محرمانه خورده است؟ اندازه حجم کل بودجه شهرداری در سال ۹۳ و ۹۴ چقدر است؟ من فکر میکنم بیشتر از ۱۰ الی ۱۲ هزار میلیارد نیست و قراردادی با عنوان فاینانس ۱ و فاینانس ۲ بسته میشود و حجم آن به اندازه بودجه کل یک سال شهرداری است… بودجه شهرداری در سال ۳۲,۹۹ هزار میلیارد است. حجمی که هنوز بعد از ۵ سال راجع به این عدد داریم صحبت میکنیم، با قیمت امروز بالغ بر ۴۰ هزار میلیارد است.»
قراردادهای فاینانس ۱ و ۲ برای تأمین مالی پروژههایی بسته شد که قرارگاه خاتم الانبیا در شهر تهران اجرا میکرد. براساس این قرارداد محرمانه، حجم قابل توجهی تراکم و هولوگرام به شرکتهای واسطه سپاه مانند هلدینگ یاس واگذار میشد تا با فروش آنها پروژههای قرارگاه خاتم در شهر تهران را تأمین مالی کنند.
آگهی
حقشناس در توضیح شیوه کار سپاه و قالیباف در شهرداری تهران گفت: «این قراردادها برای تأمین مالی پروژههای بزرگ مقیاسی هستند که در شهر توسط خاتم اجرایی شده. یعنی ما یک پیمانکار به نام خاتم داریم که مثلاً دارد بزرگراه امام علی را میسازد یا مثلاً تونل توحید را میخواهد تمام کند یا بزرگراه طبقاتی صدر را به یک جایی برساند. اینها پول میخواهد. پول را باید از کجا تهیه کنیم؟ از جیب مردم تهران. چگونه؟ برویم پروانه صادر کنیم، زمینهای شهرداری را که متعلق به همه شهر است و سرمایههای شهر است و مربوط به آینده شهر و بچههای این شهر است؛ بارگذاری سنگین میکنیم. این شهر مگر چقدر ظرفیت زندگی دارد؟ شهری که به لحاظ قواعد زیستمحیطی امکان زندگی ۴ تا ۵ میلیون انسان بیشتر را ندارد. شما امروز در این شهر دو برابر این جمعیت را دارید.»
فساد سیستماتیک در شهر تهران
عیسی شریفی، قائممقام قالیباف در شهرداری تهران که یکی از امضاکنندگان این قراردادها با قرارگاه خاتم الانبیا است هم اکنون به دلیل پرونده فساد هلدینگ یاس در زندان به سر میبرد. او به ۲۰ سال زندان و بازگرداندن ۴۸۰ میلیارد تومان وجه ناشی از رشوه محکوم شده است. محمود میرلوحی، دیگر عضو شورای شهر تهران گفته است که سپاه هم حاضر شده پنج هزار میلیارد تومان به عنوان خسارت به شهرداری تهران بپردازد.
هلدینگ یاس، مجموعهای از چند شرکت با فعالیتهای متنوع اقتصادی بود که توسط گروهی از متنفذترین سرداران سپاه تشکیل شد. این هلدینگ در زمینه واردات تجهیزات نظامی، دور زدن تحریمها، قراردادهای بازرگانی صداوسیما، واردات تجهیزات پزشکی و ساخت و ساز در حوزه شهری و شهرداری فعال بود.
بخشی از قراردادهای هلدینگ یاس با مشارکت بنیاد تعاون سپاه و سازمان اطلاعات سپاه اجرایی میشد. محمود سیف از سازمان اطلاعات سپاه، جمالالدین آبرومند، معاون هماهنگی سابق سپاه به عنوان نماینده محمدعلی عزیزجعفری و البته در جایگاه مدیرعامل بنیاد تعاون سپاه، مسعود مهردادی، قائممقام وقت بنیاد تعاون سپاه، محمدباقر قالیباف، شهردار وقت تهران و عیسی شریفی، قائممقام شهرداری تهران و دست راست قالیباف در بخشهای مختلف و در ارتباط با این هلدینگ اقتصادی قرار داشتند.
آنچنان که محمد سرافراز، رئیس سابق و مستعفی سازمان صداوسیما درباره نقش این حلقه در برکناری خودش و پرونده فساد آگهیهای بازرگانی صداوسیما و خرید تجهیزات مخابراتی افشا کرده است، رابطه این مجموعه اقتصادی با دفتر علی خامنهای از طرف مجتبی خامنهای و حسین طائب، رئیس سازمان اطلاعات سپاه برقرار بوده است.
پس از افشای فساد ۱۳ هزار میلیاردی این گروه در معاملات اقتصادی، برخی از آنها از متن قدرت به حاشیه رانده شدند. عیسی شریفی، مسعود مهردادی و محمود سیف به زندان افتادند، محمدعلی عزیز جعفری از فرماندهی سپاه کنار گذاشته شد و اکنون فرمانده قرارگاه بقیهالله اعظم است. جمالالدین آبرومند دومین فرد قدرتمند در پرونده هلدینگ یاس نیز از معاونت هماهنگی کنار گذاشته شد و هماکنون قائممقام عزیزجعفری در قرارگاه بقیهالله است. محمدباقر قالیباف، مهره اصلی این پرونده فساد همچنان آزاد و رئیس مجلس شورای اسلامی است.