فدراسیون بینالمللی جامعههای حقوق بشر و چند سازمان دیگر با انتشار بیانیهی مشترک زیر از دولتها، سازمانهای غیر دولتی، روزنامه نگاران، سازمان ملل و دیگر سازمانهای بین المللی خواستند تا برای آزادی زندانیان عقیدتی شناخته شدهی نامبرده در فهرست زیر و نیز کلیهی زندانیلن سیاسی دیگر به منظور نجات جان آنها بر دولتمردان ایران فشار وارد آورند.
در شرایطی که کووید ۱۹ جهانگیر شده است، ایران یکی از کشورهایی است که قربانی زیانبار ترین و مرگبارترین موارد وقوع این ویروس در جهان شده است. هفتهی گذشته، مرکز پژوهشهای مجلس ایران گزارشی را به قلم کارشناسان مستقل منتشر کرد که بنا بر آن آمار واقعی فوت ممکن است بیش از دو برابرآمار رسمی و آمار مبتلایان ۱۰ برابر آمار رسمی باشد[۱]. در صورت تایید این آمار، شمار مبتلایان در ایران بیش از هر کشور دیگری در جهان است. پژوهشی که در دانشگاه معتبر شریف در ایران انجام شده هشدار میدهد که آمار فوت، در بدترین سناریو، ممکن است به سه و نیم میلیون تن برسد[۲].
با وجود شرایط فاجعه بار در این کشور، دولت هفتهی گذشته کسب و کار را آزاد کرد و وضعیت عادی حمل و نقل عمومی را از سر گرفت. بیم آن میرود که این کار به موج تازه ای از ابتلا به ویروس دامن بزند.
وضعیت در زندانهای ایران حتی بدتر از این است. در ماه فوریه (بهمن) سازمان ملل در گزارشی نشان داد که شرایط غیر بهداشتی و پرازدحام زندانها در ایران در همان زمان باعث گسترش بیماریهای عفونی دیگر میشد[۳]. پیش از آغاز ماه مارس، کووید ۱۹ نیز به این فهرست اضافه شد [۴]. در همان زمان، امکانات پزشکی و نظافت در بند زنان زندان اوین، که شمار بزرگی از زندانیان عقیدتی زن در فضایی پر ازدحام و غیربهداشتی در آن به سر میبرند، به پایان رسیده بود [۵]. ۱۹ تن از این زندانیان عقیدتی در اتاقی با تختهای سه طبقه و با فاصلهی بسیار کم از یکدیگر زندانی هستند. آنها حتی بیشتر از زندانیان عادی در خطر هستند، زیرا شکنجه، محرومیت از درمان، و بدرفتاریهای دیگر و اعتصاب غذاهای خود ایشان وضعیت را بدتر میکند. بنا به گزارشها، دست کم ۱۰ زندانی در اثر این ویروس در ایران درگذشته اند[۶]، گرچه کنترل این آمار ممکن نیست زیرا دولتمردان به ناظران خارجی اجازهی ورود به زندان نمیدهند[۷].
دولتمردان اعلام کردهاند که چند ده هزار از زندانیان «غیرمهم» به منظور کنترل گسترش ویروس بهطور موقت آزاد شدهاند. تایید این آمارِ زیاد امکان پذیر نیست و دولتمردان تاکنون از آزاد کردن صدها زندانی سیاسی سر باز زدهاند. نظارت قضایی وجود ندارد. این کار بخشی از سیاستی است که هدف مجازات بیشتر زندانیان سیاسی را از طریق نگه داشتن آنها در شرایط خطرناک زندان دنبال میکند.
بنابراین، ما از دولتها، سازمانهای غیر دولتی، روزنامه نگاران، سازمان ملل و دیگر سازمانهای بین المللی میخواهیم برای آزادی زندانیان عقیدتی شناخته شدهی زیر و نیز هر زندانی سیاسی دیگر به منظور نجات جان آنها بر دولتمردان ایران فشار وارد آورند.
زنان زیر مدافعان حقوق بشر، وکلای دادگستری، فرهنگیان، نویسندگان، هنرمندان و فعالان محیط زیست هستند که به شدیدترین حکمهای زندان محکوم شدهاند. فهرست زیر شهروندان ایران و شهروندان دوملیتی را در بر میگیرد.*
زندان اوین:
۱. نسرین ستوده
۲. فریبا عادلخواه
۳. کیلی مور گیلبرت
۴. مژگان کشاورز
۵. صبا کرد افشاری
۶. راحله احمدی
۷. یاسمن آریانی
۸. منیره عربشاهی
۹. آتنا دائمی
۱۰. نیلوفر بیانی
۱۱. سپیده کاشانی
۱۲. مریم اکبری منفرد
۱۳. سامانه نوروز مرادی
۱۴. نگین قدمیان
۱۵. زهرا زهتابچی
۱۶. رضوانه خان بیگی
۱۷. الهام برمکی
۱۸. مریم حاج حسینی
۱۹. مریم ابراهیم وند
زندانهای دیگر:
۲۰. گلرخ ایرایی ابراهیمی (زندان قرچک)
۲۱. لیلا میرغفاری (زندان قرچک)
۲۲. رها احمدی (زندان قرچک)
۲۳. زهره سرو (زندان قرچک)
۲۴. فاطمه خویشوند (زندان قرچک)
۲۵. نرگس محمدی (زندان زنجان)
۲۶. زینب جلالیان (زندان خوی)
۲۷. فاطمه سپهری (زندان وکیل آباد، مشهد)
۲۸. فاطمه دادوند (زندان بوکان)
۲۹. مژگان صیامی (زندان مرکزی اردبیل)
۳۰. فاطمه اسماء اسماعیل زاده
۳۱. انیس سعادت
۳۲. ژاکا اسماعیل پور
۳۳. شیدا نجفیان
۳۴. سمیراهادیان
۳۵.هاجر اردسی
۳۶. حکیمه احمدی
۳۷. فاطمه کهن زاده
۳۸. زری توکلی
۳۹. گیتا حر
۴۰. مریم مختاری
۴۱. ساغر محمدی
۴۲. مژگان اسکندری
۴۳. ناهید بهشید
۴۴. سیمین محمدی
۴۵. احترام شیخی
۴۶. شیدا عابدی
۴۷. معصومه قاسم زاده ملکشاه
۴۸. یلدا فیروزیان
۴۹. فریده جابری
۵۰. معصومه عسکری
* با توجه به شرایط پرشتاب و محدود در ایران، این فهرست کامل نیست.
[۱] ناصر کریمی، مجلس ایران: آمار فوت در اثر ویروس در حدود دو برابر آمار اعلام شده است، آسوشیتدپرس، ۱۵ آوریل ۲۰۲۰، در اینجا:
https://apnews.com/15502fe8fc535119…
[۲] ناصر کریمی و جان گَمبرِل، ایران هشدار میدهد که ویروس ممکن است “میلیونها تن” را در جمهوری اسلامی بکشد، آسوشیتدپرس، ۱۷ مارس ۲۰۲۰، در این جا:
https://apnews.com/6e92d93551ee6c6a…
[۳] اِما فارگ، سازمان ملل از ایران خواست زندانیان سیاسی را در بحبوحهی ویروس کرونا آزاد کند، رویترز، ۱۰ مارس ۲۰۲۰، در اینجا:
https://www.reuters.com/article/us-…
[۴] ایران، کارشناس سازمان ملل در پی اعتراضهای اخیر از شرایط زندانها نگران است، دفتر کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل، ۹ مارس ۲۰۲۰، در این جا:
https://www.ohchr.org/EN/NewsEvents…
[۵] نگرانی شدید برای زندانیان در ایران در بحبوحهی گسترش ویروس کرونا، مرکز حقوق بشر در ایران، ۲۸ فوریه ۲۰۲۰، در این جا:
https://iranhumanrights.org/2020/02…
[۶] سلولهای پر ازدحام، بدون آب و صابون: نگرانی از کووید ۱۹ باعث شورش در زندانهای ایران شد، فرانس ۲۴، ۷ آوریل ۲۰۲۰، در این جا:
https://observers.france24.com/en/2…
[۷]
https://en.radiofarda.com/a/politic…
Signed:
Raoul Wallenberg Centre for Human Rights
European Parliament, Vice-President Heidi Hautala on behalf of the Community of Sakharov Prize laureates
Abdorrahman Boroumand Center
Alliance Against State Hostage Taking
Arseh Sevom
Article 18
Center for Human Rights in Iran
Defenders of Human Rights Centre
Equality Now
Freedom House
Human Rights Activists in Iran
Human Rights Foundation
Iran Human Rights Documentation Centre
Iran Human Rights
International Federation for Human Rights (FIDH)
International Observatory of Human Rights
Lantos Foundation
Movements.org
Nobel Women
Siamak Pourzand Foundation
Stop Child Executions
United for Iran