پیامدهای یک جنگ دیگر در خاورمیانه فاجعه‌بار است، نه فقط برای کشور ما ایران، که همچنین برای آمریکا و متحدانش در این منطقه. چنین جنگی هزینه‌های انسانی نامعلومی دارد، به فاجعه‌ی زیست‌محیطی می‌انجامد و منازعه‌ی طولانی‌مدتی ایجاد می‌کند که دهه‌ها مانع امکان همزیستی صلح‌آمیز و رونق در منطقه‌ی خلیج فارس می‌شود. به عنوان اعضای جریان اصلاح‌طلب در ایران همچنین نگران ضربه‌ی مهلکی هستیم که حتی مقابله‌ی نظامی محدود با آمریکا به جنبش دموکراسی‌خواهی در ایران وارد می‌کند. حتی امروز هم آثار محدودیت‌های برآمده از بحران دو سال گذشته بر جامعه‌ی مدنی نحیف ایران و فعالیت سیاسی مسالمت‌آمیز را احساس می‌کنیم.
برجام چارچوبی جامع برای پرداختن به دغدغه‌های امنیتی کشورهایی بود که در منطقه و جهان توسط پنج عضو شورای امنیت و آلمان نمایندگی می‌شدند. حامیان اصلاح‌طلبان از کاهش تنش‌ها میان ایران و مرئی‌ترین معارضش، آمریکا، خشنود شدند. همین ایرانیان متاسف شدند از این‌که ترامپ از برجام خارج شد؛ برجامی که حاوی ضمانت‌های قابل تایید برای جلوگیری از تکثیر سلاح هسته‌ای و صلح‌آمیز ماندن بهره‌گیری از انرژی هسته‌ای توسط ایران بود. ضروری است که از راهِ ستیزه‌جویی به مسیر گفتگوی مسالمت‌آمیز دیپلماتیک بازگردیم.
ما اصلاح‌طلبان ایرانی مصریم که در هر گفتگوی بعدی برجام باید جایگاه محوری داشته باشد، تحریم‌ها باید برداشته شوند و نگرش‌های تهاجمی باید با تعاملِ توأم با احترام و تکریم جایگزین شوند. از همه‌ی طرف‌های موافقت‌نامه‌ی برجام دعوت می‌کنیم به عنوان مقدمه‌ی مذاکرات ضروری بعدی برای پیشگیری از درگیری، به روح و نتایج برجام احترام بگذارند. همچنین ازسیاستمداران هر دو طرف، جامعه‌ی جهانی و نهادهای جهانی می‌خواهیم نقش فعالانه‌تری ایفا کنند در جهت این‌که تعاملِ دیپلماتیکِ توأم با احترام به جای جنگ‌طلبی و تهدید نظامی بنشیند.
گذشته را نمی‌توان برگرداند، ولی آینده را می‌توان از نو نوشت. چشم‌انداز مخوفِ به خطرانداختن جان سربازان آمریکایی در جنگ با ایران، که آنچه در عراق و سوریه گذشت پیش آن کوچک به نظر خواهد رسید، باید برای همه‌ی آمریکایی‌ها هشداردهنده باشد. ما ایرانیان هم از تجدید آنچه در جنگ ایران و عراق تجربه کردیم بیزاریم. قربانیان آن جنگ هنوز در میان ما زندگی می‌کنند. هیچ ایرانی‌ای نمی‌خواهد وطنش را هدف بمب‌ها و موشک‌های ویرانگر ببیند.
هستند کسانی در هر دو سوی شکاف سیاسی و ایدئولوژیک میان ایران و آمریکا که تصور می‌کنند می‌توانند از کسب‌وکار جنگ با ایران سود کنند. اشتباه می‌کنند. چنین جنگی فقط بازنده خواهد داشت. زمزمه‌های شوم جنگ‌طلبان باید جای خود را به نوای آرام صلح و مصالحه بدهد. ستیزه‌جویی و انتقام هیچ وقت برای بشر کارساز نبوده است. به این ضرب‌المثل انگلیسی باور داریم که «چشم در برابر چشم به کوری همه می‌انجامد». ما پیرو پند حکیمانه‌‌ای هستیم که در حماسه‌ی ملی‌مان شاهنامه آمده است و گرچه بیش از هزار سال پیش سروده شده، پیامش هنوز شنیدنی است:
بکوشید و نیکی ببار آورید/ چو دیدید سرما بهار آورید.
*سرمقاله در نشریه‌ی “نیویورک‌ریویوآو‌بوکس”