نفوذپذیری مواضع قدرتمند رئیس جمهور در مجمع عمومی سازمان ملل و شورای امنیت و پیروزی دیپلماتیک کشورمان با تکیه بر قوانین بین المللی و ارزش گذاری بر اصل گفت وگو آنچنان موضوع روشنی بود که در رسانههای غربی هم به خوبی منعکس و حس شد.
این پیروزی دیپلماتیک طبعاً بر جایگاه بین المللی کشورمان اثرگذار بوده و راه را برای ایجاد شناختی بهتر از ایران در سراسر جهان هموار میکند اما این روزها اگر میان مردم رفته و با آنها گفت و گو کنید، کمتر نشانی از غرور نسبت به این موضوعات خواهید دید.
واقعیت این است که در حال و هوای امروز کشورمان مشکلات اقتصادی آنقدر بر همه چیز سایه انداخته که حتی بزرگترین موفقیتهای سیاسی و دیپلماتیک، چندان به چشم نمیآید و حتی آنچنان که مورد انتظار است، بر وضعیت بازار اثرگذار نخواهد بود.
نیویورک عرصه نمایش قدرت برای فرهنگ گفت و گو بود و به نظر میرسد دولت با استفاده از همین مدل میتواند داخل کشور هم راه را برای مرتفع کردن مشکلات هموار کند.
تجربه نشان داد که استفاده از ادبیاتی منطقی و جهان فهم برای بیان موضوعات مشترک و صداقت در گفت وگو تا چه اندازه میتواند در جامعه بین المللی سرمایه برای یک کشور ایجاد کند. همین هنر اگر در دست دولتمردان باشد در داخل کشور هم سرمایه اجتماعی را ارتقا خواهد داد.
وضعیت این روزهای بازار طلا و ارز و صحنههایی که در احتکار انبوه یا خانگی کالاهای ضروری و غیر ضروری دیده میشود، نشان میدهد در این کشور در دورههای متعدد آسیبهای پی در پی به سرمایه اجتماعی رسیده و کسی برای ترمیم آن فکری نکرده است.
ما در بسیاری از موارد در کشورمان زبان گویایی برای گفت و گو با مردم نداریم یا زمانی گفت و گو میکنیم که کار از کار گذشته است.
در بحرانهای اقتصادی اخیر و در فرایندهای کنترل بازار، یکی از نقصهایی که به وضوح دیده میشود، نبود سیستم درست اطلاع رسانی و لنگ بودن پای گفت وگو میان مردم و دولتمردان است. نه تیم رسانهای دولت در مقابل تیمهای رسانهای تبلیغاتی مخالفان یا معاندان توانسته کارنامه خوبی داشته باشد و نه شخص دولتمردان در ایجاد فضای همدلی و گفت و گو میان خودشان و مردم موفق بودهاند.
در بحرانهای پیش از این هم رد پای اثرات مهیب نبود کانالهای گفت وگو میان مردم و حاکمیت به وضوح دیده میشود. مسئله آب و محیط زیست، مسئله سبک زندگی و آسیبهای اجتماعی از جمله موضوعاتی هستند که تحت تأثیر خوب سخن نگفتن و خوب نشنیدن به بحران نزدیک شدهاند.
تجربه نیویورک نشان داد اگر در مواجهه با دیگران گنگ و کندزبان نباشیم و اگر از ظرفیتهای تبلیغاتی به جا و درست استفاده کنیم، در منطقِ گفت و گو کم نخواهیم آورد. این تجربه در داخل کشور نیز قابل تکرار است و تکرار آن موجب خواهد شد اینهمه التهاب و ترس از آینده مانند موریانه پایههای کشور را متزلزل نکند.