خودکشی زنان متاهل ايرانی

«در حالي كه در دنيا نرخ خودكشي افراد مجرد دو برابر افراد متاهل است، در ايران اقدام به خودكشي در افراد متاهل بيشتر از مجردهاست.» احمدعلي نوربالا روانپزشك و استاد دانشگاه علوم پزشكي تهران ديروز در كارگاه بررسي پديده خودكشي به اين نكته اشاره كرد و گفت: «تحقيق هايي كه به تازگي انجام شده نشان مي دهد نرخ خودكشي زنان متاهل در شهرهاي مازندران و آذربايجان شرقي بيش از ساير نقاط كشور بوده است.»

نوربالا ادامه داد: «تاهل از عوامل حفاظتي در برابر خودكشي به حساب مي آيد اما پژوهش هايي كه در كشورمان انجام شده نشان مي دهد اختلالات رواني در افراد متاهل بيش از افراد مجرد است و اين در حالي است كه نهاد خانواده، نهاد آرماني ماست اما به نظر مي رسد كه اين نهاد خود نهادي آسيب زا شده است.»

نوربالا در ادامه گفت: «اين همه تبليغ براي ازدواج و تشكيل خانواده مي شود غافل از اينكه نهاد خانواده معيوب شده و بايد با پيدا كردن عيوب آن، اين نهاد را تقويت كرد.»

به گفته اين استاد دانشگاه، ازدواج هاي تحميلي و اجباري هم مي توانند سبب بروز پديده خودكشي شوند و در حال حاضر نيز ازدواج هاي شتابزده كه اين روزها بيشتر رواج يافته، در آينده مي توانند مشكلات عديده اي را با خود به همراه داشته باشند.

نوربالا در ادامه گفت: «براساس بررسي اي كه وزارت بهداشت در 23 استان كشور در بررسي عوامل مرگ و مير انجام داده، خودكشي رتبه ششم را به خود اختصاص داده كه اين رتبه، رتبه قابل توجهي است. در آمريكا در دهه گذشته، خودكشي رتبه هشتم را به عنوان علت مرگ داشت اما اكنون با اقدامات در زمينه جلوگيري و كاهش خودكشي، اين پديده رتبه يازدهم را به عنوان علت مرگ در آمريكا دارد.»

اين استاد دانشگاه با بررسي بيشترين و كمترين نرخ خودكشي در سطح جهان گفت: «كشورهاي اسكانديناوي، سوئيس، آلمان، اتريش، اروپاي شرقي و ژاپن بيشترين نرخ خودكشي يعني 25 مورد در هر 100 هزار نفر را دارند و كمترين نرخ خودكشي يعني كمتر از 10 مورد در هر 100 هزار نفر نيز مربوط به كشورهاي اسپانيا، ايتاليا، ايرلند، مصر و هلند مي شود. البته نرخ خودكشي در كشورهاي اسلامي 3/8 مورد در هر 100 هزار نفر و پايين تر از بقيه كشورها ذكر شده است.»

رئيس كارگروه خودكشي در ادامه با اشاره به اينكه «آمار خودكشي در ايران متنوع و غيردقيق است» به آمارهاي به دست آمده از چند مركز مختلف از جمله وزارت كشور، وزارت بهداشت و سازمان ملي جوانان اشاره كرد و گفت: «آمار وزارت كشور نشان مي دهد نرخ خودكشي در كشور ما طي سال هاي 75 تا 80 از 13/6 مورد به 36/6 مورد در هر 100 هزار نفر رسيده هر چند اين آمار افزايش نيافته اما متاسفانه كم هم نشده است. آمار وزارت بهداشت هم با آمار وزارت كشور هماهنگ بوده اما آمار سازمان ملي جوانان كمتر و 53/5 مورد در هر 100 هزار نفر بوده است.» - ايلام و كرمانشاه استان هاي پرخطر در زمينه خودكشي هستند.

رئيس كارگروه خودكشي با اشاره به بررسي هاي وزارت كشور در سال 75 در زمينه خودكشي گفت: «در اين بررسي ايلام و كرمانشاه با 12 مورد در هر 100 هزار نفر جزء استان هاي پرخطر بودند. بعد از اين دو شهر، استان هاي كردستان، همدان، زنجان، لرستان، مازندران، بوشهر و كهكيلويه و بويراحمد با نرخ هشت تا 12 مورد در هر 100 هزار نفر قرار داشتند و استان هاي سيستان و بلوچستان و كرمان كم خطرترين استان ها بودند.»

او ادامه داد: «براساس اين تحقيق در بين سال هاي 75 تا 80 استان همدان هم به استان هاي پرخطر اضافه شد و در سال 80 استان هاي پرخطر شامل ايلام، كرمانشاه، همدان، آذربايجان غربي، لرستان و چهارمحال و بختياري شدند.»

نوربالا به تحقيق ديگري كه در وزارت بهداشت در سال 82 انجام شده نيز اشاره كرد و گفت: «نرخ خودكشي در استان هاي كرمانشاه، ايلام، همدان، آذربايجان غربي و گيلان از بقيه استان ها بيشتر بود و كمترين نرخ هم به استان هاي سيستان و بلوچستان، اصفهان، سمنان، زنجان، يزد و خوزستان اختصاص داشت.»

اما او تاكيد كرد: «در بعضي استان ها از جمله خوزستان، كرمانشاه و ايلام نرخ خودكشي زنان بيش از حدمعمول در عرصه بين المللي بوده است.» رئيس كارگروه خودكشي با اشاره به اينكه «در جهان بيشترين ميزان خودكشي مربوط به سنين 15 تا 45 سالگي است»، گفت: «اما در ايران بيشترين ميزان خودكشي مربوط به سنين 25 تا 30 سالگي است.»

به گفته اين روانپزشك، در سطح جهاني خودكشي موفق در مردان چهار برابر بيش از زن هاست اما زن ها چهار برابر بيش از مردان اقدام به خودكشي مي كنند. در ايران اين آمار متفاوت است به طوري كه خودكشي موفق در مردان دو برابر زنان است و اقدام به خودكشي در زنان دو برابر بيش از اقدام به خودكشي در مردان است.

اين استاد دانشگاه در ادامه به عواملي كه منجر به خودكشي مي شوند نيز اشاره كرد و گفت: «90 تا 95 درصد كساني كه اقدام به خودكشي مي كنند از يك اختلال روانپزشكي رنج مي برند به طوري كه 80 درصد خودكشي ها ناشي از افسردگي و 10 درصد نيز از سوي مبتلايان به اسكيزوفرني بوده است.»

به گفته نوربالا، 25 درصد افرادي كه وابستگي به الكل دارند اقدام به خودكشي مي كنند و معتادان به هروئين 20 بار بيشتر از جمعيت عادي دست به خودكشي مي زنند. در بيماران رواني هم خطر خودكشي سه تا 12 برابر بيشتر از افراد عادي است.

او همچنين معتقد است: «زمين گير يا ناتوان شدن فرد هم مي تواند باعث خودكشي شود. تحقيقات نشان داده اند يك سوم افرادي كه خودكشي كرده اند، شش ماه قبل تحت مراقبت جدي پزشكي بودند. به طوري كه ناتواني ها، بدشكلي ها، دردهاي شديد مقاوم به درمان، سرطان و بيماري هاي ناشي از الكل ميزان خودكشي را بالا مي برند.»

او تاهل را نيز عامل حفاظتي ديگري در برابر خودكشي دانست و گفت: «در همه جاي دنيا در افراد مجرد و تنها، نرخ خودكشي دو برابر افراد متاهل است و در مقابل طلاق و مرگ همسر ميزان خودكشي را بالا مي برد به طوري كه نرخ خودكشي در مرداني كه از همسر خود جدا شده اند سه برابر بيشتر است.»

نوربالا در ادامه گفت: «بيكاري، فقر، طلاق و گسستگي اجتماعي نيز نرخ خودكشي را افزايش مي دهند. در عين حال انعكاس با آب و تاب اخبار مربوط به خودكشي در رسانه ها نيز باعث تسري خودكشي مي شود.»

رئيس كارگروه خودكشي ادامه مي دهد: «با اينكه نسبت افرادي كه در كشور ما دست به خودكشي مي زنند، رقم قابل توجهي است اما توجه كمي به اين افراد مي شود در حالي كه اگر يك نفر مبتلا به وبا شود، اطلاع رساني بسياري روي اين موضوع مي شود.»

تاسيس يك مركز ملي كنترل و پيشگيري از خودكشي و تشكيل بانك اطلاعاتي از پيشنهادهايي بود كه توسط اين كارگروه مطرح شد. كاهش فقر و بيكاري و افزايش اشتغال از ديگر راهكارها بود و آخرين راهكار اين كارگروه، آموزش علائم بيماري هاي رواني و علائم خودكشي به عموم مردم بود تا نرخ خودكشي ها كاهش يابد.