مری آپیک با 'زیر
پوشش حجاب' در
واشنگتن
مهرنوش
پورضیایی
زن مسلمانی که
جسد سنگسار
شده اش توسط
پلیس فرانسه
در مارسی پیدا
شد، زن مسلمانی
که در آمریکا
به خاطر حجابش
به دست یک
آمریکایی
تندرو به قتل
رسید یا
زن عکاسی که
در زندان
ایران کشته
شد؟ کدام رشته
سرنوشت زنان
مسلمان را در
فرهنگ ها و
کشورهای
مختلف به هم
می رساند؟
"زیر پوشش
حجاب" نمایشی
است به زبان
انگلیسی که
مری آپیک، هنرپیشه
تئاتر و سینمای
ایرانی در
واشنگتن به
روی صحنه
آورده تا به
همین موضوع
بپردازد.
مری آپیک از
روزهای
نوجوانی که
کار نمایش را
در ایران شروع
کرد، تا امروز
که
بر صحنه
مرکز هنری جان
اف کندی اجرا
و کارگردانی
می کند راه
زیادی آمده است؛ راهی
که تنها او را
به سرزمین
دیگری نرسانده
بلکه از یک
هنرپیشه صرف به یک فعال
اجتماعی
تبدیل کرده
است.
از
نگاه مری آپیک چه در نمایش "خر"،
کار مشترک او
با پرویز صیاد
که بیش از ۴۰۰
اجرا در کشورهای
مختلف داشته،
و چه فیلم
هایی چون "فرستاده"
و "سرحد"، نقش
زن به نوعی
همراه با
دفاعیه ای از
حقوقش نوشته
شده است.
اما
این بار در
نمایش "زیر
پوشش حجاب"،
داستان زن و
حق او محور اصلی
داستان است و
نه جزیی از آن.
مری
آپیک نمایش
خود را صدای
زن مسلمان می
داند که از
زیر پوشش حجاب
باید به گوش
همه برسد.
او
برای رساندن
این صدا به
گوش کسانی به
واشنگتن،
مرکز سیاست
آمریکا، آمده
که ناظر یا
بازیگر
تحولات سیاسی
هستند.
خانم آپیک با
ژاکتی سبز روی
صحنه می رود و
نمایش خود را
به ندا آقا
سلطان تقدیم می کند. دختری
که در جریان
اعتراضات پس
از انتخابات ایران
در اثر تیراندازی
کشته شد.
در
میان
تماشاچیان
نمایش، به جز
واشنگتنی ها،
فرح دیبا ملکه
سابق ایران هم
هست که از
فرانسه آمده
است.
"زیر پوشش
حجاب" آمیزه
ای است از
کمدی و
تراژدی، پر از
فراز و
فرودهایی که
گاه تماشاچی
را می خنداند
و گاه نفسش را
حبس می کند.
اما داستان های
این نمایش با
همه تفاوت
هایشان، رشته
ای مشترک
دارند: کشته
شدن زهرا
کاظمی عکاس
ایرانی - کانادایی
در زندان
اوین، دختری
تگزاسی که حجاب را برگزیده،
قتل زنی
مسلمان در
ویرجینیا به
دست یک آمریکایی
و یا زنی آمریکایی
که بر حقش در
گرفتن
گواهینامه با
روبنده
پافشاری می
کند، همه مربوط
به حق زن است،
حقی که جایی
با قانون تضمین
می شود و جایی
زیر پا می رود.
اپیزود
های "زیر پوشش
حجاب" با رقص و
موسیقی همراه
است، اما تلخی
روایات آن که
یک پا در
واقعیت دارند
بیش از آن است
که
تماشاچی
با یاد صحنه
های شاد از
تالار خارج شود.
ماجرای حقوق زن مسلمان، از نظر عده ای، ماجرایی سیاسی است که بارها و بارها در غرب روایت شده است، اما نمایش "زیر پوشش حجاب" بار دیگر به یاد می آورد که شاید دست آخر تلخی واقعیت ریشه داری که پشت این اجراست آنقدر باشد که ارزش یک روایت دیگر را هم داشته باشد.
9 اکتبر 2009
http://www.bbc.co.uk/persian/arts/2009/10/091009_op_mp_mary_apick.shtml