وقتی اسکناس رسانهی یک جنبش میشود

وقتی یک جنبش اجتماعی، زنده باشد و در لایههای زیرین جامعه ریشه دوانده باشد، حتی اگر راه را برای بروز و ظهور آن ببندند، به هرحال راههایی برای عرض اندام و نمادهایی برای تجلی پیدا میکند. بدین ترتیب معترضان به کودتای انتخاباتی، در حالی که از تریبونهای رسمی تحقیر و تخریب میشوند و از رسانههای رسمی و متعارف محروماند، برای فعالیت و حضور خود به دهها راه مسالمتآمیز دیگر روی آوردهاند که یکی از آنها، شعارنویسی بر روی اسکناسهاست.

فریادی که از حنجرهی میلیونها هوادار موج سبز برخاست، از همان روزهای نخستین پس از کودتا، تنها بر گلو نماند، بلکه بر دیوارها و تابلوها و پلاکاردهای سرتاسر ایران نیز ثبت شد. در این میان، خلاقیت جنبش و جوانان فعال آن، همانطور که منتخب واقعیشان میرحسین موسوی تاکید داشت، پولهای کاغذی را نیز را به محملی برای ثبت شعارها و شنیدن و به گوش دیگران رساندن فریادها تبدیل کرد.

فریادهای «یاحسین میرحسین» و «مرگ بر دیکتاتور» که این روزها با پژواک صدای مظلومان و داغدیدگان جنایات اخیر درآمیخته است و در هر فرصتی که برای اعتراض فراهم میشود، به وفور شنیده میشوند، همچون نهال امید بر روی اسکناسهای در دست مردم نیز سبز شدند تا رفته رفته، بدون هیچ اعلام رسمی، صدها و هزاران اسکناس در شهرهای مختلف بین مردم دست به دست شوند و که رنگی از جنبش سبز بر خود دارند.

سبزها از این امتیاز استفاده کردند که اسکناسنویسیها به ندرت قابل پاک شدن است و نیز به سختی میتوان آنها را کنار گذاشت. بدین ترتیب اگر شعارنویسیها رفته رفته به یک بازی رفت و برگشت تبدیل شدهاند که معترضان مینویسند و عوامل کودتا پاک میکنند، اسکناسنویسیها رسانهای نافذتر و فراگیرتر به نظر میرسد که ممکن است در دست یا جیب هر ایرانی قرار گیرد، از شهرها و محیطهای بسته فراتر برود و صدای سبزپوشان و سبزاندیشان را به سراسر ایران، به ادارات و بانکها و خانوادهها و روستاها و ... برساند.

جالب است که در این جریان و ابتکار واقعا خودجوش مردمی، تنها به نوشتن شعار بر روی اسکناس بسنده نشده و اسکناس همچون رسانهای کوچک و آزاد انگاشته شده است. بر این اساس، سبزها با نوشتن سخنان کوتاه و گویایی از رهبران جنبش و مراجع و علمای اصلاح طلب، یا چاپ تصویر شهدای جنبش سبز بر روی پولهای کاغذی، صدای واقعی این جنبش را در برهوت رسانهای فعلی و در میان خبرپراکنیهای پر از دروغ رسانههای دولت کودتا، به گوش تک تک افراد این مرز و بوم، در شهرها و روستاها میرسانند.

جالبتر از این، خبرهای گویای آن است که برخی کارمندان بانکهای دولتی مامور شدهاند در صورت مواجهه اسکناسهای شعارنویسی شده که حجم بالایی را در چرخهی پولی بانکها به خود اختصاص میدهند، اقدام به مخدوش کردن این شعارها کنند. اما در مقابل این اقدام، اسکناسنویسان نیز در وبلاگهایشان آموزش میدهند که روی شعارهای نوشته شده بر روی اسکناسها چسب زده شود تا امکان مخدوش کردن آن از بین برود!

چهارشنبه
بيست و پنجم شهريور ١٣٨٨