بیانیه مشرک شورای دفاع از حق تحصیل، عفوبین الملل، عدالت برای ایران
و خانم شیرین عبادی به مناسبت ۱۶ آذر، روز دانشجو
به سرکوب دانشجویان پایان دهید.
دانشجویانی را که به خاطر فعالیت های مسالمت آمیز زندانی شده اند آزاد کنید.
به مناسبت ۱۶ آذر ماه، روز دانشجو، شیرین عبادی برنده‍ی صلح نوبل و سه گروه حقوق بشریِ شورای دفاع از حق تحصیل، عفو بین الملل و عدالت برای ایران در کنار یکدیگر و هم صدا با هم از مسئولان ایران می خواهند تا فوراً و بدون قید و شرط همه‍ی زندانیان سیاسی و عقیدتی شامل دانشجویان زندانی را که تنها برای بیان مسالمت آمیز عقاید و وجدانیات-شان به زندان افتاده اند آزاد کنند.
این سازمان ها از مسئولان می خواهند تا به آزادی بیان و تشکل یابی دانشجویان احترام گذاشته و به پایمال کردن این حقوق خاتمه دهند.
از مقامات ایران خواسته می شود تا تمام سیاست ها و برخوردهای محدودکننده‍ی دسترسی افراد به آموزش عالی را مورد تجدید نظر قرار دهند تا هر کسی بر اساس ظرفیت ها و توانایی هایش و بدون هر گونه تبعیض جنسی، مذهبی یا سیاسی، به طور برابر به آموزش عالی دسترسی داشته باشد.
محدودیت دسترسی به آموزش بر پایه‍ی قومیت، جنس، اعتقادات و باورهای مذهبی، نقض حقوق بشر است: نقض حق آموزش و عدم تبعیض، آزادی بیان، تشکل یابی و فعالیت انجمنی صلح آمیز است.
ایران به عنوان یک کشور عضو پیمان بین المللی حقوق مدنی و سیاسی (ICCPR)، نه تنها حقوق آزادی بیان و آزادی انجمن را نباید محدود کند بلکه باید آن ها را تضمین کند. همچنین ایران به عنوان یک کشور عضو پیمان بین المللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی (ICESCR) لازم است که به حق تمام ایرانیان در دسترسیِ بدون تبعیض به آموزش عالی احترام بگذارد. (مواد 2 (2) و 13 (2) (C).
وضعیت دانشجویان ایران در آستانه‍ی شانزدهم آذرماه
در حالی که هزاران دانشجو در دانشگاههای سراسر کشور روز دانشجو را گرامی می دارند، دهها دانشجو 16 آذر را پشت میله های زندان می گذرانند چون از حقوق خود یعنی آزادی بیان و انجمن استفاده کرده اند و بسیاری از دانشجویان دیگر همچنان ممنوع التحصیل اند.
از زمان انتخابات مناقشه انگیز ریاست جمهوری در خرداد 88، هر ساله به تظاهرات مسالمت آمیز دانشجویان در روز دانشجو در دانشگاهها، هزینه های سنگینی تحمیل شده است.
در ماههای گذشته، دهها دانشجو بازداشت شده یا پس از محکومیت در محاکمه های ناعادلانه و با اتهاماتی مبهم، روانه‍ی زندان شده اند یا به طور دایم یا موقت از ادامه‍ی تحصیل محروم شده اند.
کمیته های انضباطی دانشگاهها دانشجویان را متهم به فعالیت های ضدنظام می کنند - فعالیت هایی که در چارچوب حقوق آزادی بیان و انجمن اند – تا آن ها را محکوم و مجازات کنند. این کار زمانی با کاربرد ستاره هایی انجام می شد که کنار اسم پذیرفته شدگان کارشناسی ارشد قرار می گرفت و دریافت سه ستاره به معنی محرومیت قاطع و بی بازگشت از تحصیلات دانشگاهی بود.
برخی دانشجویانی که اخیراً دستگیر، زندانی یا از تحصیلات دانشگاهی محروم شده اند موارد زیرند:
• نسیم سلطان بیگی، فعال حقوق زنان و دانشجوی دانشگاه علامه طباطبایی، برای تحمل حکم سه سال حبس در تاریخ 22 مهر 91 روانه‍ی زندان شد. او در سال 89 به تبلیغ علیه نظام و اقدام علیه امنیت ملی محکوم شده بود. دو سال از حکم وی به خاطر شرکتش در راهپیمایی 22/3/85 مدافعان حقوق زنان برای مطالبه‍ی حقوق برابر بود.
• رشید اسماعیلی، عضو ادوار تحکیم وحدت، در تاریخ 17 شهریور 1391 در اصفهان بازداشت شد و پس از تحمل دو ماه «بازداشت موقت» در سلول انفرادی و بدون هیچ اتهامی آزاد شد. او همچنان از ادامه‍ی تحصیل خود در رشته‍ی حقوق بشر دانشگاه علامه طباطبایی پس از ستاره دارشدن در سال 1385 محروم است. وی در آذر 1388 به اتهام توهین به رهبری به 18 ماه حبس محکوم شده بود.
• لوا خانجانی، عضو اقلیت مذهبی بهایی، که به خاطر دین اش از ادامه‍ی تحصیل دانشگاهی محروم شده بود، در تاریخ 3/6/91 برای گذراندن حکم دو سال زندان با اتهام تجمع و تبانی برای ضربه زدن به امنیت کشور، تبلیغ علیه نظام و تشویش اذهان عمومی، راهی زندان اوین شد. این اتهامات با ادعای شرکت او در تظاهرات عاشورای 1388 علیه نظام، بر وی وارد شده اند.
• عباس خراسانی فارسانی، دانشجوی دکتری دانشگاه اصفهان در تاریخ 31/3/91 به خاطر مطالبی که در وبلاگ و کتابش منتشر ساخته بود بازداشت شد. کتاب او شامل انتقاداتی مسالمت آمیز بر مقامات ایرانی بوده است. او با قرار وثیقه آزاد شد و اکنون در انتظار محاکمه به اتهامات توهین به مقامات و توهین به بنیانگذار جمهوری اسلامی است. وی از ادامه‍ی تحصیل و تدریس در کلیه‍ی دانشگاههای ایران محروم شده است.
امضاکنندگان این بیانیه همچنین بر آزادی بدون قید و شرط و فوری دانشجویان ذیل که از زمره‍ی زندانیان عقیدتی سال های اخیرند، تأکید دارند:
مجید دری، دانشجوی عضو شورای دفاع از حق تحصیل، در تیرماه 1388 در قزوین بازداشت شده و اکنون در حال گذراندن حکم شش و نیم سال زندان در تبعید است. او از زمان بازداشت اش هرگز اجازه‍ی مرخصی نداشته است.
فعال حقوق دانشجویان و زنان، بهاره هدایت، عضو کمیته‍ی مرکزی دفتر تحکیم وحدت و دبیر کمیته‍ی زنان این تشکل، در تاریخ 10/10/88 بازداشت شده و در حال گذراندن دوره‍ی محکومیت ده ساله در زندان است. اتهامات وی توهین به رییس جمهور، توهین به رهبری، تبلیغ علیه نظام و اقدام علیه امنیت ملی بوده است.
فعال دانشجویی و برنده‍ی جایزه‍ی صلح دانشجویان نروژی سال 2013، مجید توکلی، در روز دانشجوی 1388 و پس از ایراد سخنرانی در یک گردهمایی مسالمت آمیز در دانشگاه محل تحصیلش - دانشگاه صنعتی امیرکبیر-، بازداشت شد. این زندانی سیاسی اکنون محکومیت نه ساله اش را در زندان رجایی شهر سپری می کند. او به شرکت در تجمع غیرقانونی، تبلیغ علیه نظام و توهین به مقامات متهم شده بود. او نه تنها از اتمام تحصیلاتش در زندان محروم شده، که حق نام نویسی در دانشگاههای کشور پس از آزادی از زندان را هم نخواهد داشت.
سید ضیاالدین نبوی، فعال دانشجویی زندانی و از بنیانگذاران شورای دفاع از حق تحصیل – تشکلی که در سال 1387 توسط گروهی از دانشجویان محروم از تحصیل تأسیس شده – به دلیل فعالیت های سیاسی مسالمت آمیزش، در سال 87 از ادامه‍ی تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد محروم شد. او در 24/3/88 به فاصله‍ی کوتاهی پس از راهپیمایی توده ای پس از انتخابات مناقشه برانگیز ریاست جمهوری بازداشت شد. وی با اتهام محاربه، به ده سال حبس در تبعید محکوم شد و اکنون دوران حبس اش را در زندان کارون اهواز، در فاصله ای بسیار دور از خانه و خانواده اش می گذراند.
پیشینه
از آغاز سال تحصیلی 91-92 در مهرماه، دهها نفر از فعالان دانشجویی در سراسر ایران توسط نیروهای امنیتی با اتهاماتی سوال برانگیز و مبهم بازداشت شده، توسط دادگاههای انقلاب و برای گذران دوره‍ی زندان احضار شده یا در ترم جدید از تحصیل محروم شده اند. پرونده های قدیمی برخی دیگر از دانشجویان دوباره در دستگاه قضایی به جریان افتاده است. محدودیت های تبعیض آمیز در دستیابی به آموزش عالی همچنان باقی است. اعضای اقلیت های مذهبی به رسمیت-شناخته نشده مانند جامعه‍ی بهاییان عموماً از ادامه‍ی تحصیلات عالیه محروم اند. دیانت بهایی در قانون اساسی به رسمیت شناخته نشده و اعضای جامعه‍ی بهایی به خاطر ایمان شان مورد اذیت و آزار قرار می گیرند.
زیر نظر وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، تعدادی از دانشگاهها اقدامات تازه ای را برای جلوگیری از تحصیل دانشگاهی زنان در برخی رشته ها در پیش گرفته اند. وزیر علوم یکی از مدافعان تفکیک جنسی در دانشگاهها است و پیشتر نیز موضوع دانشکده های زنانه را برای اسلامی کردن دانشگاههای ایران مطرح کرده است.
دانشجویان به خاطر استفاده از حقوق آزادی بیان و انجمن یا باورهای سیاسی و مذهبی یا جنس، از حق تحصیلی محروم شده اند که به موجب ماده‍ی 13 پیمان بین المللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی (که ایران نیز عضوش است)، تضمین شده است. دسترسی برابر به آموزش عالی بدون تبعیض، طبق ماده‍ی (a)26 اعلامیه‍ی جهانی حقوق بشر و ماده‍ی (a)1 کنوانسیون یونسکو علیه تبعیض در آموزش تضمین شده است و ایران تمام این موارد را پذیرفته است.
پیمان بین المللی حقوق مدنی و سیاسی (ICCPR) برای محافظت از حقوقی است مانند حق افراد برای آزادی عقیده، بیان، انجمن و تجمع و حق اقلیت ها برای بهره جستن از فرهنگ خود و ابراز و عمل به مذهب خود و استفاده از زبان خود. علاوه بر این ها، کنوانسیون بین المللی رفع تبعیض نژادی (CERD) و پیمان بین المللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، در دستیابی به حق آموزش، تبعیض علیه هر شخصی بر هر پایه ای (سیاسی یا اعتقادی، جنسی، نژادی، مذهبی، قومی، زبانی یا هر وضعیت دیگری) را قدغن ساخته است.
English version on AMNESTI website:
www.amnesty.orgپنج‌شنبه ۱۶ آذر ۱٣۹۱
* عکس ها مربوط به تظاهرات دانشجویان دانشگاه تهران در شانزدهم آذر سال 1351 می باشد