صدیق الله توحیدی: حساب دولت ایران از مردمش جداست
گفتگوی صدیق الله توحیدی با فرزانه بذرپور
صدیق الله توحیدی از روزنامه نگاران قدیمی افغانستان است که مدیریت موسسه نی، دیده بان رسانه ای افغانستان را برعهده دارد. با او درباره محدودیت های جدیدی که متوجه اتباع افغانستان در ایران شده گفتگو کردم تا بدانم این تضییقات را ناشی از دولت ایران میداند یا مردمش؟ به عقیده آقای توحیدی مردم افغانستان میدانند که ایرانی‌ها که دارای مشترکات فراوان نژادی ،دینی و تاریخی با انها هستند دراین مساله تقصیری نداشته و این دولت اقای احمدی نژاد هست که به دلایل مختلف می خواهد دشمنی و خصومت را درمیان مردم دوکشور دامن بزند و می‌گوید: مردم افغانستان حساب دولت ایران را از مردم آن کشور جدا میدانند. این روزنامه نگار افغانستانی همچنین از همدلی و دلجویی هنرمندان و مردم ایران تقدیر میکند و باور دارد که این اعتراضات جلوی تبعیض دولت ایران را سد خواهد کرد .
به تازگی
مقامهای ایران ممنوعیت ورود اتباع افغانی را در برخی از شهرهای توریستی و
پارک ها صادر کردند که واکنش های گسترده ای در فضای مجازی داشت . می‌خواستم
بدانم بازتاب این خبر در میان مردم افغانستان چگونه بود و آیا دولت شما
نسبت به رفتار ایران اعتراضی نشان داد؟
پس از انتشار ممنوعیت بر ورود مهاجران افغان در برخی مناطق وسواحل از
سوی دولت ایران، اعتراضات گسترده ی از طریق رسانه های افغانستانی انعکاس
یافت و مردم ، جوانان و کارشناسان دراین مورد سخت انتقاد کردند اما دولت
افغانستان اصلا به این مساله به صورت جدی نپرداخت و دلیل اش هم رعایت
دولتمردان ایرانی بود زیرا دولت ریس جمهور کرزی نمی خواهد مناسبات اش با
طرف ایرانی بهم بخورد.
آیا این سکوت دولت کرزای موجب اعتراض و انتقاد محافل سیاسی و رسانه ای
افغان نشد؟
دقیقا این اعتراضات صورت گرفت، هم رسانه ها وهم شخصیت های سیاسی و
محافل خبری به این وضع محدودیت بر مهاجران افغان که سال ها مشغول خدمت به
مردم ایران بوده اند ودولت افغانستان در برابر این ظلم سکوت کرد، اعتراض
کردند.
آیا افکار
عمومی افغانستان عمل دولت ایران را از رفتار و برخورد ایرانیان متفاوت
می‌بینند ؟
افغانی ها می دانند که مردم ایران که دارای مشترکات فراوان نژادی ،دینی
و تاریخی با انها هستند دراین مساله تقصیری نداشته و این دولت اقای احمدی
نژاد هست که به دلایل مختلف می خواهد دشمنی و خصومت را درمیان مردم دوکشور
دامن بزند. مردم افغانستان حساب دولت ایران را از مردم آن کشور جدا
میدانند.
در حال حاضر
آیا موج مهاجرت از سوی هموطنان شما به ایران همچنان وجود دارد ؟
در حال حاضر علاقه به رفتن به ایران در میان مردم وجود ندارد اما
ازسراجبار و برای لقمه نانی ودرامدی عده ای هستند که بازهم عقب درب سفارت
جمهوری اسلامی دیده می‌شوند.
در چند سال
اخیر موج بازگشت اتباع افغانی مقیم ایران افزایش داشته است ؟
بازگشت افغانستانی های تعلیم یافته از ایران به وطن شان بیشتر محسوس
است اما شمار زیادی از خانواده که از چندین سال به این سو درایران زندگی می
کنند ناگزیر اند هر تحقیر و ظلمی را تحمل کنند.
با توجه به قرابت فرهنگی میان ایران و افغانستان و اقامت طولانی مدت
بسیاری از اتباع افغانستان در ایران ، به نظر شما ایران در نگاه هموطنان
شما چگونه کشوری است ؟
مردم افغانستان که سالهای طولانی را در ایران سپری کرده اند اکنون
میدانند که ملتها هیچ وقت دشمنان یکدیگر نیستند این دولت هاست که ملت ها
را در برابر هم قرارمی‌دهند واستعمار می کنند بسیاری از مهاجران، ایران را
کشور دوم خود میدانند و شماری زیادی از جوانان درانجا متولد شده اند و
مدرسه رفته اند اما همیشه مهاجران را توهین و تحقیر رنج داده است که اکثرا
توسط ماموران نظام در برابر شان اعمال شده است. درافغانستان کمترکسی است که
به ایران سفر نکرده باشد و این سفرها سبب شده باشد که آنها ایران را خوب
بشناسند اما متاسفانه ایرانیان به دلیل عدم سفربه این کشور ، افغانها
وافغانستان را خوب نمی شناسند . مهاجران برگشته به وطن دو گونه نگاه دارند
نسبت به ایران، یک از برخورد ماموران شاکی اند و هم برخورد برخی مردمی که
تحت جو تبلیغانی ضد افغانها قرار گرفته و دوم برخورد خوب اهل علم ودانش
ایران که همیشه دوستانه بوده است و در مجموع از مردم عام ایران راضی اند. و
در نظر عمومی، ایران کشوریست که با افغانستان بسیار هم خوانی داشته واگر
بحث تحقیر و توهین وافتراء در میان نباشد فرقی درمیان دوکشور نیست اما مردم
ایران را مردم با فرهنگ عالی ومتمدن میدانند که شمار متحجران درآن کشور
کمتر است الا که دولت ایران که فقط به مذهب و ولایت فقهی ارج قایل است وبس.
جمعی از هنرمندان سرشناس سینمای ایران در اعتراض به ممنوعیت های اخیر
علیه اتباع افغان برنامه هایی را در استان های شمالی ایران تدارک دیدند تا
حمایتشان را از افغانی ها مقیم ایران نشان دهند . فکر میکنید چنین کارهایی
چقدر تاثیر گذار میتواند باشد و موجبات رفع سوئ تفاهم های میان دو ملت شود
؟
اعتراض هنرمندان ایرانی در اعتراض به وضع محدودیت بر مهاجران افغانی
این حقیقت را بازگو کرد که افغانها در دل ایرانی ها جا دارند ودولت ایران
نمی تواند این پیوند ها را بسگلد. همچنین اعترضات شهروندان ایرانی چه
در داخل و چه در خارج از ایران ، مردم رنجیده افغانستانی را به خوبی دلجویی
کرد. به باور من این اعتراضات جلو تبعیض دولت ایران را سد خواهد کرد .
شما از روزنامه
نگارن قدیمی و شناخته شده افغانستان هستید و می‌دانم که سفرهایی به ایران
داشته اید ، آیا تجربه ای مستقیمی از برخوردها و تبعیض و تحقیر قومی در
ایران احساس کردید؟ عامل این تبعیض را دولت و قوانین ایران دانستید یا نگرش
مردم ایران ؟
من در ایام اقامت های کوتاهی که درایران داشتم احساس نکرده ام که مردم
دراین کشور نسبت به افغانها به صورت عام نفرت داشته باشند. من خاطرات خوبی
از دوستان ایرانی ام دارم که متاسفانه اکثرا انها اکنون در زندان بسر می
برند .در صحبت هایم با اهل بازار وکسبه هم چیزی را که گویای توهین شان نسبت
به مردم کشورم باشد مشاهده نکردم اما دقیقا دولت ایران و قوانین آن کشور
سبب ایجاد نفرت و تبعیض شده است . مثلا یکی از روزها در سفارت افغانستان در
تهران با خانمی ایرانی برخوردم که شوهر افغان داشت و آن خانم در حالی که می
گریست برایم گفت که به فرزندانم تابعیت ایرانی نمی دهند در حالیکه من
وشوهرم سی سال است همین جا اقامت داریم وانها برای فرزندانم اجازه ورد به
دانشگاه را نمی دهند. در حالی هر جای دنیا وقتی مادر شهروند است فرزندان هم
شهروند آن کشور محسوب می شوند .
در خبرها آمده
که رفت و آمد به سفارت افغانستان در تهران، ممنوع شده است و با کارمندان
سفارتخانه برخورد های نامناسبی شده است و به گفته یکی از کارمندان سفارت
افغانستان، ماموران امنیتی ایران به کارمندان سفارت گفته اند که با آنها
"عمل متقابل" می کنند زیرا دولت افغانستان برخورد نا مناسبی با کارمندان
سفارت ایران در کابل داشته است . آیا شما در افغانستان نسبت به این ماجرا
اطلاع داشتید و آیا میدانید منظور ماموران ایران از عمل متقابل چه بوده
است؟
رسانه های افغانستان نیز این خبر را نشر کرده اند که سفارت افغانستان
توسط ماموران دولت ایران محاصره شده و ممنوعیتی بر رفت امد کارمندان سفارت
وضع شده است. در حالیکه بر رفت و آمد کارمندان سفارت ایران در کابل هیچ
قیودی وجود ندارد.
دلیل رفتار
دولت ایران را چه ارزیابی میکنید ؟
من فکر می کنم که دولت احمدی نژاد خواسته است بردولت افغانستان فشار
وارد کند تا در زمینه عقد پیمان استراتیژیک با امریکا محتاط باشد در حالی
که اکنون این پیمان به امضاء رسیده است. من دلیل دیگری را نیز می توانم عرض
کنم و آن اینکه دراین اواخر ریاست امنیت ملی افغانستان به صورت علنی از
نفوذ ایران دررسانه های کشور انتقاد کرد و خبر داد که جاسوسان دولت ایران
در کابل شناسایی و تحت نظارت قرار خواهند گرفت. البته دولت ایران گفته چنین
اتهامی را به شدت رد می کند.
آیا به تازگی تنش یا اختلافاتی بین دو کشور به وجود آمده است ؟ در حال
حاضر روابط فیمابین ایران و افغانستان را در چه وضعیتی می‌بینید ؟
من تنشی را در روابط دو دولت شاهد نیستم الا این که ایران پیوسته
خواسته دولت افغانستان را تحت فشار قرار دهد و یا تطمیع کند که دربرابر
امریکا وجامعه جهانی قرار گیرد ودراین زمینه از انواع ترفندها استفاده کرده
است . دولت رئیس جمهور کرزای هم بحث امنیت کشور های همسایه به ویژه ایران و
پاکستان را با امریکا مطرح کرده است اما ایران وپاکستان در افغانستان اهداف
مشخصی را دنبال می کنند لذا خواهی نخواهی این اهداف برضد منافع عامه
افغانستان هست.
دولت ایران با صرف مبالغ هنگفت مالی در افغانستان سعی دارد تا در رده های
بالایی دولت نفوذ کرده و منافع خود را توسط مزدوران مزد بیگرشان تامین کند.
ابوالفضل ظهرهوند سفیر جدید ایران در کابل سابقه خوبی ندارد اما ازاعتماد
کامل رئیس جمهور ایران برخوردار است. او پیش از آنکه سفیر ایران در
افغانستان شود، مشاور محمود احمدی نژاد در امور افغانستان و معاون دبیر
شورای عالی امنیت ملی بود و این موضوع اهمیت کابل را نزد احمدی نژاد نشان
می‌دهد . مشخص نیست سفیر تازه ایران چه برنامه های را باخود به کابل آورده
است اما هرچه باشد هدیه خوبی برای مردم افغانستان نخواهد بود.
۱۵ اردیبهشت ۱۳۹۱
http://www.rahesabz.net/story/52710/