ایران؛ پس از اول اسفند
محمدجواد اکبرین
الف) سبزها؛ استراتژی تجمع غیرمتمرکز، اعتراض متمرکز
سبزها این بار مسیرها را مبهم و متغیر اعلام کردند تا حکومت، نگران همه جا باشد و از قدرت آسیب‌رسانی‌اش به مردم کاسته شود. تجمع غیر متمرکز مردم در عین اینکه صدای اعتراض را نه در یک خیابان بلکه در گستره‌ی شهر تهران و شهرهای مختلف کشور منتشر کرد بلکه با ناآرام کردن سراسر کشور و آماده‌باش سپاه در همه شاخه‌هایش، حضوری پرفائده اما کم‌هزینه را تجربه کرد. از سوی دیگر همه گزارش‌های مکتوب و تصویری از تجمعات پراکنده و پرشمار از اول اسفند، حاکی‌ست که شعارها بر محور "اعتراض متمرکز" به دیکتاتوری سید علی خامنه ای متمرکز بوده است. این نشان می‌دهد که افکار عمومی دریافته که باید از این پس، نوک حمله اعتراض‌ها و نقدها را متوجه رهبر جمهوری اسلامی کند. معنای شعار فراگیر "مبارک، بن‌علی، نوبت سیّد علی" این است که مطالبات مشخّص و صریح جنبش سبز که در بیانیه هفدهم میرحسین موسوی آمده است با شکستن خامنه‌ای به عنوان "مجسمه‌ی واقعی استبداد دینی" به ثمر خواهد رسید. احمد توکلی رئیس مرکز پژوهشهای مجلس، درست در همان روز که مردم اول اسفند را تجربه می‌کردند در مجلس اعتراف کرد که با تدبیر جنبش سبز "...فرصت پیوند ملت ایران با انقلابهای منطقه آسیب دید و رسانههای خارجی دچار تحلیل اشتباه شدهاند و میگویند چه فرقی میان ملت ایران و مصر در مخالفت با حکومتهایشان است؟ و میخواهند جوانان را تحریک کنند".(خبرآن‌لاین)
ب) سبزها؛ ایستادن و خواستن پیوسته
غروب روز یکشنبه اول اسفند در حالی که هنوز عزاداران هفتم شهدای 25 بهمن در خیابان‌ها بودند مشاور عالی مهدی کروبی با سپاس از "حضور و شعارهای تحسین‌برانگیز" مردم، از "برنامه شورای هماهنگی راه سبز امید برای ادامه تجمعات" خبر داد. اتفاق نظر همه گروههای سیاسی خواهان اصلاح و تغییر در داخل و خارج کشور در اول اسفند پایان یک تجربه نبود بلکه آغاز یک "ائتلاف فراگیر" بود که موفقیت آن در گرو حرکت پیوسته و ایستادن حداکثری بر مطالباتِ حداقلی جنبش سبز یعنی "برگزاری انتخابات آزاد" و "آزادی همه زندانیان سیاسی" است.
ج) حکومت؛ استراتژی تولید دروغ و قلب واقعیت
کیهان آمار راهپیمایانی که بعد از نمازجمعه هفته گذشته، خواستار اعدام رهبران جنبش سبز شدند را "دهها میلیون نفر" می‌خواند. مدیر مسئول کیهان، شهید صانع ژاله را مُخبر و جاسوس کیهان معرفی می‌کند تا تصویر دیدارش با مرحوم آیت الله منتظری (معمار وحدت شیعه و سنی) را توجیه کند. خبرگزاری فارس ارگان سپاه، عصر یکشنبه می‌گوید: : "تهران در آرامش کامل است و هیچ خبری نیست و مردم در حال خرید عید هستند و شیرینی پخش می‌کنند". اما ساعتی بعد می‌گوید: "سردار رادان از میان آشوبگران، بمب دست‌ساز کشف کرده و فائزه هاشمی در حال دعوت مردم به آشوب، دستگیر شده است". مهم این است که در لحظه حادثه، دروغ مناسب تولید شود تا از "ضربِ مهلک واقعیت" کاسته شود و حکومت، فرصتی برای بازیافت خود و تولید دروغی اطمینان‌بخش‌تر برای مخاطبانش داشته باشد.
د) سپاه؛ تاکتیک "تظاهرات پیشگیرانه‌ی نظامیان"
در سالهای اخیر، هرگاه که قرار بود رهبری در جمع دانشگاهیان حاضر شود و حضور و گفتگوی آزاد با دانشجویان را به عنوان گواه وجاهت و مقبولیت‌اش به رخ مردم و دنیا بکشد، سپاه حفاظت ولیّ امر با همکاری بسیج دانشجویی از شب قبل، تمام سالن سخنرانی رهبری را از خودی‌ها پر می‌کرد تا غیرخودی‌ها صبح هنگام، پشت در بمانند و از بیرون سالن، محضر آقا را درک کنند تا مبادا صدای اضافی آنها گوش معظم‌له را بیازارد و اگر هم برخی غیرخودی‌ها به داخل راه یابند و بخواهند صدایی به اعتراض بلند کنند صدای‌شان در طنین صدای دانشجویان پیرو ولایت گم شود. اکنون جمهوری اسلامی، آن تاکتیک را در خیابان‌ها تجربه می‌کند و چنان نظامیان (اعم از رسمی و لباس شخصی) را به خیابان ها و پیاده‌روها گسیل کرده است که قبل از شکل‌گیری تظاهرات مردم، تظاهرات نظامیان شکل بگیرد و تصویر مخوف این تظاهرات، مردم را از هرگونه تجمع و شعار منصرف کند و البته گزارش‌های صوتی و تصویری اول اسفند نشان می‌دهد که در این تاکتیک نیز ناکام مانده است. فرزند یک روحانی عالیرتبه نظام، از حضور یکصدهزار نیروی تحت امر سپاه در خیابان‌های سراسر تهران خبر می‌دهد تا صدای چکمه‌های‌شان فاصله میان سرنوشت بن‌علی و سیدعلی را اندکی طولانی‌تر کند.