درمیان ۲۹ مقام ایرانی که جدیدا از سوی اتحادیه اروپا مورد تحریم قرار گرفتند، نام ۴ وزیر کنونی و یک وزیر سابق قرار دارد. یک کارشناس این اقدام اتحادیه اروپا را نشانه‌ی دیگری از تغییر موضع اروپا نسبت به ایران می‌داند.

 

وزرای کشور، اطلاعات، دادگستری و فرهنگ و ارشاد ایران در لیست جدید تحریم‌شدگان اتحادیه اروپا قرار گرفته‌اند.

به گزارش خبرگزاری فرانسه، وزرای خارجه اتحادیه اروپا که دوشنبه شب ۱۸ مهر در لوکزامبورگ جلسه داشتند، صدور ویزای اتحادیه اروپا برای ۲۹ مقام ایرانی را ممنوع کردند. همچنین دارایی‌های این افراد نیز در اتحادیه اروپا توقیف می‌شود. فهرست کامل اسامی این ۲۹ نفر قرار است تا پایان روز سه‌شنبه ۱۹ مهر منتشر شود.

حیدر مصلحی، وزیر اطلاعات، مصطفی محمد نجار، وزیر کشور، محمد حسینی، وزیر فرهنگ و ارشاد، مرتضی بختیاری وزیر دادگستری و صادق محصولی، وزیر پیشین کشور که مسئول برگزاری انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۸۸ بود، در میان تحریم شدگان معرفی شده‌اند.

خبرگزاری فرانسه به نقل از دیپلمات‌های اروپایی گزارش داده که تعقیب و دستگیری مخالفان علت تحریم حیدر مصلحی وزیر اطلاعات جمهوری اسلامی است. همچنین نقش پررنگ محمد حسینی وزیر ارشاد در اعمال سانسور مطبوعات باعث تصمیم اروپا بر تحریم وی شده است. تهدید و تحت فشار قرار دادن مخالفان جمهوری اسلامی در خارج از ایران نیز اتهام وزیر دادگستری جمهوری اسلامی است.

به گفته‌ی یک دیپلمات اتحادیه اروپا، یک دادستان، یک قاضی و یک استاندار نیز در لیست تحریم‌شدگان جدید قرار دارند. وی همچنین تاکید کرده که اتحادیه اروپا با دقت، وخیم‌تر شدن وضعیت حقوق بشر در ایران در دو سال اخیر را تحت نظر قرار داده است.

یک تصمیم جدید و مهم سیاسی

علی اکبر صالحی، وزیر امور خارجه، فریدون عباسی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران و رستم قاسمی، وزیر نفت ازجمله مقامات ایرانی هستند که قبلا در لیست تحریم‌شدگان اتحادیه اروپا قرار گرفته بودند اما به هرسه نفر آنان اجازه سفر به اروپا و شرکت در نشست‌های بین‌المللی داده شده بود.

دکتر مهران براتی، تحلیلگر سیاسی مقیم برلین اما معتقد است یک تفاوت اساسی میان تحریم‌های قبلی و کنونی وجود دارد. او در این باره به دویچه وله می‌گوید: «همانطور که اطلاع دارید تحریم‌های پیشین اتحادیه اروپا علیه ایران اکثرا درارتباط با مسئله اتمی و علت آن خودداری ایران از قطع کردن غنی سازی اورانیوم بود. اما از ابتدای سال جاری میلادی اتحادیه اروپا افراد معینی را که گفته می‌شود به نحوی از انحاء در سرکوب مردم و نقض حقوق بشر و یا  در شکنجه‌ها دست داشته ‌و به عنوان بازوهای اجرایی حکومت این اعمال را انجام داده‌اند، تحت تحریم قرار داده است. این مسئله جدید است و تا به حال چنین مسئله‌ای  به این شکل در اتحادیه اروپا رسم نبوده است».

اما وزرای جدیدا تحریم‌شده جزو دیپلمات‌های کم‌سفر به حساب می‌آیند. وزیر کشور، دادگستری یا اطلاعات و حتی وزیر فرهنگ معمولا سفر اروپایی ندارند. بنابراین، این پرسش پیش می‌آید که ممنوعیت سفر این افراد به اروپا چقدر می‌تواند مهم و تاثیرگذار باشد.

آقای براتی در پاسخ به این پرسش می‌گوید: «تاثیر اصلی، خود این تصمیم است. این که اینها کم به این کشورها سفر بکنند یا زیاد، مسئله بی‌اهمیتی است. وقتی در رابطه با مرتضی بختیاری وزیر دادگستری گفته می‌شود که به دلیل سازماندهی کردن شماری از برنامه‌ها برای تعقیب و اذیت و آزار ایرانیان خارج از کشور مورد تحریم قرار گرفته، این یعنی الان در سیاست خارجی کشورهای اروپایی هم مسئله جدیدی اتفاق می‌افتد و گویا این ترس و وحشت به وجود آمده که الان مانند دورانی که آقای فلاحیان و سعید امامی در وزارت اطلاعات بودند احتمال و خطر تعقیب مخالفان دولت در خارج از کشور وجود دارد و این هشداری است به دولت ایران که اهمیت سیاسی زیادی دارد. اما اینکه تا چه حد انجام بگیرد این مسئله ثانوی است».  

هشدار به سوریه

دولت ایران از سوی کشورهای غربی به همکاری با دولت سوریه در سرکوب مخالفان متهم شده است. اتحادیه اروپا اخیرا چند فرمانده سپاه پاسداران را به اتهام کمک به سرکوب معترضان سوریه تحریم کرد.

آقای براتی با اشاره به عدم موفقیت شورای امنیت سازمان ملل در تصویب قطعنامه تحریمی علیه سوریه، تحریم‌های جدید علیه ایران را یک هشدار اتحادیه اروپا به سوریه نیز می‌داند.

این تحلیل‌گر سیاسی می‌گوید: «این تحریم‌ها یکی از عکس‌العمل‌هایی است که در این رابطه انجام گرفته و احتمالا پیامی است به دولت کنونی سوریه که اگر کشورهای اروپایی یا کشورهای عضو سازمان ملل نمی‌توانند در سوریه دخالت کنند ولی امکانات دیگری دارند. بنابراین تحریم کنونی اتحادیه اروپا علیه ایران از نظر سیاسی و در کل منطقه بسیار حائز اهمیت است».

میترا شجاعی
تحریریه: داود خدابخش