کنفرانس ضد تبعيض نژادي و حذف
موضوعهاي حساس از آن
سازمان ديدهبان حقوق بشر از
کشورهاي شرکتکننده در کنفرانس ضدنژادپرستي خواست، نگذارند کنفرانس از مسير خود
خارج شود. نگراني اين سازمان اين است که با شرکت ايران در کنفرانس موضوعهاي
اسرائيل و “اهانت به دين“ وارد بحث شوند.
سازمان ديدهبان حقوق بشر در اطلاعيهاي که در روز پنجشنبه (۱۶ آوريل) منتشر کرد، با نظر به شرکت احتمالي محمود احمدينژاد، رئيس جمهور ايران در کنفرانس ضدنژادپرستي سازمان ملل متحد در ژنو (۲۰ تا ۲۴ آوريل ۲۰۰۹)، از کشورهاي شرکت کننده در کنفرانس خواست، عزم خود را براي شرکت در بحثها و انتشار بيانيهاي قوي عليه نژادپرستي جزم کنند.
ژوليت د ريورو، رئيس دفتر اين سازمان حقوق بشري در ژنو، در اين مورد گفت: «ما پيشرفت زيادي براي غلبه بر مشکلهايي داشتهايم که در پيوند با تدارک اين کنفرانس و انتشار بيانيهاي بودهاند که جهان را عليه تازيانهي نژادپرستي متحد ميکنند.» وي افزود: «دولتها بايد محکم بايستند تا مانع ازآن شوند که از حضور احمدينژاد براي تخريب روندي بهرهبرداري شود که هم اکنون مورد حمايت بسياري کشورهاست.»
ايرنا، خبرگزاري رسمي جمهوري اسلامي گزارش داد که محمود احمدينژاد قصد دارد در کنفرانس ضدنژادپرستي ژنو شرکت کند. يک سخنگوي سازمان ملل متحد روز سه شنبه (۱۴ آوريل) در ژنو تصديق کرد که احمدينژاد، مانند رؤساي ديگر کشورها، به اين کنفرانس دعوت شده است.
فراخوان به تمرکز بحث روي “نژادپرستي در جهان به طور کلي“
ديپلماتهاي غربي پيش از اين هشدار دادهاند که احمدينژاد ميتواند با طرح دو موضوع “کشمکش ميان اسراييل و فلسطين“ و “اهانت به مقدسات ديني“ به درگيريهاي ميان کشورهاي اسلامي و غرب دامن بزند. محمود احمدينژاد بخاطر گفتههاي خصمانهاش عليه اسراييل و انکار هولوکاست مورد انتقاد کشورهاي غربي است.
در اطلاعيهي سازمان ديدهبان حقوق بشر آمده است که مطرح شدن دو موضوع “کشمکش ميان اسراييل و فلسطين“ و “اهانت به مقدسات ديني“ موجب ايجاد دودستگي ميان کشورهاي شرکتکننده در کنفرانس ميشود. از اين رو در روز چهارشنبه (۱۵ آوريل) بيانيهاي براي کنفرانس آماده شده که قرار است از آن به عنوان کارپايهاي براي توافقي جهاني استفاده شود. در اين بيانيه خواست پايان دادن به نژادپرستي، تبعيض نژادي، ترس از بيگانگان و عدم مدارا مطرح شده تا راه براي فعاليتهاي آيندهي سازمان ملل متحد باز شود.
رئيس دفتر ديدهبان حقوق بشر در ژنو گفت، ايران در مذاکرات مقدماتي هفتهي پيش با تلاشش براي مطرح کردن موضوع اهانت به مقدسات مذهبي تنها بود. وي افزود، اگر احمدينژاد بکوشد، بار ديگر به اين موضوع بپردازد، بايد کشورهاي ديگر به طور متحد واکنش نشان دهند. وي همچنين گفت: «موضوع مبارزه با نژادپرستي و تبعيض در جهان چنان مهم است که نبايد گذاشت کسي آن را منحرف کند.»
سازمان ديدهبان حقوق بشر احمدينژاد را فراخواند، از حضور خود در کنفرانس استفاده کرده، اعلام کند که بهائيان در ايران ديگر سرکوب نخواهند شد و ايران حق آزادي بيان را، به عنوان شرط اساسي مبارزه با تبعيض نژادي در جهان، رعايت خواهد کرد.
انتقاد به آمريکا
سازمان ديدهبان حقوق بشر در اطلاعيهي خود به آمريکا نيز انتقاد دارد که هنوز شرکت خود در کنفرانس را به طور قطعي اعلام نکرده است. آمريکا در ماه فوريه اعلام کرده بود که در کنفرانس ضدنژادپرستي شرکت نخواهد کرد. اين کشور به پيشنويس سند پاياني کنفرانس انتقاد داشت، از جمله بخاطر آنکه در آن به طور مستقيم از اسرائيل نام برده شده بود.
ديدهبان حقوق بشر مينويسد که مقامات دولت آمريکا اين هفته اعلام کردند که بيشتر درخواستهاي آنها براي تغيير در پيشنويس انجام گرفته، از جمله اشارهاي که در اين پيشنويس به “توهين به مقدسات مذهبي“ و موضوع خاورميانه بوده است؛ اما آمريکا نميخواهد به مذاکره برگردد، مگر همهي خواستهايش برآورده شود.
رابرت وود، سخنگوي وزارت امور خارجهي آمريکا، روز سهشنبه (۱۳ آوريل) پس از تجديد نظر کنفرانس در متن پيشنويس سند پايانياش گفته بود که شرکت آمريکا در کنفرانس محتمل است. وي در عين حال بندهايي از پيشنويس را هنوز تأملبرانگيز خوانده بود.
آمريکا و اسراييل در سال ۲۰۰۱ کنفرانس ضدنژادپرستي سازمان ملل در دوربان آفريقاي جنوبي را پيش از پايان نشست ترک کردند، زيرا در سند اين کنفرانس، صهيونيسم و نژادپرستي در يک رديف قرار گرفته بودند.
انتقاد ديگر فعالان حقوق بشر به کنفرانس
همهي فعالان حقوق بشر با عملکرد کنوني کنفرانس ضدنژادپرستي موافق نيستند. دکتر عبدالکريم لاهيجي، نايب رئيس فدراسيون بينالمللي جامعههاي حقوق بشر، در مصاحبه با دويچه وله يادآور ميشود که کنفرانس ضدنژادپرستي سازمان ملل متحد در ارتباط با کنوانسيون ضد تبعيضهاي نژادي و کميتهي ناظر بر اجراي کنوانسيون در کشورهايي است که آن را امضا کردهاند. کميتهناظر بر اجراي کنوانسيون پيش از اين تبعيض عليه اقليتهاي قومي و مذهبي را جزو تبعيض نژادي دانسته است.
لاهيجي گفت: «من شخصا در سال ۲۰۰۳ در جلسههاي اين کميته شرکت کردم، چون جمهوري اسلامي گزارشي راجع به وضعيت اقليتهاي قومي در ايران ميداد و در آنجا ما توانستيم قطعنامهاي بگيريم، مبني بر اينکه عدم تحمل اقليتهاي مذهبي هم، بويژه در حکومتهاي مذهبي، يک نوع تبعيض نژادي تلقي ميشود. از اين رو طي سالهاي گذشته در جريان کنفرانسهايي که در ارتباط با مسئلهي تبعيض نژادي تشکيل ميشود، مسئلهي تبعيضهاي ديگري هم که از نظر حقوقي و سياسي، مشابه تبعيضهاي نژادي هستند، مطرح ميکنند.»
لاهيجي افزود که کشورهاي کنفرانس اسلامي و در صدر آنها جمهوري اسلامي ايران براي پس راندن خواستهايي که اقليتهاي قومي و ديني دارند، عنوان کردهاند که بسياري از محدوديتهايي که نسبت به گروههاي مذهبي در کشورها ميشود بخاطر اين است که اين گروهها به مقدسات مذهبي توهين ميکنند. براي همين اين کشورها حتي توانستند سال گذشته از شوراي حقوق بشر سازمان ملل متحد قطعنامهاي بگيرند که ميگويد آزادي بيان نبايد در حدي باشد که مقدسات مذهبي را مورد استهزا قرار دهد.
عبدالکريم لاهيجي در ادامه افزود که حذف دو موضوع خاورميانه و “توهين به دين“ از موضوعهاي بحث کنفرانس ضدنژادپرستي، راه حلي است که کشورهاي عضو اتحاديهي اروپا مطرح کردهاند. وي گفت: «براي اينکه جنجال آخرين کنفرانس در دوربان در آفريقاي جنوبي تکرار نشود و بعضي از کشورها کنفرانس را تحريم نکنند، و کنفرانس بتواند کار خود را آغاز کند و پايان دهد، بنابراين قرار است مسائلي که حساسيتبرانگيز است، در کنفرانس مطرح نشود. اين موضع کشورهاي اتحاديهي اروپا، بويژه فرانسه است.»
بسياري از مدافعان حقوق بشر نگراناند از اينکه اين کنفرانس تنها به کليات بپردازد و مسائل مشخص را مطرح نکند. لاهيجي در اين باره گفت: «سازمانهاي حقوق بشر و از جمله ديدهبان حقوق بشر از پيش از زمان برگزاري اين کنفرانس هم اخطارهاي مکرر دادند و هم ابراز نگراني ميکنند که نکند کنفرانس صرف برگزاري خود را مسئلهي اصلي قرار دهد و اصول و هدفهاي اصلي کنفرانس قرباني يک نوع تصفيهحسابهاي سياسي يا راهحلهاي سياسي – ديپلماتيک شود.»
به نظر عبدالکريم لاهيجي اگر کنفرانس ضدنژادپرستي نخواهد به وضعيت فلسطينيها بپردازد، به عنوان اقليت قومياي که نزديک به شصت سال است حقوقش گرفته شده و بيش از چهل سال است که زير اشغال کشوري است که همواره مورد حمايت بيقيد و شرط کشورهاي غربي و در رأس آنها آمريکا بوده، فلسفهي وجودي خود را از دست خواهد داد.
نويسنده: کيواندخت قهاري
تحريريه: داود خدابخش
دويچه وله
تنها مطالب و مقالاتي که با نام جبهه ملي ايران - اروپا درج ميشود نظرات گردانندگان سايت ميباشد . |