شکاف‌ها در روحانيت شيعه عميق‌تر ميشود
حکومت مطلقه فقيه که در ۱۴ مرداد ۱۳۸۸ با قرق بخش مرکزي شهر تهران توسط نيروهاي نظامي، شبه نظامي و امنيتي، مراسم تحليف رئيس جمهور دهم را برگزار کرد با پنج شکاف جدي و فعال روبه‌روست: شکاف ميان حکومت و مردم، شکاف ميان اعضاي هيئت حاکمه، شکاف ميان روحانيت شيعه که هسته سخت حمايت از حکومت ديني بوده‌اند، شکاف ميان جناح‌هاي سياسي که به اوج خود رسيده است، و شکاف ميان نخبگان و گروههاي مرجع جامعه.
اين شکاف‌ها در شرايط بحراني جامعه امروز ايران در حال عميق‌تر شدن و تشديد يکديگر هستند و در صورتي که حکومت نتواند حداقل در شکاف ميان هيئت حاکمه (شکاف در مجلس خبرگان که محمد يزدي و هاشمي رفسنجاني آن را نمايندگي مي‌کنند، و شکاف در مجلس تا حدي که اکثريت اعضاي فراکسيون اقليت در مراسم تحليف شرکت نمي‌کنند يا آن را با شروع سخنان احمدي‌نژاد ترک مي کنند) و شکاف ميان روحانيت دستکاري‌هايي در جهت التيام صورت دهد شاهد گسترش بحران سياسي در ايران خواهيم بود.
پويايي تازه شکاف‌ها
شکاف ميان حکومت و مردم به واسطه بحران گسترده اعتماد عمومي و شکاف ميان گروههاي مرجع (که در اطلاعيه‌هاي سينماگران، نمايشنامه‌نويسان و کاريکاتوريست‌ها به خوبي نمايان است) پويايي تازه‌اي به شکاف ميان اعضاي هيئت حاکمه و روحانيت بخشيده است.
اکنون با فشار مردم و گروههاي مرجع تَرَک‌ها در ساخت روحانيت و هيئت حاکمه بازتر و بازتر مي‌شوند و حکومت را بيش از پيش با بحران‌هاي مشروعيت، اقتدار، نفوذ و محبوبيت در گير مي‌کنند. به همين دليل است که صندلي‌هاي خالي مجلس در روز تحليف بايد با کارمندان دفتري و فضاي مراسم تنفيذ بايد با بازيگران سينما و مربيان ورزشي و ديگر کارکنان دولتي پر شود. عموم روحانيون سنتگرا و چهره‌هاي نمادين مشروعيت مثل افراد خانواده خميني حکومت را از اين جهت تنها گذاشته‌اند.
ولايت جور
شکاف ميان روحانيت با عدم تبريک بسياري از مراجع به رئيس جمهور آشکار شد و با بيانيه‌هاي روحانيون عاليرتبه مثل حسينعلي منتظري، يوسف صانعي و اسدالله بيات زنجاني در باب جائر بودن حکومت، عدم مشروعيت دولت و غير شرعي بودن رفتار حکومت با مردم و زندانيان صورتي تازه به خود گرفت.
بيانيه منتظري در مورد ولايت جور باب تازه‌اي را در فقه سياسي شيعه گشود و فقه معترض شيعه از ولايت‌مداري دهه ۱۳۶۰ رسماً به حق‌مداري دهه ۱۳۸۰ گذر کرد. روحانيت شيعه که قرن‌ها پيش از به دست گرفتن قدرت در سال ۱۳۵۷ در سمت مردم مي‌ايستاد اکنون دو شقه شده است: روحانيتي که حفظ نظام و قدرت سياسي را به هر قيمت خواهان است و براي اين امر از هيچ اقدام و ابراز نظري گريزان نيست (تقدم قدرت بر حق) و روحانيتي که در سمت مردم مي‌ايستد و قدرت را با حق مي‌سنجد و حقوق مردم را مقدم بر مصالح نظام يا حفظ آن تلقي مي‌کند (تقدم حق بر قدرت).
مصلحت نظام
بحث فقهي روز ميان حلقات روحانيت، آنچنان که از نامه مصطفي محقق داماد به محمود هاشمي شاهرودي (مورخ ۱۱ مرداد ۱۳۸۸) بر مي‌آيد، بحث حفظ نظام سياسي و روش‌هاي آن، مصلحت نظام، روش‌هاي مواجهه با اعتراضات مسالمت‌آميز و نقش و کارکرد قوه قضاييه در يک نظام اسلامي يا به طور کلي حکومت در جهان امروز است.
بر اساس ديدگاه اقتدارگرايانه و تماميت‌طلبانه که اکنون عموم مجاري قدرت را در ايران در اختيار دارد حفظ نظام نه تنها مهم‌تر از احکام شرع واصول اوليه اسلام است (ديدگاه خميني) بلکه هر اصل عقلاني و اخلاقي ديگري را در پاي اين مصلحت مي‌توان قرباني کرد (ديدگاه محمد يزدي و محمد تقي مصباح يزدي).
از اين جهت شکنجه زندانيان براي اعتراف گيري، ضرب و جرح معترضان تا حد مرگ در خيابان‌ها و بازداشتگاه‌ها، کشتن کودکان با ضربات باتوم در خيابان‌ها و شليک گلوله مستقيم به طرف مردم از پشت بام مساجد توجيه شرعي دارد و حکومت براي بقاي نظام سياسي و حفظ حاکمان در قدرت مي‌تواند به هر اقدامي ولو غيرشرعي، غيراخلاقي و غيرقانوني دست يازد.
در اين ديدگاه قدرت با حق و اصول مستقل عقلي و اخلاقي سنجيده نمي‌شود بلکه حق با قدرت ولايت فقيه، که منصوب از جانب خداست و مشروعيتش را از مردم اخذ نمي‌کند، سنجيده ميشود.
قيموميت شرعي
ديدگاه فقيهان معترض شيعه مثل منتظري، صانعي و محقق داماد که همگي دهه‌ها در حوزه‌هاي شيعه به کار و تدريس مشغول بوده‌اند و از خانواده‌هاي ريشه‌دار روحاني هستند در نقطه مقابل ديدگاه قيمومت شرعي قرار مي‌گيرد و عدالت و حق را بر فراز قدرت مي‌نشاند.
از اين ديدگاه که به تدريج وجه غالب را در ميان مراجع مستقل‌تر شيعه پيدا مي‌کند محاکمات سياسي در ايران «ننگي است براي قضاي اسلامي» (قول يکي از مراجع در نامه محقق داماد به هاشمي شاهرودي) و دعوت حکومت به رحمي در نماز جمعه شايسته روحانيتي نيست که مي‌خواهد راهبر مردم به سوي معنويت و رحمت باشد.
روحانيت معترض شيعه در سال ۱۳۵۷ روياي نظامي را در سر مي پرورانيد که رئيس جمهور آن در ميان شادي و تشويق مردم براي تحليف به مجلس برود؛ اما اکنون با نظامي روبه‌روست که رئيس جمهور آن بايد با هلي‌کوپتر، بر فراز ده‌ها هزار نيروي نظامي و امنيتي، دور از نگاه مردم براي تحليف به مجلس مي‌رود و در روز تحليف مردم با انواع گازهاي فلفل و اشک‌آور پذيرايي مي‌شوند.
انتخاب تاريخي روحانيت شيعه
روحانيت سنتي که در سه دهه اخير به واسطه امتيازات حکومتي و رانت‌ها يا تأييدکننده حکومت بود يا با سکوت خويش دست حاکمان را در انجام اعمال غيرقانوني و نيز غير شرعي آن باز مي‌گذاشت اکنون به اين نتيجه رسيده است که در صورت سکوت در برابر سرکوب‌هاي گسترده و قساوتمندانه رژيم مردم را براي هميشه از دست خواهد داد.
اکنون روحانيت شيعه با يک انتخاب تاريخي مواجه است: تبديل
شدن به عوامل ايدئولوژيک يک حکومت ديکتاتوري نظامي يا ايستادن در کنار مردم با بازگشت به اصول و قواعد شرعي و قانوني، و فرهنگ اعتراضي شيعه.
راديو فردا
|
تنها مطالب و مقالاتي که با نام جبهه ملي ايران - ارو‌پا درج ميشود نظرات گردانندگان سايت ميباشد . |