ايران و گفت وگوهاي اوباما - مدودف در لندن
رضا تقي زاده (تحليلگر سياسي)
در پايان کنفرانس يک روزه لاهه پيرامون امور افغانستان، موضوع ايران بار ديگر در حاشيه يک کنفرانس با اهميت مطرح خواهد شد.
اين بار برگزاري کنفرانس اقتصادي ۲۰ کشور بزرگ
جهان در لندن فرصتي خواهد بود که طي آن باراک اوباما و ديميتري مدودف، ضمن گفتگو
پيرامون روابط دوجانبه آمريکا و روسيه، روابط با ايران نيز مورد بررسي قرار دهند.
گفت وگوهاي روز دوم آوريل سران کشورهاي گروه ۲۰ در لندن، عمدتاً مربوط به رسيدن به توافق چند جانبه پيرامون راه کارهاي عبور از بحران جاري اقتصادي در جهان است.
با اين وجود، مذاکرات سياسي مهمي نيز در حاشيه کنفرانس، بين رهبران شرکت کننده صورت خواهد گرفت.
بي‌ترديد خبرسازترين مذاکرات لندن، طي اولين ديدار رهبران آمريکا و روسيه شکل خواهد گرفت. با توجه به تازه‌کار بودن هر دو رهبر در مسئوليت‌هاي تازه‌اي که اختيار کرده‌اند، نتايج اولين ديدار بين آنها مي‌تواند در تعيين مسير روابط آينده دو کشور نقش مؤثري ايفا کند.
مهم‌ترين موضوع گفتگوهاي دو جانبه رهبران آمريکا و روسيه، دست يافتن به توافق کلي پيرامون عقد قرارداد تازه‌اي است که بتواند جانشين پيمان سال ۱۹۹۱ موسوم به «استارت» بشود.
کليات اين پيمان در سال ۱۹۸۶ در ريکاويک بين ريگان و گورباچف رهبران وقت آمريکا و شوروي به امضا رسيد. براساس اين پيمان دو کشور نسبت به کاهش کلاهک‌هاي هسته‌اي خود به توافق رسيدند.
با توجه به نقطه نظرهاي اعلام شده اوباما پيرامون گسترش خلع سلاح‌هاي هسته‌اي در مبارزات انتخاباتي خود، پيگيري اين موضوع در دستور کار گردانندگان ديپلماسي جديد واشنگتن قرار گرفته است.
در صورت همراهي مسکو با ديدگاه‌هاي تازه رهبران واشنگتن پيرامون کاهش کلاهک‌هاي هسته‌اي دو کشور، ممکن است برنامه استقرار سپر موشکي آمريکا در لهستان و جمهوري چک نيز مورد تجديد نظر قرار گيرد.
پيش از اين، در توافقي مشابه با روسيه، طرح جنجالي ريگان موسوم به «جنگ ستارگان» که ايجاد سپر دفاع موشکي گسترده‌تري را هدف قرار داده بود، بعد از رسيدن به توافق استارت بايگاني شد.
دشواري‌هاي
اقتصادي روسيه که در نتيجه بحران جاري مالي در جهان نسبت به سال پيش افزايش
فوق‌العاده يافته است، بي‌ترديد رغبت مسکو براي آغاز يک رقابت تسليحاتي تازه با
واشنگتن را کاهش داده است.
با اين وجود مسکو مايل نيست شرايط امنيت ملي و نقش منطقه‌اي خود را با از دست دادن قدرت بازدارنده اتمي، يکباره در معرض مخاطره قرار دهد.
طي ۱۵ سال گذشته، عليرغم بهبود نسبي شرايط اقتصادي روسيه، امکانات دفاع متعارفي روسيه تغيير چنداني نيافته است. به همين علت مدودف چند روز پيش اعلام کرد که طرح گسترده‌اي براي نوسازي نيروهاي مسلح روسيه در دست اجرا قرار خواهد گرفت.
اما تا رسيدن به ظرفيت‌هاي دفاعي بالاتر که دست کم به ۵ تا ۱۰ سال زمان نيازمند است، تنها ضمانت‌هاي امنيتي دو جانبه با آمريکا مي‌تواند تا حدودي نگراني‌هاي ناشي از کاهش احتمالي ظرفيت‌هاي اتمي روسيه خنثي سازد.
مخالفت جدي مسکو با استقرار سپر دفاع موشکي در چک و لهستان نيز ناشي از همين نگراني‌هاست.
آمريکا نيز در صورت پيشرفت دامنه توافق‌هاي دو جانبه با روسيه و گسترش آن به ساير موضوعات جهاني، آماده خواهد شد که از ادامه اجراي طرح دفاع موشکي دست بردارد.
اين نکته در نامه محرمانه اوباما براي رئيس جمهوري روسيه که موضوع آن را روزنامه آمريکايي نيويورک تايمز در شماره روز سه شنبه، ۳ مارس (۱۳ اسفند)، خود فاش ساخت نيز مورد اشاره قرار گرفته است.
در صورت دست يافتن به توافق بين آمريکا و روسيه، پيرامون عدم پيگيري طرح سپر موشکي، بي‌ترديد موضوع ايران و برنامه موشکي و هسته‌اي آن کشور نيز که بعنوان دليل اصلي اجراي طرح ياد شده معرفي شده است، مورد مذاکره دو طرف قرار خواهد گرفت.
آمريکا از روسيه مي‌خواهد که در صورت ادامه امتناع ايران از قبول و اجراي خواسته‌هاي شوراي امنيت، در اعمال فشارهاي تازه سياسي به ايران در شوراي امنيت حمايت به عمل آورد.
در اين مورد با توجه شرايط تغيير يافته مرتبط به برنامه توسعه اتمي ايران، ممکن است امتيازهاي تازه‌اي نيز طي مذاکرات مستقيم با نمايندگان سياسي جمهوري اسلامي در اختيار تهران قرار گيرد.
شرايط ادامه غني‌سازي اورانيوم در ايران، که تاکنون خط قرمز آمريکا محسوب مي شده، ممکن است مورد تجديد نظر قرار گيرد. بر اساس نگرش تازه، آمريکا با شرط اعمال نظارت گسترده‌تر بر برنامه‌هاي اتمي ايران و پس از پيوستن ايران به مفاد پروتکل الحاقي، ممکن است مخالفت خود را با ادامه غني‌سازي اورانيوم در ايران با خلوص کم مورد تجديد نظر قرار دهد.
در اين صورت، مشکلات سياسي بهره‌برداري از رآکتور اتمي بوشهر نيز از ميان خواهد رفت.
با اين وجود، آمريکا از روسيه خواهد خواست که با استفاده از حداکثر امکانات، در جهت محدود ساختن تسليحات موشکي ايران همکاري به عمل آورد.
قرباني احتمالي ديگر توافق بين مسکو و واشنگتن، ادامه اجراي قرار داد فروش موشک‌هاي دفاع هوايي اس-۳۰۰ از جانب روسيه به ايران، و يا کند ساختن روند تحويل آن است.
به اين ترتيب، روسيه ظاهراً به تعهدات خود پيرامون ادامه همکاري‌هاي اتمي و تسليحاتي با تهران پايبند خواهد ماند، و در عين حال به خواسته‌هاي واشنگتن نيز تن خواهد داد.
راديو فردا
|
تنها مطالب و مقالاتي که با نام جبهه ملي ايران - ارو‌پا درج ميشود نظرات گردانندگان سايت ميباشد . |