درخواست فعالان سياسي و فرهنگي در نشست كميته پيگيري بازداشت‌هاي خودسرانه
محمد ملكي را آزاد و به بيمارستان منتقل كنيد

شنبه ۱۸ مهر ۱۳۸۸ - ۱۰ اکتبر ۲۰۰۹

«كميته پيگيري بازداشت‌هاي خودسرانه» در دعوتي از فعالان سياسي، فرهنگي و اجتماعي خواست تا روز جمعه هفدهم مهر ماه 1388 با حضور در منزل «محمد ملكي» از چهره هاي شناخته شده سياسي كه اينك در پي حوادث پس از انتخابات دهمين دوره رياست جمهوري در زندان به‌سر مي‌برد، به ادامه بازداشت او اعتراض كرده و آزادي و انتقال دكتر ملكي را به بيمارستان با توجه به وضعيت جسماني‌اش كه پيش از بازداشت نيز تحت درمان بوده است، خواستار شوند.

بر اين اساس جمعي از نمايندگان احزاب و نهادهاي مدني گوناگون در منزل دكتر محمد ملكي حاضر شدند تا با تجليل از اين شخصيت، همراهي خود را با همسر و فرزندان دكتر ملكي اعلام كنند. خانواده‌اي كه همچون ديگر خانواده‌هاي زندانيان سياسي و عقيدتي نقشي اساسي در پشتيباني از زنداني به عنوان نيرو دهنده داشته ‌است.

دکتر محمد ملکي متولد ۱۳۱۲ در سال ۱۳۴۰ در رشته بهداشت و صنايع غذايي فارغ التحصيل و به تدريس در دانشگاه تهران مشغول شد. دكتر ملكي از سال ۱۳۳۰ فعاليت‌هاي سياسي‌اش را در سال‌هاي آخر دبيرستان آغاز کرد كه اين فعاليت در جنبش دانشجويي، نهضت مقاومت ملي و جبهه ملي اول نيز ادامه يافت. از همين رو دكتر ملكي در سال ۱۳۳۹ در ارتباط با ورود ريچارد نيکسون و فعاليت‌هاي دانشجويي‌اش بازداشت شد. او در جريان انقلاب سال 1357 رابط ايران و خارج از کشور در ارتباط با دانشجويان و دريافت پيام‌هاي آيت الله خميني و تکثير و توزيع آنها بود. تحصن‌هاي استادان دانشگاه‌ها و روحانيت در دانشگاه تهران با هماهنگي دکتر ملکي انجام شد و همچنين در کميته استقبال از آيت الله خميني عضويت فعال داشت. بعد از پيروزي انقلاب و با اصرار آيت الله طالقاني و حکم شوراي انقلاب، مسئوليت رياست دانشگاه تهران را قبول کرد. اما دوران رياست دكتر ملكي ديري نپاييد و او در تيرماه ۱۳۶۰ بازداشت و مدت ۵ سال را در شرايطي سخت گذراند. به‌گونه‌اي كه قدسي مير معز، همسر دكتر ملكي خاطراتي را از فشارها بر همسرش و طاهر احمد زاده ديگر همبند دكتر ملكي در دهه 60به ياد مي‌آورد. بازجويي‌هاي طولاني از ملكي در بيرون از زندان، ديگر خاطره‌اي است كه قدسي ميرمعز از آنها ياد مي‌كند.

دکتر ملکي كه بارها براي خروجش از ايران براي شركت در سمينارها و جلسات تحقيقي در زمينه تخصصي و علمي خود در خارج از کشور با مشكل مواجه بوده است بار ديگر در اسفند ۱۳۷۹ در منزل محمد بسته نگار به همراه جمعي از فعالان ائتلاف نيروهاي ملي- مذهبي توسط دادگاه انقلاب بازداشت و مدتي را در زندان به‌سر برد.

هاشم صباغيان، عضو شوراي مركزي نهضت آزادي ايران كه او نيز در سال 1380همراه دكتر ملكي مدتي را در بازداشت به سر برده است با اشاره به سوابق مبارزاتي و فكري دكتر محمد ملكي كه آن‌را درخشان ارزيابي كرد، گفت كه دكتر ملكي مسيرهاي سختي را پشت سر گذاشته است كه اين زندان را نيز با موفقيت خواهد گذراند.

دكتر ملكي كه از او مقاله‌ها و كتاب هاي متعددي در رابطه با موضوع‌هاي علمي، فرهنگي و سياسي به چاپ رسيده است به هنگام بازداشت دو جمله‌اي را خطاب به بازداشت كنندگانش بيان مي‌كند كه حاضران در اين نشست براي نشان دادن ميزان صلابت دكتر ملكي به آنها اشاره داشتند، « خوشحالم كه پايان زندگي ام در تخت منزل نيست بلكه در دستگاه شماست» واينكه « امنيت شما چه گونه است که با خوابيدن من در رختخواب نيز به خطر مي افتد».

بر همين اساس محمد توسلي رييس دفتر سياسي نهضت آزادي ايران از مقاومت و شجاعت اخلاقي دكتر ملكي سخن گفت. اعلام اين‌كه من در انتخابات دهمين دوره رياست جمهوري شركت نكرده‌ام از سوي دكتر ملكي با توجه به اتفاقاتي كه در جامعه رخ داده بود، نكته‌اي بود كه مهندس توسلي از آن به عنوان امري ياد كرد كه نشان از شجاعت اخلاقي دكتر ملكي دارد، چرا كه دكتر ملكي، ملاک هاي اخلاقي‌اش را حتي اگر به ضررش بود، فراموش نمي كرد.

توسلي بازداشت افرادي همچون دكتر ملكي را موجب شكسته شدن سمبل هاي مقاومت ندانست و گفت كه جوان هاي ايران، پيام نسل ملکي را گرفته اند، پيامي كه براي تحقق آن زمان نياز است.

بر اين اساس او گفت كه تحقق تحول در جامعه زمان بر است و نياز به صبوري و پيگيري دارد؛ اينطور نيست كه مطالبات مردم يک شبه برآورده شود؛ آموزه اي قرآني هم همين را نشان مي دهد.

توسلي در تأييد اين سخن همسر دكتر ملكي كه «همه با هم يكي هستيم» به وجود اختلاف ديدگاه در روش‌هاي اجتماعي اشاره كرد و گفت: «ياد بگيريم به اعقادات همديگر احترام بگذاريم. جامعه اي که نتواند همديگر را تحمل کند هيچگاه نمي تواند زمينه هاي فرهنگي يک جامعه دموکراتيک را فراهم کند.» بر همين اساس او بر امر آموزش تأكيد كرد. توسلي افزود: «آگاهي گام به گام بالا مي رود، در اين راستا بايد فرهنگ گفت و گو را گسترش دهيم كه اين فرآيند زمينه‌ساز تحول فرهنگي در جامعه خواهد شد.»

او در ادامه با اشاره به لزوم احترام به كساني كه ارزش هايي را در زمان حال مي آفريند بدون توجه به ديدگاه‌ها و يا عملكرد گذشته‌شان، گفت كه اين پيام را بدهيم كه گذشته را فراموش نمي کنيم اما مي گذريم براي اينکه همه بايد در کنار هم باشيم تا جنبش موفق باشد.

محمد بسته نگار عضو شوراي فعالان ملي- مذهبي نيز كه در كنار نمايندگان احزاب و نهادهاي مدني مختلف از جمله سازمان ادوار تحكيم وحدت، دفتر تحكيم وحدت، كانون مدافعان حقوق بشر، جنبش مسلمانان مبارز، حزب ملت ايران، كميته گزارشگران حقوق بشر و جامعه زنان انقلاب اسلامي در اين نشست حاضر شده بود به ذكر خاطره‌اي از چگونگي انتصاب دكتر ملكي به رياست دانشگاه تهران پس از پيروزي انقلاب پرداخت.

دوران سرپرستي دانشگاه تهران توسط دكتر ملكي تنها دوره‌اي بوده که دانشگاه به صورت شورايي متشکل از اساتيد، دانشجويان و کارمندان اداره مي‌شده است كه اين شوراها، رييس دانشکده و رييس دانشگاه را تعيين مي‌کردند. دكتر ملكي پس از تشکيل اين شوراها بارديگر به رياست دانشگاه تهران انتخاب شد.

منش و روش دكتر محمد ملكي در دوران فعاليت‌هاي سياسي و فرهنگي‌اش به گونه‌اي است كه قدسي ميرمعز همسرَ دكتر ملكي در پايان اين نشست خطاب به حاضران گفت:«هيچکس براي نجات ما نخواهد آمد جز خودمان. هرکس در بيرون منافع خودش را در نظر خواهد گرفت.»