آبهاي آلودهي
خليج همچنان نيلگون فارس
دهم ارديبهشت در تقويم
رسمي جمهوري اسلامي روز ملي خليج فارس خوانده ميشود. نام خليج فارس با دو موضوع
پيوند خورده است: يکي تلاش کشورهاي عربي براي تحريف نام آن، ديگري آلودگي شديدي که
در ظاهر نيلگوناش کمتر به چشم ميآيد.
البته خطر و احتمال درگيري نظامي آمريکا و ايران در اين منطقه نيز موضوعي تقريبا قديمي است که کهنه نشده. در حالي که در مورد مشکل نخست همهي مسئولان و نهادها خود را در مقام پاسخگويي ميبينند در مورد دوم حساسيتهاي موجود هيچ تناسبي با ميزان آلودگيهاي موجود ندارد.
در آستانهي برگزاري «روز ملي خليج فارس» مشاجره جمهوري اسلامي با کشورهاي عربي بر سر تحريف نام اين دريا بار ديگر اوج گرفت. کشورهاي عربي تهديد کردهاند در صورتي که ايران در بروشورها و مدالهاي دومين دوره بازيهاي کشورهاي اسلامي از نام خليج فارس استفاده کند، از شرکت در اين رقابتهاي ورزشي خودداري خواهند کرد.
سابقهي تحريف
ظاهرا سابقه استفاده از «خليج عربي» به جاي «خليج فارس» به دههي شصت ميلادي و گسترش ناسيوناليسم عربي بازميگردد. اين تحريف در دو دههي اخير رواج بيشتري يافته است و به ويژه از سوي شيخنشينهاي خليج فارس دامن زده ميشود. ثروت کلاني که در چند دههي گذشته از فروش نفت و گاز و تجارت نصيب امارات متحده عربي شد، به شيخ نشينها امکان داده شرکتها و موسسههاي بزرگ و معتبر را نيز به تحريف نام خليج فارس وادارند.
کشورهايي چون امارات و بحرين متحدان بيچون و چراي غرب محسوب ميشوند و موقعيت جغرافياييشان آنها را به پايگاههاي مهم آمريکا و همپيمانانش براي آنچه «تضمين امنيت منطقه» مينامند تبديل کرده است. چهل درصد نفت و گاز مصرفي جهان از مدخل خليج فارس، تنگهي هرمز، ميگذرد که شمال آن به ايران و بخشي از کنارههاي جنوبي آن به امارات متحده عربي تعلق دارد. جمهوري اسلامي بارها تهديد کرده در صورت هر اقدام نظامي عليه اين کشور تنگهي هرمز را مسدود خواهد کرد.
منافع ملي قابل مذاکره نيست
ششم ارديبهشت ماه ۸۸، بشير طرابلسي، رييس فدراسيون همبستگي کشورهاي اسلامي همراه با جمعي از اعضاي کميتههاي هماهنگي اين فدراسيون به تهران آمدند تا مسائل مربوط به برگزاري بازيهاي کشورهاي اسلامي را بررسي کنند. گفته ميشود که اين هيات حامل پيام تهديدآميزي نيز از سوي کشورهاي عربي در مورد استفاده نکردن از عبارت خليج فارس بوده است. مسئولان ايراني ميگويند حتي به قيمت منتفي شدن ميزباني بازيها حاضر به کوتاه آمدن بر سر اين درخواست نيستند. روز چهارشنبه نهم ارديبهشت در مراسمي که زير عنوان «همايش ملي خليج فارس» برگزار شد همهي سخنرانان تاکيد کردند که اين مسئله با هويت و منافع ملي ايرانيان ارتباط دارد و به هيچ وجه قابل مذاکره نيست.
آلودگي خليج فارس فراموش ميشود
برنامههاي امسال روز خليج فارس بي تاثير از اصرار اخير کشورهاي عربي در مورد تحريف نام اين دريا نيست. در چنين شرايطي احساسات ملي باعث ميشود مشکلات خليج فارس بيش از پيش ناديده گرفته شود. يکي از اين مشکلات و شايد بزرگترين آنها، آلودگي بيش از حد آبهاي جنوب کشور است. خليج فارس به روايتي يکي از آلودهترين درياهاي جهان است. هر روز صدها نفت کش براي بارگيري به اين دريا وارد ميشوند. نفت کشهاي خالي براي ايجاد توازن مخازن خود را از آب دريا پر ميکنند و نزديک سکوهاي نفتي آب آلوده شده را دوباره به دريا ميريزند. نشت لولههاي نفت و گاز و آلودگيهاي ناشي از تاسيسات نفتي، بخش ديگري از آسيبهايي است که به اين دريا وارد ميشود. وجود تعداد بسياري از کارخانهها و پالايشگاههايي که فاضلاب خود را تسويه نشده به آب دريا ميريزند يکي ديگر از منابع آلاينده در جنوب است.
تهديدهاي همه جانبه
هيچ يک از کشورهاي حاشيه خليج فارس، منجمله ايران، کارنامه درخشاني در حفاظت از محيط زيست ندارند. امارات متحده عربي با طرحهاي بلندپروازانه ايجاد جزيرههاي مصنوعي، ساحلهاي مرجاني را نابود ميکند و اکوسيستم منطقه را به خطر مياندازد. در جنوب ايران نيز آلودگي بيش از حد دريا، هر روز فاجعه به بار ميآورد. تابستان سال ۸۶ ته مانده مخزنهاي سوخت نيروگاه توانير در نزديکي بندرعباس به دريا ريخته شد و بيش از ۸۰ هکتار از آبهاي ساحلي را آلوده کرد. مسئوليت اين کار را به گردن بي احتياطي يکي از کارگران انداختند اما اقدام موثري براي پاکسازي منطقه انجام نشد.
مرگ دلفينها و نهنگها در سواحل جنوب ايران، در چند سال اخير نيز بارها اتفاق افتاده که برخي از کارشناسان محيط زيست، آلودگي آبهاي جنوب را از عوامل آن ذکر کردهاند. آبان ماه سال ۸۷ مرگ و ميري در ميان ماهيان، در نزديکي بندرعباس گزارش شد که به گفتهي مسئولان محلي تاکنون سابقه نداشته است. آنچه در اين واقعه نگران کننده به نظر ميرسد مرگ بيش از ده نوع ماهي است که بعضي از آنها چون ميش ماهي و حلوا سفيد از گونههاي بسيار مقاوم آبزيان جنوب محسوب ميشوند.
کشنده قرمز، آلايندهي جديد
يکي ديگر از پديدههاي نسبتا جديد هجوم و ازدياد نوعي جلبک در آبهاي خليج فارس است که کشنده قرمز خوانده ميشود. اين آفت، هم به کاهش شديد اکسيژن آب دريا ميانجامد، هم بر سيستم عصبي آبزيان تاثيري کشنده دارد. خبرگزاري ايسنا از قول اداره شيلات گزارش ميدهد که کشنده قرمز در نيمه دوم سال گذشته لااقل عامل مرگ ۳۰ تن از انواع آبزيان خليج فارس بوده است. بهمن ماه سال پيش اين جلبکها را اطراف جزيرههاي قشم و لارک ميشد ديد. بنابر گزارشهاي منتشر شده، از شهريور ۸۷ بر اثر گسترش کشندههاي قرمز خسارتهاي فراواني به صيادان، استخرهاي پرورش ميگو، صنعت گردشگري و محيط زيست اين منطقه وارد شده که برآورد دقيقي از ميزان آن در دست نيست. احتمال ميرود با شروع فصل گرما سواحل استان بوشهر با هجوم مجدد اين جلبکها روبرو شوند. ظاهرا پساب کارخانهها و مواد مغذيي خروجي از استخرهاي پرورش ماهي و ميگو محيط مناسبي براي افزايش اين جلبکها فراهم کرده است.
همچنان نيلگون و آلوده
برخي از آلودگيهاي خليج فارس، مانند زبالههاي انباشته شده در ساحل يا مواد نفتي که آب به کنارهها برميگرداند در مناطق بسياري از جنوب ايران قابل مشاهده است. اما بخش اصلي آلودگيها به چشم توريستها نميآيد و مردم محلي گريزي از آن ندارند. خليج فارس همچنان در نگاه اول نيلگون است و غروب خورشيد بر آن هزاران بيننده را جذب ميکند. مسئولان در مناسبتهاي مختلف در مورد هميشه فارس بودن اين دريا سخنراني ميکنند اما در مورد «آلودهترين» که صفت اين دريا شده نه حرفي ميزنند نه کاري ميکنند.
دويچه وله
تنها مطالب و مقالاتي که با نام جبهه ملي ايران - اروپا درج ميشود نظرات گردانندگان سايت ميباشد . |