بايگاني تاريخ و ادبيات ۲۰۱۲


گروگان‌گیری از سفارت آمریکا  و اثرات آن در سه دهه‌ دشمنی آمریکا و ایران
شهرام فرزانه‌فر

کودتای بیست‌وهشت مرداد و گروگان‌گیری سفارت آمریکا در سیزده آبان، هردو مانع روند معقولانه و عادیِ رشد، ترقی و شکوفایی جامعه‌ی ایران شدند. این رفتار باید از هر دو سو رسماً تقبیح شود و شرایطی برای ارتباط متقابل و برابرحقوق بوجود آید. در غیر این صورت، همواره بهانه‌ای برای از سرگیری دعوا و تنش بین این دو کشور وجود خواهد داشت ...

 آن سه قبری که سینه شان را در پارک زرگنده شکافتند
علی خدایی

«فردای روی که بلدوزر انداختند و قبرها را شکافتند، برای قدم زدن به پارک آمدم. وقتی رسیدم که دیگر نه از تاک نشان مانده بود و نه از "تاک نشان". من خانم دولت آبادی را ندیده بودم. برادرش را هم ندیده بودم، اما آقای نریمان را می شناختم. روزی که اینجا دفن اش می کردند حاضر بودم. او را در ضلع شمال غربی امامزاده، غریبانه دفن کردند. غلامرضا تختی با یک عده دانشجو تابوت را تا بالای قبر آورده بودند» ...

معرفى تصويرى فردوسى و شاهنامه
در جشن هزارمین سال نگارش شاهنامه، در برلن
کاری از پرفسور ناصر کنعانی

پروفسور كنعانى در اين بزرگداشت از زادگاه فردوسى درتوس آغاز نموده، ايران دوران سامانى در قرن دهم ميلادى و حيطۀ گسترش زبان فارسى در خاور نزديك را نشان می دهد و سپس تحقيقات فردوسى شناسان آلمانی، روسی، چكسلواكى، دانماركی و فرانسوی را باز می نماید ...

عاشورا در لرستان و قتل عام هرسالە هزاران درخت کهنسال بلوط جنگلهای زاگرس...!
مزدک عبدی پور(کنشگر ملی ـــ مصدقی و زیست بوم ایران)

 امیدوارم هم زبانان و هم میهنانی کە در لرستان ساکن هستند این درخواست و پیشنهاد را بە لطف و دوستی بپذیرند و این چنین با دست خودشان سرمایە ها ملی مان و جاذبەهای استان لرستان را نابود نسازند و بە عنوان یک هم میهن نگران از همە فعالان زیست بومی ایران و لرستان درخواست دارم در اینبارە بیشتر تلاس کنند ...

کتب تفاسير اعراب هم بر حقانيت يک نام شهادت مي دهند؛
اثری در اثبات حقانيت نام «خليج فارس»

با تکیه ‫به ۸۴ کتاب تفسيري از قرن سوم هجري تا قرن حاضر، در ذيل ۷۴ آيه شريفه از ۱۷ سوره قرآني استناد شده است که در تمامي آنها به صراحت از نام خليج فارس براي معرفي درياي واقع شده رد جنوب ايران و شمال کشورهاي عربي همسايه ياد کرده است ...

 

خاطرات ادیب برومند منتشر شد

کتاب خاطرات ادیب برومند  با عنوان «یاد مانده‌ها» شامل قسمتی از خاطرات زندگانی  وی از دوران کودکی و طفولیت تا مقطع تاریخی سال ۱۳۳۳ است که  حوادث کودتای ۲۸ مرداد سال ۳۲ را هم در بر می‌گیرد توسط انتشارات عرفان منتشر شد. این خاطرات به قلم  خود استاد ادیب برومند نوشته‌ شده‌اند و حاصل جمع‌آوری و تدوین دست‌نوشته‌ها و یادداشت‌هایش هستند. این بخشی از خاطرات ایشان هستند که آماده و مدون شده بودند که چاپ شده اند ...

  “ئه‌و‌ه‌ڵ ئێرانی دۆوم کوردوکم” – “اول ایرانی، دوم کردم”
پاسخ استاد اسد چراغی، چکامه سرای کرد
به آنان که درصدد تفرقه افکنی و اغتشاش بین صفوف ملی هستند

 اسد چراغی یکی از شاعران و کهنسال و خوش‌ذوق کشورمان است. ایشان اهل شهرستان سرپل‌ذهاب در استان کرمانشاه می‌باشند که شوربختانه هنوز به طور کامل به جامعه‌ی ادبی ایران شناسانده نشده‌اند.ایشان همچنین عضو جمعیت حفظ و احیاء محیط کوهستان (پراو) می‌باشند و در زمینه‌ی شعر کردی کرمانشاهی مهارت و توانائی بالایی دارند ...

 ماجرای آفرینش سرود ای ایران‎
در ‫شهریور ۱۳۲۳ زمانی که نیروهای انگلیسی و دیگر متفقین تهران را اشغال کرده بودند، حسین گل گلاب تصنیف سرای معروف، از یکی از خیابان های معروف شهر می گذرد. او مشاهده می کند که بین یک سرباز انگلیسی و یک افسر ایرانی بگو مگو می شود و سرباز انگلیسی، کشیده محکمی در گوش افسر ایرانی می نوازد ...
  گفتگویی با بابک امیرخسروی
هشتاد سال زندگی و شصت سال مبارزه

بابک امیرخسروی هشتاد سال پیش در سوم شهریور ۱۳۰۶ در خانواده‌ای نسبتا مرفه در شهر تبریز چشم به جهان گشود. پدرش از هواداران جنبش مشروطه بود و با احمد کسروی رفت‌وآمد داشت. کسروی در تألیف کتاب "تاریخ هیجده ساله آذربایجان" بارها در تهران به دیدار پدر او برای ثبت حوادث تبریز رفت. بابک آن دیدارها را در خانه کوچک‌شان در تهران هنوز در خاطره دارد ...
  سخنراني كورش زعيم در نشست جوانان حزب پان ايرانيست
يراني بودن يك فرهنگ جهانيست

شش سال پيش در ‫اسپند ۱۳۸۵، در سخنراني خود در دانشگاه تهران، انديشه ناسيوناليسم ايراني را در برابر آنچه در جهان، بويژه كشورهاي غربي، ناسيوناليسم مي خوانند و به علت جنبه هاي فاشيستي و نژادپرستي آن منفور جامعه است، عنوان كردم. من ناسيوناليسم ايراني را، ناسيوناليسم مردم گرا و خردگرا تعريف كردم و براي به تصوير كشاندن اين انديشه، از عملكرد محمد مصدق بهره جستم كه به ما سه درس مهم داد ...
  مصاحبۀ منتشر نشده ای از ابوالفضل قاسمی
تقدیمی یاران خراسانی

آنچه که می تواند راهگشای مردم ایران باشد همانا نیروی ملی گرایان می باشد که این نیرو صدها سال است که در صحنۀ اجتماعی ایران ، پاسدار سنن و مواریث ملی و استقلال و آزادی و هنر و ادب و تمدن و فرهنگ ما بوده و دیده شده که هیچ عاملی با هیچ نیرویی نمی تواند به طور کامل جایگزین این نیروی طبیعی گردد و این نیروی ملی را از میدان به در کند ...
 نوای نای استاد دیگر به گوش نمی رسد!
استاد حسن کسایی، نوازنده نامدار موسیقی ایرانی درگذشت

حسین علیزاده (‌آهنگساز) میگوید: قبل از انقلاب در دوران سربازي‌ام كه روزهاي پنجشنبه به مرخصي مي‌آمدم، روزي منزل آقاي «سايه» رفتم. آنجا استادان و هنرمندان زيادي بودند . بنابر عادتي كه در سربازخانه داشتيم وقتي به ارشدها يا فرماندهان مي‌رسيديم سلام نظامي مي‌داديم. من طبق عادت‌هاي آن موقع در منزل سايه بي‌اختيار وقتي‌كه استاد كسايي را ديدم (معمولا رسم هست كه دست استاد را مي‌بوسند) ولي من بي‌اختيار احساس كردم فرمانده كل موسيقي ايران را ديده‌ام وسلام نظامي به اشان دادم ...

گفت‌وگو با دکتر هوشنگ طالع به مناسبت روز ملی شدن صنعت نفت
دوران کوتاه دولت ملی؛ تمرین دموکراسی
علیرضا افشاری

 نقد مصدق مفید است و راه را بر شناخت بیشتر او می‌گشاید. و فراموش نشود این فضای نقد دکتر مصدق ــ به عکس برخی شعارها ــ  همیشه وجود داشته است. گاهی عنوان می‌شود که منتقدان سرکوب می‌شوند اما نمی‌گویند توسط چه کسی و چگونه؛ چرا...

در حاشیه‌ی تخریب خانه‌های تاریخی
خانه‌های تاریخی؛ ستون‌های نگه‌دارنده‌ی هویت شهری
 علیرضا افشاری
وظیفه‌ی فرهیختگان و نهادهای دولتی چیست؟ همراهی با این روند و تن دادن به بی‌هویتی شهری؟ سرمایه‌داران یک جامعه و حتی نهادهای ثروت‌مندِ متولی اوقاف چه نقشی در این میان دارند؟ و ما روزنامه‌نگاران چه؟

 

اتابک، قارداش آواره، سلام'؛ نگاهی به کتاب خاطرات عطاء الله صفوی

اتابک، قارداش آواره، سلام'؛ نگاهی به کتاب خاطرات عطاء الله صفوی "در ماگادان کسی پير نمی شود" داستان زندگی دکتر عطاء الله صفوی، ايرانی مقيم تاجيکستان است که از بيست سالگی در زمان بگير بگير توده ای ها، پس از فروريختن حکومت پيشه وری و فرقه دمکرات آذربايجان، از ساری و از طريق ترکمن صحرا، به هوای گام نهادن به بهشت موعود به خاک اتحاد شوروی می گريزد،...

خليج‌فارس و حاكميت ملي ايران بر جزاير ايراني
حسين شاه‌اويسي

خلیج فارس و سیاست‌های استعماری
خسرو سيف

از هر قوم و قماشي از قدرت‌هاي ميان انگليس و آمريكا و روسيه شرق و غرب گرفته تا حاكمان كشورهاي عربي بدانند اينجا سرزمين ايران است سرزميني كه مردمانش ريشه در تاريخ هزاران ساله دارند و نام كشورشان تداعي‌گر پيدايش جهان هستي است باشندگان اين سرزمين كهن,‌ بارها آزمون ميهن‌پرستي خود را به نمايش گذارده‌اند. و آنچه در سينه تاريخ است سلحشوري‌هاي فرزندان پاك ايران زمين در دفاع از ميهن بوده و فرهنگ تاريخ‌سازش كه مهرباني و دوستي و تمدن را به جهانيان پيشكش كرده است.

مصدق: جزایر ابوموسی وشیخ شعیب ملک طلق ایران هستند

نشریه انقلاب اسلامی

خليج‌فارس و حاكميت ملي ايران بر جزاير ايراني آن

 مهندس حسين شاه‌اويسي

خلیج فارس و سیاست‌های استعماری
خسرو سيف

حساب عمر استاد حساب شد
نگاهی به زندگی دکتر پرویز شهریاری

 نیما حسینی

شهریاری که در طول حدود ۹ دهه عمر خود بیش از ۱۰۰۰ مقاله به رشته تحریر درآورد، در سال ۱۳۴۲ همزمان با تدریس در دانشکدۀ فنی دانشگاه تهران، به تأسیس انتشارات خوارزمی اقدام کرد. نشری که بعد‌ها به یکی از بهترین‌ها در زمینه نشر کتب دانشگاهی تبدیل شد. انتشارات توکا از دیگر یادگارهای شهریاری است که در سال ۱۳۵۳ توسط او تاسیس شد.

 

وهابيها و کشوری بنام عربستان سعودی و شیخ نشینهای عربی
امیر هوشنگ آریان پور

در سال 1926 يکی از نوادگان محمد ابن عبد الوهاب توسط دولت انگليس به عنوان حکمران مکه ، مدينه و حجازدر شبه جزيره عربستان گمارده شد . در سال 1932 ابن سعود نام سرزمين عربستان را به " عربستان سعودی" تغيير داد و توانست عربستان را در تحت لوای واحد به صورت يک کشور مستقل در آورده و استقلال اقتصادی به آن دهد، کاری که از زمان حضرت محمد تا آن زمان هيچ يک از اسلاف عبد العزيز موفق به اجرای آن نگرديده بودند.

از کنایه ناصرالدین شاه به ملکه بریتانیا

 تا ادعای شیخ جوان اماراتی
ماجراهای پرفراز و نشیب این سه جزیره

حسین قمری

کشور ایران باید با توسعه امکانات آموزشی ، رفاهی ، اقتصادی، صنعتی و... در جزایر مذکور علی الخصوص ابوموسی که بیشتر مورد طمع است و همچنین بازدید مستمر مسئولان ارشد نظام از جزایر مذکور زمینه رضایت مندی مردم ساکن را فراهم نمایند .

کشتار وکوچ اجبارى ارامنه: نسل‌کشى یا ضرورت جنگی؟
یادداشتی از محمدرضا دبیری، پژوهشگر تاریخ روابط خارجى برای دیپلماسی ایرانی

در زمان سلطان عبدالحميد دوم کشتارهای محدود و پراکنده ای بوقوع مى پيوست ، ولى وقايع در سال 1894 شکل و ابعاد کامل یک کشتار دسته جمعی بخود گرفت و در سرتاسر آناتولی گسترش یافت. تعداد قربانیان ناگهان به مرز بی سابقه ای رسید و قتل عام ارامنه عمومیت یافت و به سرعت از یک منطقه به منطقه دیگر سرایت کرد.

جزایر سه‌گانه ایرانی، نام‌های پارسی دارند:
بوموسو، تنب بزرگ و تنب کوچک

ایران نامه

یکی از راه های حفظ هویت ایرانی این جزایر پاسداشت نام های اصیل و ریشه دار ایرانی آنهاست که  نشان از حاکمیت همیشه ایرانی بر این جزایر و نفوذ زبان فارسی در این منطقه دارد.  به ویژه درباره جزیره ابوموسی بدون این که نیازی به تغییر نام باشد بایسته است که در نوشته‌های پارسی و مکاتبات، نام این جزیره را درست و باتوجه به ریشه ایرانی آن، «بوموسو» بنویسم و بخوانیم. 

به مناسبت زادروز تولد لنين (1924-1870)
بيا شمع‌ها رو فوت كن ولاديمير ايليچ
و گفته ای از دکتر محمد مصدق درباره استالین
محمد قائد

 

به بهانه اکران فیلم انسان های سایه ایدر سینماهای آلمان

گفتگوی سینمای آزاد با داریوش شیروانی
بصیر نصیبی

نمایش فیلم سینمایی « انسان های سایه ای» اولین فیلم بلند سینمایی ی داریوش شیروانی از 25 آوریل در سینما های بایرن آلمان واز شهرهای رگنسبورک،مونیخ، نورنبرگ،اوسبورک و... آغاز می شود .گفتگویی که میخوانید به خاطر روی اکران آمدن این فیلم انجام شده است .

خاطرات سیاسی ابوالفضل قاسمی
ابوالفضل قاسمی, دبیر کل حزب ایران و عضو شورایعالی و هیات اجرائی جبهه ملی ایران
در تهران با کمک «امیر تیمور کلالی» رجل خراسان و «جواد تربتی» استاد و مدیر روزنامه "پولاد" این مبارزه آغاز شد. من به افشاگری درباره این انتخابات پرداختم. اعتبارنامه «درّی» در مجلس رد شد، ولی برای دومین‌بار روس‌ها او را از صندوق درآوردند. وی وکیل درگز شد. این یکدندگی و دهن کجی، مردم را بیش از پیش عصبانی کرده بود. این مسافرت و شناخت «حزب توده» و وابستگی تام و تمام آن به روس‌ها، آگاهی کامل به من داد. تصمیم گرفتم وارد مبارزات متشکل و منظم سیاسی شوم؛ از میان احزاب "حزب میهن" را به عنوان یک کانون سیاسی ملی شناختم. به عضویت حزب در تهران درآمدم.
دکتر قمر آریان دار فانی را وداع گفت

مهسا پاکزاد

قمر آریان، پژوهشگر و نویسنده ایرانی

 روز چهارشنبه چشم از جهان فروبست و پیکرش امروز شنبه (۲۶ فروردین‌ماه) تشییع و در قطعه هنرمندان گورستان بهشت‌زهرا به خاک سپرده شد.

 خانم آریان از نخستین فارغ‌التحصیلان زن از دانشکده ادبیات دانشگاه تهران، از نخستین استادان دانشگاه زن در ایران و نیز از اعضای شورای عالی علمی دایره‌المعارف بزرگ اسلامی بود.

دو اثر از
عصیان

من نگران قلبی‌ام
که به ناگه، به ناحق می‌ایستد
و هر چه میگریی دیگر نمیجنبد

 

می‌بینید خورشید چگونه با ابرها بازی می‌کند
زمانی‌ که این جمله را میگفت ،
زنی‌ داشت میرقصید ،

احمد کسروی: دین‌ستیزی دیندار
 علیرضا مناف زاده
کسروی اگر به خرافات و باورهای خردگریز و عقل‌ستیز دین‌ها می‌تاخت، در پی برانداختن بنیاد آن دین‌ها بود و نه پیرایش آن‌ها از خرافات و باورهای ناسازگار با نیازهای زندگی انسان‌‌ در جهان کنونی. در نتیجه، دین‌پیرا یا، به‌ عبارت دیگر، اصلاحگر دین نبود. با این حال، برخلاف ماتریالیست‌ها و بی‌خدایان که دشمن هرنوع دینی هستند، کسروی هم خداشناس بود و هم دین را یکی از نیازهای انسان می‌دانست.
نيايش سال ١٣٩١

نيايش سال نو

کورش زعیم

من ایرانی تا تو را انسان نکنم از پای نخواهم نشست، و لذت و افتخار ایرانی بودن را به تو خواهم چشاند، تا هرگز نخواهي آنچه هستي باشي!

کسروی، شریعت و رفرماسیون دینی
محمد امینی
نویسنده و پژوهشگر تاریخ

ایرانیان امروز را پرسشی در باره جایگاه بلند کسروی در زمینه تاریخ پژوهی و زبان شناسی نیست. جای آن است که جایگاه بلند او را در اصلاح طلبی دینی و اجتماعی و آشکار ساختن ناراستی های ارزشی چیره بر زندگی و اندیشه ایرانیان نیز بشناسیم و مردی را که ایران و ایرانیان به او وام دار اند، ارج بداریم.

دکتر اسدالله آل بویه

استاد بزرگ ریاضی و شخصیتی ملی

بعد از کودتای 28 مرداد دکتر وعده ای از دوستان همفکرش « حزب ملیون » را تأسیس کردند که بساط آن پس از زمانی نه چندان دراز به دستور شاه و در زمان حکومت هژیر برچیده شد . حزب « آهنگ ها » را تشکیل دادند که پس از یکسال در زمان حکومت سپهبد زاهدی منحل شد .

 

شماره۵۹ فصلنامه گفتگو

 با موضوع ویژه جمهوری ترکیه منتشر شد.

شماره ۵۹ فصلنامه گفتگو منتشر شد. پرونده ویژه این شماره درخصوص ترکیه و تحولات سیاسی آن در  یک دهه گذشته آن است.

 این شماره “گفتگو” که به سردبیری تورج اتابکی منتشر شده است با همکاری نویسندگان و محققان ایرانی و ترکیه‌ای چون ادیب آصف بکار اوغلو، سرحان آغاجان و احسان هوشمند آماده شده است.

خاطرات سیاسی ابوالفضل قاسمی

ابوالفضل قاسمی, دبیر کل حزب ایران و عضو شورایعالی و هیات اجرائی جبهه ملی ایران

در تهران با کمک «امیر تیمور کلالی» رجل خراسان و «جواد تربتی» استاد و مدیر روزنامه "پولاد" این مبارزه آغاز شد. من به افشاگری درباره این انتخابات پرداختم. اعتبارنامه «درّی» در مجلس رد شد، ولی برای دومین‌بار روس‌ها او را از صندوق درآوردند. وی وکیل درگز شد. این یکدندگی و دهن کجی، مردم را بیش از پیش عصبانی کرده بود. این مسافرت و شناخت «حزب توده» و وابستگی تام و تمام آن به روس‌ها، آگاهی کامل به من داد. تصمیم گرفتم وارد مبارزات متشکل و منظم سیاسی شوم؛ از میان احزاب "حزب میهن" را به عنوان یک کانون سیاسی ملی شناختم. به عضویت حزب در تهران درآمدم.

حزب توده از سقوط رضاشاه تا پس از انقلاب
مصاحبه با بابک امیرخسروی

 شهاب میرزایی(بی بی سی)

بابک امیر خسروی از دهه ۱۳۲۰ تا پس از "انقلاب اسلامی" عضو حزب توده ایران بود. او چند سال پس از انقلاب به همراه شماری از همفکرانش از حزب توده جدا شد. آقای امیرخسروی در مصاحبه نوشتاری با بی‌بی‌سی فارسی از تأسیس حزب توده تا دستگیری رهبران و کادرهای آن در سال‌های پس از انقلاب سخن گفته است.

اندر پایه‌گذاری حزب توده به دست اداره اطلاعاتِ ارتش شوروی*
خسرو شاکری

خسرو شاکری فارغ التحصیل دبیرستان البرز و لیسانس اقتصاد دانشگاه دولتی کالیفرنیا و فوق لیسانس دانشگاه ایندیانا ، دکترایش را در رشته تاریخ در دانشگاه سوربن پاریس گرفت. او سال ها به تدریس تاریخ ایران و آسیای باختر در فرانسه مشغول بود و اینک استاد بازنشسته تاریخ موسسه تحقیقات عالی علوم اجتماعی پاریس است.

ببینید نفستان یاری می‌کند!
 ابراهیم یونسی، چهره‌ درخشان فرهنگ معاصر ایران
در سن ۸۵ سالگی درگذشت
سعید شروینی
سرنوشت تلخ ایرانیان مهاجر در شوروی
محسن حیدریان
پژوهشگر علوم سیاسی و مسایل چپ ایران

مهاجرت سیاسی ایرانیان، در تاریخ معاصر، بیش از یک سده پیشینه دارد. اما مهاجرت چپ گرایان ایرانی به شوروی سابق به طور بنیادی از دیگر مهاجرت های ایرانیان متفاوت است.

نوستالژيای ارامنه
 سيمين زرنگار
تهران تنها ساخت و سازش نيست که تغيير کرده، فقط کوچه ها و خيابان ها و باغ ها و خانه های زيبای قديمی اش نيست که گم شده، ساکنانش هم تغيير کرده اند و خيلی هاشان گم شده اند و بيشتر از همه اقليت های مذهبی که در اين ميان جای خالی ارامنه محسوس است چرا که خونگرم تر از ديگر اقليت ها بوده اند و با ديگر ايرانيان بيشتر حشر و نشر داشته اند.
پزشك ايراني و استاد ممتاز دانشگاه علوم پزشكي تهران
برنده جايزه 2012 «برترين محقق جهان در زمينه سرطان
و بيماري‌هاي خوني» کميته مطالعات بين‌المللي مرکز
تحقيق بين‌المللي خون و پيوند مغز استخوان امريکا شد.

دكتر اردشير قوام زاده، فوق تخصص خون و سرطان و برنده اين جايزه، نخستين دانشمندي است كه در ايران، پيوند سلول‌هاي بنيادي خون‌ساز از راه پيوند مغز استخوان و پيوند از طريق خون محيطي را به انجام رسانده است.

از طلبه های زیردست تا ملاباشی های بالادست

دکتر بهروز آرمان
روی کار آمدن ولایی ها در پایان سده ی بیست میلادی را اما، می بایست به مثابه ی گامی بلند به سوی تاریک خانه های سده های میانه ارزیابی کرد، و آن را "خواری تاریخی" ای نامید که آیندگان در دفتر خویش درشت خواهند نگاشت، و نسل ما را برای داشتن سهم در برآمدن آنان، سرزنش خواهند نمود.


تنها مطالب و مقالاتي که با نام جبهه ملي ايران - ارو‌پا درج ميشود نظرات گردانندگان سايت ميباشد .