بايگاني تاريخ و ادبيات ۲۰۱۰


گل مریم

پیامی از شاعره ی جوان

هیلا صدیقی

 به گفته ی سراینده، مخاطب شعر ایرانیانی هستند

 که به هر دلیل ترک وطن کرده اند

بیا! بامن بخوان از عشق وریشه

من اینجا، ریشه در خاکم همیشه

سروده هایی از

منصور بباخانی

هر روز تا اداره

هر شب تا خانه

چیزی نیست

مسیر جوانمرگی من

چه کوتاه و چه خالیست !

چون گريه گلو گيرد از ابر فرو بارم

 چون خشم رخ افروزد در صاعقه آويزم

اي سايه ! سحرخيزان دلواپس خورشيدند

 زندان شب يلدا بگشايم و بگريزم

 

جايگاه باباطاهر در عرفان و ادب سرزمين اش

حسين زندي

 دبير کميته ي پژوهشي انجمن ايران شناسي کهن دژ

  تقديم  به استاد پرويز اذکايي

تمدن چند هزار ساله زیر پای گوسفندان

تمدن دقیانوس بار دیگر فراموش شد

کمبود اعتبار دلیل اصلی رها شدن فعالیتهای باستانشناسی

زبان قرآن "آرامی" است نه "عربی"

عالمان دينی مسلمان، متون و واژگان ناروشن و مبهم قرآن را به اين نحو تفسير می کردند که اين واژ گان رازگونه هستند. مفسران قرآن در دنيای اسلام عمدتا بدليل عدم فهم اين متون و واژگان ناروشن بکار رفته در قرآن (که حداقل يک چهارم قرآن را شامل می شود) از تفسير اين متون با توجيه اينکه فقط خدا می تواند آن را تفسير کند، رهايی می يافتند. اما دردهه های اخير اين تفاسير برای قرآن پژوهان غرب غير قابل قبول جلوه نموده و آنان را قانع نمی ساخت.

 اسناد منتشر شده در رابطه با "فرقه دموکرات آذربایجان"

 و کوشش های عبث پان ترکیستها برای نادیده گرفتن آنها

عباس مقدم

رهبران فرقه که پشتشان به ارتش سرخ گرم بود، و شخص استالین و در سایه همین پشت گرمی به مردم وعده روزهای بهتری می دادند، هر گز بر این فجایع اندیشیده بودند؟ اگر می اندیشیدند، باز هم همین راه را بر می گزیدند؟

در پی صدور اطلاعیه‌ اخیر سازمان میراث فرهنگی،

هنرنیوز بررسی می‌کند:

 مریم اطیابی

وقتی درهای میراث فرهنگی

 به روی خبرنگاران و فعالان بسته می شود

آذرگان جشن پاسداشت آتش

 حسین زندی

در میان جشن های ایرانی پس از جشن چهارشنبه سوری و جشن سده که امروزه از جشن های بزرگ آتش محسوب می شوند (جشن سده را جشن پیدایش آتش می دانند) در ایران باستان آذرگان و شهریورگان را نیز جشن آتش می دانستند و به عبارت دیگر عنصر آتش در این دو جشن نیز از اساسی ترین عناصر جشن بوده ...

پهلوانی که گریستن می توانست

مسعود بهنود

 يک دور تمام در زندگی غلامحسين ساعدی

سينا سعدی

وقتی قصه کوتاهی می نوشت  و می خواند، خودش نمی دانست چه کار مهمی کرده است. نمی دانست دارد سنگ بنایی را در ادب معترض این ملک می گذارد که بعد از وی به سالیان برپا می ماند.

خلیج فارس

 کاوه بیات

کتاب‌ خلیج‌ فارس‌ اثر دریادار غلامعلی‌ بایندر که‌ اینک‌ پس‌ از گذشت‌ حدود هفتاد سال‌ از طرف بنیاد موقوفات‌ دکتر محمود افشاربه‌ تجدید چاپ‌ آن‌ اقدام‌ می‌شود، یکی‌ از نخستین‌ آثار پژوهشیِ حاصل‌ از دورِ جدیدی‌ از توجه‌ ایرانیان‌ به‌ خلیج‌ فارس‌ و اعادة‌ حاکمیّت‌ ملّی‌ کشور بر آن‌ سامان‌ است‌.

روز جهانی فلسفه؛ تحریم فرهنگی ایران یا گفتگو و تبادل اندیشه؟

 فرج سرکوهی

هابرماس گرچه هنوز متنی جدی در این باره ننوشته و سخنی درخور نگفته است، اما نامه اعتراضی گروهی از نویسندگان مقالات و کتاب های فلسفی، استادان فلسفه در دانشگاه ها و معترضین را امضاء کرده است.

مختارنامه توهین آشکار به ایرانیان است

 بهنام خوشفکر

از چندی پیش است که می بینیم که هرچه بدکاره و هرزه و دزد و جانی است در سریال ها و فیلم های تلویزیونی نام های ایرانی دارند و هر چه آدم خوب و پاک سرشت و خوش طینت است تمام اسامی تازی و عربی. اکنون دیگر اینها پرده های شرم و حیا را دریده اند و هر چه در توان داشته اند بکار بسته اند تا پس از این شش سالی که آن جرثومه ارادانی تکیه بر تخت بیداد زده توانسته باشند در حد ممکن ایرانی اصیل و هرچه بدان اعتقاد دارد را زیر سوال برند و او را خوار سازند.

از زندگی مجرمانه خسته شده بودم...

 توکا نیستانی، کاریکاتوریست معروف ایرانی سرانجام ناچار به ترک کشور شد.

 او در وبلاگ شخصی خود میهن را توضیح‌داده است. این نوشته گویای هزار کلام گفته و ناگفته‌ی مردمی‌ست که به قول توکا از «زندگی مجرمانه» خسته شده‌اند.

۱۸ عکس منتشرنشده از راه‌پیمایی مصدق و همراهان‌اش به کاخ مرمر

 پژوهش از امیرشهاب رضویان

حافظه‏ اش با وجود کبر سن هنوز خوب بود اما تاریخ دقیق وقایع را به خاطر نداشت. از روی تاریخ نگاتیوها فهمیدم که موضوع مربوط به سال ۱۳۲۸ است و مربوط به تحصن دکتر مصدق و همراهان‌اش در کاخ مرمر. جالب این‌جا بود که در هیچ‌یک از منابع، عکسی از این روز تاریخی موجود نبود و این کار بر ارزش مدنی به عنوان عکاسی که این سندهای منحصربه‌فرد را از راه‌پیمایی دکتر مصدق از خانه‏اش تا کاخ مرمر تهیه کرده است، می‏افزود.

هرمز فرهت: موسيقی سنتی متکی به تک‌خوانی و تک‌نوازی است

عنايت فانی

هرمز فرهت، نوجوان بود که در وطنش ايران، راديو تاسيس شد؛ امکانی برای او برای گوش دادن به موسيقی کلاسيک اروپايی و بروز علاقه ای چنان قوی در او که سبب شد بعدها به سنت خانوادگی برای تحصيل در رشته حقوق پايبند نماند و برای تحصيل موسيقی اروپايی به آمريکا برود. او بعد از سال ها تحصيل و تدريس، اولين محقق دستگاه های موسيقی ايران شد. به ايران برگشت و تا وقوع انقلاب اسلامی در مراکز دانشکده های موسيقی در خدمت موسيقی ايران ماند.

حجت‌الله جودکی رایزن فرهنگی سابق ایران در مصر

 در گفتگو با معصومه ستوده(خبر آنلاین):

پیش‌شرط رابطه با مصر، خاتمه جنگ سرد تهران - قاهره است

مصر کشوری فقیر است ولی برای تدوین راهبرد درست پول خوبی خرج کار تحقیقاتی می کند. بنابراین برداشت های درستی از وضعیت دارد در ضمن 14 دپارتمان زبان فارسی به صورت مستقل در دانشگاه های مصر با بیش از 200 استاد و 4000 دانشجو وجود دارد و بیش از 900 رساله دانشگاهی در مورد ایران تدوین کرده اند.

و خداوند لغت تمامی اهل جهان را آشفته ساخت

 آزادی

اثری از پل الوار

 ترجمه ای از سینا کمال آبادی

آخرین سروده بانوی شعر ایران ، سیمین بهبهانی:  

قلم چرخید و فرمان را گرفتند

ورق برگشت و ایران را گرفتند

...

همه این‌ها جهنم، این خلایق

ز مردم دین و ایمان را گرفتند

اول مهر، سالروز تولد استاد محمدرضا شجريان

شجريان، مردي كه سال‌ها آواز ايران را كفايت مي‌كند درباره خود مي‌نويسد: از نوجوانی برای فراگیری گوشه‌های آوازی به هر دری می‌زدم و از هرکسی که شمه‌ای اطلاع داشت سئوال می‌کردم. اغلب به کوه و صحرا می‌زدم و تکنیک و متد را با سلیقه‌ی خودم تجربه و تمرین می‌کردم .

 به انگیزه‌ی شصت و هفتمین سال‌گرد

 یورش نظامی روس و انگلیس با حمایت آمریکا به ایران

دکتر هوشنگ طالع

 

به انگیزه‌ی بزرگداشت حکیم و عارف بزرگ ابو علی سینا

پور سینا کیمیای روزگار

 سروده‌ی بانو هما ارژنگی

"سرابِ تجزیه طلبی" حیله ی دیگر حکومت

هیچ نیرویی نمی تواند و نباید بتواند کودکی را از سخن گفتن، آموختن و ترویج زبان مادری و عقیده ی دینی او بازدارد، کاری که جمهوری اسلامی سی و اندی سال است انجام می دهد.

سروش سکوت

شماره جدید فصلنامه سیاووشان منتشر شد

 9 شهریور 1389، شماره جدید فصلنامه سیاووشان، یازدهمین شماره، به مدیر مسئولی دکتر حسین مجتهدی و سردبیری دکتر علی حاج قاسمعلی منتشر شد.

در این شماره پرونده ویژه به دکتر پرویز ورجاوند اختصاص دارد. مهندس آرش رحمانی دبیر اجرایی مجله و علی عظیمی نژادان دبیر تحریریه می باشند .

مهدی اخوان ثالث

بیست سال از خاموشی اخوان ثالث میگذرد

امروز، ۴ شهریور، بیستمین سالگرد خاموشی اخوان ثالث،  این شاعر بزرگ ایران را بزرگ بداریم و یاد او را زنده نگه داریم.

نقد شعر زمستان اخوان

محمد کاظم کاظمی

 

سندی دیگر از خیانت دولت کودتایی 28 مرداد 1332

در واگذاری بخشی از خاک کشور در برابر مطالبات طلای ایران از شوروی (سند تاریخی بیانیۀ حزب ملت ایران به مناسبت تجزیه قریه فیروزه)

فرج سرکوهی؛ روايت شعرى پيروزى «كودتای ۲۸ مرداد»

 فرج سرکوهی (منتقد و روزنامه نگار)

 خلاق ترين شاعران اين دوران برداشت «تراژيك» خود را از كودتاى ۲۸ مرداد در برخى از زيباترين و ماندگارترين شعرهاى زبان فارسى دميدند و همين برداشت را با واسطه و به اتكاى آثار خلاقه خود در خاطره جمعى، زبانى، فرهنگى و تاريخى جامعه ايرانى ثبت و به نسل هاى بعدى منتقل كردند.

بهمن محصص؛ پیشرو و مردم‌گریز

پوریا ماهرویان

 محصص، نقاش و مجسمه ساز ایرانی

 شامگاه چهارشنبه، ششم مرداد در خانه اش در رم - ایتالیا درگذشت .

پان آریائیسم، پان ترکیسم و بازتاب آن در ایران

 عباس مقدم

ولی گویی "هویت طلبان آذربایجانی" در اثر سردرگمی، قادر به درک جنبش سبز نیستند. این سردرگمی ریشه در انکار هویت ایرانی دارد. آنان با هر آنچه که رنگ و بوی ایرانی داشته باشد، بیگانه شده اند.

از چه زمان "پرشین" به "ایران" تغییر نام داد؟

سعيد نفيسي

پس از اينكه اروپائيان مملكت ما را در عرف زبان خود پرس يا نظائر آن مي ناميدند و اين عادت مورخين يوناني و رومي را رها نمي كردند چه از نظر علمي و چه از نظر اصطلاحي به هيچ وجه منطق نداشت زيرا كه هرگز اسم اين مملكت در هيچ زمان پراس يا كلمه اي نظير آن نبوده و همواره پارس يا پرس نام يكي از ايالات آن بوده است كه ما اينك فارس تلفظ مي كنيم .

برگ سبزی پیشکش سیمین بهبهانی

 به مناسبت سالگرد تولدش:

 اشعار سیمین بهبهانی

از نگاه جواد موسوی خوزستانی

سفرنامه مازندران

سخنان رضاشاه به خامه فرج الله بهرامی

فرج‌الله بهرامی، ملقب به دبیر اعظم، روزنامه نگار دورهٔ مشروطه و از هواداران رضا شاه در دورهٔ نخست‌وزیری او و رئیس دفتر مخصوص رضا شاه در زمان پادشاهی‌اش بود.

جشن تيرگان بر همگان پيروز باد، ايدون بادا

دكتر تورج پارسى

ايران سرزمين جشن ها و شادى ها بود ، چنانچه در راستاى ۳۶۰ روز سال هفتاد و سه جشن برگزار مى شد تا " جهان زيباآفريده مزدا " را زيبا تر سازد .

حافظ رند و شیخ پشمینه پوش

 منوچهر تقوی بیات

از رشک دشمنان اندیشه ی حافظ، شعری و یا دست نوشته ای از او بر جای نمانده است و همه را به آتش نادانی سوزانده اند. می پرسید، دشمنان؟ آری دشمنان اندیشه ی حافظ؛ همان کسانی که او در سروده های خود به آنان تاخته و با نیش خامه و با زخم زبان رسوایشان ساخته است و آنان را "اهل ریا" ، "اهل سالوس " و "حقه باز" دانسته است.

روند هویت‌سازی در کشورهای پیرامون ایرانِ امروز

 و خویشکاری ایرانیان

 دکتر علی  علی بابایی

 در پی مرزکشی‌های سیاسی توسط دولت‌های استعماری در سالیان دور،‍ در کشورهای پیرامونی ایران امروزهویت‌سازان به جعل تاریخ و هویت‌سازی برای مردم خود روی آوردند.

توانایی زبان فارسی در معادل‌سازی

مقاله‌ی زیر نوشتاری بسیار گویا و شیوا از روان‌شاد

 دكتر محمود حسابی - دانشمند بزرگ و فقید ایرانی - است كه توانایی و قدرت بالای زبان پارسی را در واژه ‌سازی، به نمایش می‌گذارد و به دشمنان فرهنگ و هویت اصیل ایرانی، پاسخی كوبنده و درهم‌شكننده می‌دهد.

بحران آذربایجان در سال 1324

ربرت رسو

 The Middle East Journal

ترجمه دکتر هوشنگ مهدوی

«در تمام دوران قبل از اسلام در ایران، دین و حکومت از هم جدا بودند»

 امیر مصدق کاتوزیان

«تداوم در هویت ایرانی، پایداری یک میراث فرهنگی»Continuity in Iranian Identity Resilience of a Cultural Heritage- پایان نامه دکترای فرشته داوران

 کتاب تحقیقی است در زمینه اندرز و ادب و مقایسه ای در تاریخ پیش و پس ازاسلام.

نگاهی گذرا به زندگی هوشنگ گلشیری

 علی اشرف درویشیان

او یکی از تکنیکی ترین داستان نویسان معاصر ماست. از لحاظ تکنیک و فرم داستان تمام تکنیک های روزگار خودش را می شناخت اما این تکنیک هیچ گاه او را به سوی فرمالیسم نکشید.

هوشنگ گلشیری؛ نویسنده‌ای برآمده‌ی سنت و مدرنیته

منصور کوشان

از نظر او، وظیفه‌ ادبیات جدی، برساختن شخصیت‌های نخبه بود. چرا که هیچ جامعه‌ای بدون دست یافتن به شخصیت‌های فرهیخته، نتوانسته و نمی‌تواند راه پیشرفت و تعالی را بپیماید.

ای آتش ِ گداخته! ای کرد!

 رضا مقصدی

 از سینه ی صمیمی ِ لاهیجان

 تا گریه ی ستاره ی کردستان

 تنها یک    آه    فاصله ست.

آنچنان نیست که در حدّ زبان آورمش

 برای پنج عزیزان و برای دل خسته بازماندگان

 منیر طه

 خون ، قطره تاریخ است جنایتکاران صفحاتش

برای فرزاد و یارانش

شیرکو بی کس

متن سخنرانی شیرکو بی کس در مراسم بزرگداشت شهیدان 19 اردیبهشت در سلیمانی

 

گراميداشت حکيم بزرگ نيشايور، «عمر خياّم»

بنگر ز جهان چه طرف بر بستم ؟ هیچ

وز حاصل عمر چیست در دستم ؟ هیچ

شـمع طـربم ولی چـو بنـشستم هیچ

من جام جمم ولی چو بشکستم هیچ

“آقا ضحاک مرده یا هنوز هست؟”

 عمار ملکی

تقدیم به معلم و شاعر آزاده، فرزاد کمانگر

داستان یک تجا وز

 بهاره مقامی

 با شعری از لیثی حبیبی

از خوابی شیرین برخاسته ام انگار، گلستان ایرانم را می بینم که از سیاهی، به لجنزاری مانند است، ابرهای تباهی را می بینم که جلوی نور مهرآمیز خورشید ایرانم را گرفته اند و به شهود و ادراک و آزادی اجازه عرض اندام نمی دهند... آری این دیار سخت به آموزگاران نیازمند است، چرا که در نور معرفت است که لجنزار رنگ می بازد و بهار شکوفه می کند.

احمد شاه مسعود، به روایت همسرش

 بصیراحمد حسین زاده

این کتاب گفته های پری گل، همسر احمد شاه مسعود است که وقتی با مسعود ازدواج کرد طبق سنت خانوادگی نام صدیقه را برای او انتخاب کردند. اگر چه مسعود همیشه او را پری صدا می زده است.

شجاع الدین شفا

 نویسنده و پژوهشگر ایرانی

 شامگاه جمعه ۲۷ فروردین در سن ۹۲ سالگی در پاریس درگذشت.

غزل برای سیزده به در

م . سحر

مروّجان غم اند این ددان مرگ اندیش

تو شادمانه دل آئینه ی ِ رهایی کن

نوروز سبز نو

نعمت آزرم

دو نسلِ بی‌شمارِ تواناو پایدارِ سرو و صنوبر درست پابرجاست
پایان خشکسالیِ سی ساله و سترونیِ یک‌هزاره است
این فصلِ تازه، در دل امروز، رویش فرداست

ادبیات جنبش سبز: شعارها، شعرها و قطعات

مجید محمدی )جامعه‌شناس(

مرثیه برای بر خاک افتادگان، هجویه برای رهبران رژیم، و حماسه برای فعالان جنبش. آنجا که پیام‌های کوتاه باید داده می شده شعارها خلق شده‌اند و آنجا که ماجرایی باید روایت می شده، از قالب داستان کوتاه استفاده شده است. چنین جنبشی با چنین ظرفیتی یک روزه خلق نشده است تا یک روزه از دنیا برود.

گزارش جنبش

چکامه بهمن

اندوهگزاری برای مصدق

سه سروده از شاعر نعمت آزرم

پروين و فروغ، دو تصوير از رنج و طغيان زن ايرانى

فرج سرکوهی (منتقد ادبی و روزنامه نگار)

 پروين از لايه هاى مرفه جامعه و از خانواده اى با فرهنگ بر خاست اما جامعه به دوران او چنان با تبعيض عليه زنان خو گرفته بود كه او نيز، به رغم پدرى چون يوسف اعتصام الملك و امكانات خانوادگى، در رنج زنان ايرانى و ستم چندگانه عليه آنان شريك شد.

فردا

داريوش لعل رياحي

در عمق آسمان رنگي هست  ، در هجوم ابر آهنگي

و در ديوار مقابل سنگي   ،  به پهناي آنچه تو مي بيني

 فردا

مهرداد نصرتي

فرياد

از زخم تو , با شعر من , تا شد عجين فرياد  -  حرفي ندارد در صدايش جز همين فرياد

راه نشان دهم

كورش زعيم

گفتم: سخنم به عرش بالا برسان

جز دفع خطر به فكر و اصرارم نيست

من راه نشان دهم چگونه برويد

جز دولت مردمي به پندارم نيست

جعفر کوش‌آبادي، شاعر معاصر ايراني

روز جمعه دوم بهمن ماه در سن ۶۸ سالگي در تهران درگذشت.

شعر در من فريادى بود    كه درون توفان سر مى‌دادم

 و به رغم دشمن            ره به گوش شنوا هم مى‌برد

امير کبير

 سروده ‌اي از فريدون مشيري

به مناسبات سالروز قتل اميرکبير

هنوز، نفرين مي بارد از در و ديوار.

 هنوز، نفرت از پادشاه بد کردار.

هنوز وحشت از جانيان آدمخوار!

هنوز لعنت بر بانيان آن تزوير.

خسرو فرشيدورد، از بزرگان نگارش فارسي و نقد

ادبي درگذشت ,  مهرداد فرهمند

خبر درگذشت خسرو فرشيدورد, ده روز پس از مرگ او، آن هم از طريق يک وبلاگ منتشر شد. محمدرضا ترکي، شاعر و استاد ادبيات فارسي دانشگاه تهران در وبلاگ خود، فصل فاصله، نوشته که خسروفرشيدورد حوالي روز چهارشنبه نهم دي (سي ام دسامبر) در خانه سالمندان نيکان در شمال تهران در گوشه تنهايي و بيماري درگذشته است.

 

سيمين بهبهاني به علم الهدي و امثالهم

 

شنيدم باز هم گوهر فشاندي
که روشنفکر را بزغاله خواندي

...


تنها مطالب و مقالاتي که با نام جبهه ملي ايران - ارو‌پا درج ميشود نظرات گردانندگان سايت ميباشد .