کتاب پاسارگاد و وصيت نامه کوروش بزرگ

(چاپ اول؛ 1388 شمارگان؛ 3000 نسخه)

 11 آبان 1388

  
ناشر؛ موسسه فرهنگي انتشاراتي پازينه

بيژن تلياني ; پاسارگاد، گنجينه فرهنگي و هنري با عظمتي است که تاکنون مجموعه آن براي مردم نيک نمايان نشده است. با يادآوري نام او، فقط شکل ظاهري آرامگاه کوروش در اذهان تداعي مي شود. هر چند نام و ياد و نماد کوروش بزرگ، حيات بخش کل مجموعه بوده، ولي اين سرزمين کهن همواره مهد تمدن و تاريخ بشري بوده است. پاسارگاد که به دشت مرغاب هم معروف شده است، جلگه مرتفعي در شمال غربي استان فارس است. شکل ظاهري آن شبيه مستطيل است، به طوري که در شمال 12 - 10 کيلومتر عرض و در شرق و غرب 25 کيلومتر طول دارد. قسمت پايين آن به تنگه يي ختم مي شود که جنوب غربي آن 62 کيلومتر طول و 200 تا 500 متر عرض دارد. در کتب تاريخي وجه تسميه پاسارگاد اينچنين بيان شده اند. نخستين کسي که پايتخت کوروش «پاسارگاد» را نام برده، کتزياس پزشک يوناني و داريوش دوم و اردشير دوم هخامنشي است. وي نوشته است کوروش در همين محل بر آخرين پادشاه ماد غلبه کرده است. طبق نوشته کتزياس، کوروش شهر پاسارگاد را در همان محل ساخت. حتي پلوتارخوس مي گويد؛ «تاجگذاري شاهان هخامنشي در پايتخت کوروش بزرگ يعني پاسارگاد صورت مي گرفت.» طبق پژوهش هاي انجام شده پاسارگاد از دو واژه «پارس» و «گده» ساخته شده و در اصل «پرسه گده» بوده است. باشکوه ترين اثر تاريخي پاسارگاد آرامگاه کوروش بزرگ است که پيکر مقتدرترين، مردمي ترين و عادل ترين امپراتور شرق باستان را در سال 529 يا 530 پيش از ميلاد در آغوش گرفته است. نماي ظاهري آرامگاه، ساده ولي زيبا و باشکوه است. اين بنا از سنگ هاي مرمر کوه هاي شمالي سيوند، 30 کيلومتري جنوب جلگه پاسارگاد ساخته شده است. شکوه و آوازه کوروش بزرگ در گستره تاريخ چنان درخشيده که در کتاب اشعيا نبي حتي لقب مسيح به او داده شد. يهوديان در سال هاي متمادي انتظار ظهور او را مي کشيدند. در همان کتاب او نيز از طرف خدا شبان خوانده شد، زيرا قوم يهود را مانند گله يي پاسباني مي کرد. به قول تمام تاريخ نويسان و ايران شناسان جهان کوروش بزرگ امپراتوري خود را براساس خشونت که دير يا زود فاتح موقتي را مورد غضب ملت مغلوب قرار دهد و از کشور مي راند بنا نکرد و حقوق ساکنان بابل و ارزش تاريخي گذشته و مفهوم عالي تمدن آن را تصديق کرد. کتاب حاضر حاصل آخرين پژوهشي است که درباره پاسارگاد و شخص کوروش بزرگ انجام شده و مي تواند منبعي باشد موثق براي ديگر پژوهندگان. کتاب داراي بخش هاي گوناگوني است؛ مانند موقعيت پاسارگاد، وجه تسميه پاسارگاد، مجموعه تاريخي پاسارگاد و آرامگاه کوروش بزرگ، تولد هنر و معماري هخامنشي، نام و ياد کوروش بزرگ در تاريخ، درفش همايي کوروش، پايان کار کوروش بزرگ، وصيت نامه کوروش، پاسارگاد؛ زيباترين شاهکار شعر جهان، گنجينه پاسارگاد، مهر زمان کوروش بزرگ، سکه ها و...

 

اعتماد

 به کوشش؛ علي اصغر شريعت زاده