یاد وخاطره قیام ملی سی تیر۱۳۳۱ را گرامی میداریم-جمال درودی – عضو شورای مرکزی جبهه ملی ایران ، سی ام تیر ۱۴۰۱ ۲۹ تیر ۱۴۰۱

درگذرگاه تاریخ روزهایی پدید می آید که چون ستارگان درآسمان میدرخشندوهیچگاه ابرهای تیره و گردوغبارحوادث وگذشت زمان نمیتواندحجابی بر روشنایی آن بکشد. درمبارزات یک قرن اخیرملت ایران بایداذعان کردکه پس ازانقلاب مشروطیت قیام ملی سی تیر۱۳۳۱دومین وبزرگترین خیزش مردمی برعلیه استبدادواستعماربود. درروزگارانی که سرنوشت ملت ایران با اسارت استعماروستم استبداد پیوند خورده بود، چه بسیارانسانهای آزاده ای دراین سرزمین اهورائی بودندکه به پا خواستند وسرازچنین اسارتی برنتافتند واسوه مقاومت، آزادگی، غیرت ومیهن دوستی گشتند.
سی ام تیرمکتبی را بنیان گذاشت که درآن درس استقامت وآزادی خواهی ومبارزه وشکست فرهنگ زبونی واتحادوهمبستگی رابه ماآموخت وهدف آن استقلال، آزادی، حاکمیت ملی واعتلای نام ایران بود.
درحماسه سی تیرجوانان غیورایران توانستند با دستهای خالی ومشت های گره کرده واراده آهنین در برابرسرنیزه بیایستند وپیروزبه درآیند.
آری، فرزندان رشیدملت ایران درغروب روزسی تیرخسته وخون آلودچون سربازانی که پیروزمندانه ازجبهه های جنگ بازمیگردندبرروی آسفالتهایداغ خیابانهادست دردست هم باگامهای استوارراهپیمایی کردندوسرودپیروزی سردادند. درآن شامگاه تاریخی ملت ایران شاهددوپیروزی بزرگ بود. یکی بازگشت حکومت ملی ومردمی دکترمصدق ودیگری رای دیوان داوری لاهه به حقانیت ملت ایران .
ازآن روزحماسه آفرین سی ام تیر۱۳۳۱هفتادسال میگذرد، گذشت زمان فاصله ما را با سی تیر چون دیگررویدادهای تاریخی بیشتر وبیشتر کرد ، ولی هرگز فراموش نشد . این درشرائطی است که زمامداران طی سالیان سعی بر این داشته اند که بین مردم وآن قیام ملی شکاف ایجاد کنند وآن را از خاطره ها محوسازند . اما ملت حق شناس ایران یاد وخاطره آن شهیدان به خون خفته را همیشه گرامی داشته وخواهد داشت .هرچند با تاسف امروزشاهد آنیم که مزارآن عزیزان به ویرانه ای تبدیل شده ،در حالی که می بایست آن آرام گاه نماد آزادی می بود . به راستی از آن شهیدان راه آزادی چه برجای مانده …. هیچ …. نه نامی ، نه نشانی ، نه بزرگ داشتی .
البته باید چنین انتظاری ازحاکمان داشت چون آن آزاد مردان خود جوش بپا خواستند و به هیچ قدرت خارجی وداخلی ومکتبی وابسته نبودند، گمنام آمدند و گمنام رفتند . ولی تنها درآخرین لحظات حیات با خون خود روی سنگ فرش های خیابان نوشتند : « یا مرگ یا مصدق » .
پاینده ایران