آنچه که در پی می آید گزارش اجمالی و ماهانه وضعیت حقوق بشر در ایران در دوره زمانی آذرماه ۹۳ است که به همت نهاد آمار، نشر و آثار مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران تهیه شده، این گزارش با توجه به عدم اجازه فعالیت گروههای مستقل مدافع حقوق بشر در ایران نمیتواند بازتاب دهنده کامل وضعیت حقوق بشر در ایران باشد، لازم به اشاره است بخش آمار این تشکل بصورت سالانه گزارشات آماری و تحلیلی خود از وضعیت قوق بشر در ایران را بصورت تفصیلی منتشر می سازد.
نگاهی اجمالی به وضعیت حقوق بشر در ایران در ماهی که گذشت
در آذرماه سال ۱۳۹۳ نیز نقض سامانمند حقوق بشر در ایران همچنان مانند گذشته ادامه داشت و اولین روزهای ماه با اعدام ۱۲ نفر در شهرهای قزوین ، کرج ، مشهد، جغتای، کاشان و قم آغاز گردید تا نشانه ای شود از آغاز نامیمون این ماه برای جامعه حقوق بشری ایران. از برجسته ترین موارد اعدام در این ماه باید به اعدام ۱۸ زندانی مرتبط با مواد مخدر طی روز سه شنبه ۱۱ آذر، اعدام ۷ زندانی در زندان وکیل‌آباد مشهد و اعدام یک زن در زندان مرکزی قزوین اشاره کرد که اغلب این اعدام ها مخفیانه و بدون پوشش رسانه های دولتی انجام شد.
یکی از مورد توجه‌ترین و بحث‌برانگیزترین گزارشات در زمینهٔ اعدام، تایید حکم اعدام سهیل عربی، فعال فیسبوکی در دیوان عالی کشور به اتهام سب النبی و ائمه اطهار بود که غلامحسین محسنی اژه‌ای، سخنگوی قوه قضائیه،در پاسخ به پرسش یکی از خبرنگاران در مورد امکان عفو سهیل عربی، اعلام کرد که : “فعلا عفو مطرح نیست و به عنوان مفسد فی الارض حکمش صادر شده است.”
محمدجواد لاریجانی، دبیر شورای حقوق بشر قوه قضائیه ایران، روز جمعه، ۱۴ آذر، اعلام کرد که «در تلاش هستیم تا قانون اعدام‌های ناشی از مواد مخدر را تغییر دهیم». و در ابن زمینه افزود : «این موضوع غمباری است که ما شاهد شمار زیاد اعدام‌های مرتبط با جرایم مواد مخدر بر اساس قانون موجود هستیم.»اما طولی نکشید که علیرضا جزینی قائم مقام دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر، مخالفت این ستاد را با حذف «اعدام» قاچاقچیان بیان کرد و در ادامه افزود: این موضوع (اعدام ) مصوبه مجمع تشخیص مصلحت نظام است و هر اصلاحی باید از سوی همین مرجع صورت بگیرد نه مجلس. ستاد مبارزه با موادمخدر مخالف حذف اعدام است.
در این ماه، یک محکوم به اعدام در کازرون ۱۴ ثانیه پس از اجرای حکم، از سوی خانواده مقتول مورد بخشش قرار گرفت و از مرگ نجات یافت.
مجمع عمومی سازمان ملل با تصویب قطعنامه‌ای از جمهوری اسلامی ایران خواست که نقض حقوق بشر شامل «شکنجه، تبعیض جنسیتی و مورد هدف قرار دادن فعالین و روزنامه نگاران» را متوقف کند. در قطعنامه مجمع عمومی سازمان ملل نقض حقوق بشر در ایران، سوریه و میانمار محکوم شده است. نماینده ایران این قطعنامه را «سیاسی، تبعیض‌آمیز و مغرضانه» خواند.
این ماه همچنین با تداوم تعرض به حقوق اولیه اقلیت‌های ملی و دینی در ایران همراه بود که خطر از کار افتادن کلیه و عدم رسیدگی پزشکی به سید قاسم آبسته، زندانی سنی مذهب سالن ۱۰ زندان رجایی شهر کرج، اعتراض ساکنین محله کوت عبدالله در مقابل فرمانداری نسبت به نادیده گرفته شدن حقوق ساکنین این منطقه از سوی مسئولان دولتی از این جمله بود.
در رسته ی نقص حقوق شهروندان بهایی که همانند گذشته شاهد تبعیض و آزار واذیت متعدد بودند گزارشاتی از تفتیش منازل و محل کسب تعدادی از شهروندان بهایی در رشت و محاکمه و احضار هشت شهروند بهایی در مشهد و آغاز محکومیت سه شهروند بهایی در ارومیه منتشر گردید .
روز پنجشنبه ۱۳ آذر ماه افرادی نا‌شناس که خود را نیروی بسیج معرفی کردند «الکا میثاقی» شهروند بهایی ساکن تبریز را به اجبار سوار یک خودرو در یکی از خیابانهای شهر تبریز نمودند. سپس نامبرده را پس از چند ساعت گرداندن در شهر و پرسیدن سوال‌های فراوان که بیشتر شکل بازجویی داشت در خیابانی در طرف دیگر شهر از خودرو پیاده کردند، از دیگر گزارشات اعمال فشار برهموطنان بهایی در این ماه بود .
یکی از بارزترین گزارشات تضییع حقوق بهاییان در این ماه، سخنان محمد موسوی بجنوردی، عضو مجمع روحانیون مبارز و رئیس دائرهالمعارف بزرگ اسلامی در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس بود که با اشاره به فرمان ۸ ماده‌ای آیت الله خمینی گفت که بهائیان حقوق شهروندی ندارند و از حق تحصیل آزاد هم نباید برخوردار باشند و سخنان امام جمعۀ رفسنجان در مورد اخراجِ همۀ بهائیان از این شهر نیز دیگر تهدید رسمی و علنی شهروندان بهایی در ماهی که گذشت بود.
در ادامه فشار‌ها و آزار دگراندیشان در ایران، علی رستمی از دراویش ساکن هندیجان خوزستان، از سوی اداره اطلاعات هندیجان از توابع استان خوزستان، احضار و مورد بازجویی قرار گرفت.
سعید حسینی، فعال ملی- مدنی روز ۲۰ آذر ۹۳ در محل کار خود توسط نیروهای انتظامی-امنیتی دستگیر شد.
علت دستگیری ایشان ممانعت وی از حضور در دادگاه بنا به پرونده قبلی دستگیری‌اش در حوالی روز جهانی زبان مادری در شهرستان پارساباد مغان در سال ۹۲ بود.
در رویدادهای منجر به نقض حقوق شهروندان مسیحی و به‌خصوص نوکیشان مسیحی، نخست باید به گزارش بازداشت دو نوکیش مسیحی به نام های شهرام دینارویی و محمد رضا واحدی در فولادشهر اصفهان اشاره کرد، نامبردگان از اعضای گروه موسیقی آوا هستند. این دو نوکیش مسیحی در حال اجرای یک کنسرت خیابانی در محل پارک خلیج فارس فولاد شهر اقدام به نواختن سرودهای پرستشی می‌کنند که توسط ماموران امنیتی بازداشت می‌شوند و همچنین ابراهیم فیروزی نوکیش مسیحی زندانی در زندان رجایی شهر کرج به ۱ سال زندان و ۲ سال تبعید به شهرستان سرباز محکوم شد را عنوان کرد.
درزمینهٔ حقوق کودکان نیز گزارشاتی منتشر گردید که برجسته‌ترین آن‌ها در دنباله می آید، از این جمله خبر انتقال به اتاق عمل یک دانش آموز دبستانی در اثر ضرب و شتم معلم است،بر پایه این گزارش،عبدالحمید گرگیج فرزند نور الله کودک ۹ ساله که در مقطع سوم ابتدایی دبستان شهید میر حسینی شهرستان می‌رجاوه مشغول به تحصیل بود در اثر پارگی رگ و عفونت دست ناشی از ضربات شلاق معلم راهی اتاق عمل بیمارستان شد.
متاسفانه خبر ذکر شده تنها مورد کودک آزاری و تنبیه فیزیکی در مدارس کشور نبود و در روزهای آتی آذر ماه ۱۳۹۳ چندین مورد دیگر در رسانه ها منتشر شد که در ادامه می آید، تنبیه بدنی یک دانش آموز ۱۵ساله از سوی معلمش، در یکی از دبیرستان‌های تهران این دانش آموز را روانه بیمارستان کرد.این در حالی بود که طبق اظهارات،دانش آموز نامبرده دارای بیماری شدید قلبی است و تنها بخاطر قرض کردن پاک کن از همکلاسیش مورد تنبیه بدنی قرار گرفت.مضاف بر این دانش آموزان یک کلاس در گناوه به دلیل درس نخواندن، توسط مدیر مدرسه با لوله پولیکا تنبیه شدند که این اقدام منجر به عفونت دست یکی از دانش آموزان این کلاس شد. همچنین چهار دانش‌آموز افغان در یکی از مدارس شهرستان پاکداشت در استان تهران از سوی معلم خود به شکلی «تحقیرآمیز» تنبیه شدند.
مسوول اورژانس اجتماعی سازمان بهزیستی کشور گفت: ۸۰ درصد از کودک آزاری‌ها توسط والدین انجام می‌شود. معضل کودک آزاری ناشی از عوامل متعددی است که افراد به ویژه والدین کودکان را از نظر جسمی، روحی و جنسی مورد آزار و اذیت قرار می‌دهند.
فقدان امکانات و فضای آموزشی در یکی از روستاهای اهواز و تجمع مهاجران افغان درتهران در خصوص حق تحصیل رایگان اتباع خارجی در ایران از دیگر موارد نقض حقوق کودکان در کشور بود.
روز جمعه ۳۰ آبان سازمان ملل متحد قطعنامه‌ای را صادر کرد که همهٔ کشورهای عضو را متعهد کند که ازدواج کودکان را ممنوع و قوانین لازم برای پیشگیری و مجازات متخلف را تصویب و اجرا کنند.
درزمینهٔ حقوق اولیه زنان ایرانی همچون گذشته شاهد نقض متعدد حقوق ایشان بودیم، در این ماه نیز هجمه‌های بسیاری به بانوان ایرانی شد که پراهمیت‌ترین آن‌ها عبارت بود از؛ بازداشت و بی‌خبری از یلدا پژوهش، فعال حقوق زنان، اسیدپاشی یک مرد به روی همسرش و ممانعت از ورود دختران دانشگاه نوشیروانی بابل به ورزشگاه.
گزارش بررسی وضعیت ریشه‌کن کردن تبعیض جنسی در جهان، ۱۰ کشور بد جهان برای زنان را معرفی کرد، دراین فهرست نام ایران درمقام ششم آمد و یمن، پاکستان، چاد، سوریه و مالی در مقام‌های اول تا پنجم قرار گرفتند. این گزارش که از سوی فوروم جهانی اقتصاد منتشر گردید، شاخص‌هایی چون فرصت کار برابر، امکان برخورداری از بهداشت و بیمه، امکان تحصیل و بررسی حضور سیاسی در میان مردان و زنان را در کشورهای جهان بررسی نموده است.
مشاور امور بانوان آموزش و پرورش استان کرمانشاه اظهار داشت: یک هزار و ۲۴۲ دانش آموز دختر در سال جاری به عنوان بازمانده از تحصیل در استان شناسایی و با پشتیبانی اداره کل آموزش و پرورش استان بسیاری از آنان دوباره راهی مدارس شدند.
رویدادها و اخبار کارگری در آذر ماه، بسان ماه‌های گذشته پرشمار بود که اجمالا به ذکر موارد برجسته آن می‌پردازیم. از این جمله : تعویق ۳ ماه حقوق ۱۵۰ کارگر “فولاد درود”، اعتصاب کارگران پیمانی پتروشمی فجر، تجمع کارگران و نمایندگان تشکل‌های کارگری در مقابل مجلس، پرداخت نشدن حقوق ۱۴۰۰ کارگر معادن البرز شرقی و ۱۵۰ کارگر شهرداری مریوان بدون دریافت دو ماه حقوق بیکار شدند .
مضاف بر موارد فوق، تهدید امنیت شغلی ۳۳۰ کارگر پیمانی زمزم مشهد و اخراج ۳۰۰ کارگر «راک سرامیک» شهرضا از دیگر موارد کارگری بود.
در این ماه متأسفانه گزارشاتی از حوادث کاری که موجب مرگ و مصدومیت کارگران شده بود نیز مخابره شد که در پی می آید.
یک کارگر بخش بهره برداری پتروشیمی رازی به نام «حمید مهدوی» روز گذشته در حین انجام کار از ارتفاع سقوط کرد و در دم جان باخت. بیش از ۱۵۰ نفر از کارگران معدن کوشک بافق، شامل کارخانه و عمق زمین و معدن روباز در پی تعویق حقوق ۳ ماهه خویش دست از کار کردن کشیدند.
مدیرکل پزشکی قانونی استان اصفهان گفت: تعداد افراد فوت شده ناشی از حوادث کار در هفت ماه گذشته سال جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل ۶۹ نفر بوده و ۲۷/۱ درصد رشد داشته است.
بر اساس آمار سازمان پزشکی قانونی، در سال ۹۲ یک هزار و ۹۹۴ نفر در حوادث ناشی از کار جان خود را از دست دادند که این رقم در مقایسه با سال قبل از آنکه تعداد تلفات حوادث کار یک هزار و ۷۹۶ نفر بود، ۱۱ درصد افزایش یافته است. استان‌های تهران با ۴۸۸، خراسان رضوی با ۱۵۴ و اصفهان با ۱۳۲ فوتی بیشترین آمار تلفات حوادث کار را داشته‌اند. و در دو ماهه ابتدایی سال ۹۳ هم ۲۸۵ نفر بر اثر حوادث ناشی از کار جان باختند که آمار تلفات حوادث کار طی این مدت در مقایسه با مدت مشابه سال قبل ۵/۷ درصد بیشتر شده است.
در حوزه اصناف و حقوق صنفی هم این ماه خالی از حوادث نبود، چنانکه مختار اسدی عضو انجمن صنفی معلمان کردستان عصر روز پنجشنبه ۱۳ آذر ماه جهت گذراندن حکم یک سال حبس خود احضار شد.
محمد شریفی مقدم، عضو شورای عالی نظام پرستاری و دبیر کل خانه پرستار، به اتهام برگزاری تجمع اعتراض آمیز پرستاران مقابل مجلس در آبان ماه سال‌جاری، بر اساس حکم انضباطی هیئت تجدید نظر رسیدگی به تخلفات دانشگاه علوم پزشکی، برای ادامه کار از تهران به اسلام شهر منتقل شد.
در روز دوشنبه ۲۴ آذر،جمعی از پرستاران بیمارستان‌های دولتی و خصوصی که تعدادشان حدود ۷۰۰ نفر برآورد می‌شود، در اعتراض به اختلاف درآمد پرستاران و پزشکان و همچنین تعلل دولت در تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری، مقابل ساختمان نهاد ریاست جمهوری تجمع کردند.
درزمینهٔ قضایای فرهنگی گزارشاتی از قبیل، آثار باستانی اصفهان در خطر نابودی، بازار تاریخی ارومیه در آستانه تخریب قرار گرفت و خواننده زیرزمینی رپ که به نام «حسین ابلیس» شناخته می‌شود در عملیات مشترک پلیس امنیت عمومی و امنیت اخلاقی خراسان رضوی دستگیر شد منتشر گردید.
درزمینهٔ ی بهداشت و محیط‌زیست در این ماه گزارشاتی منتشر شد که غالب آن‌ها در رابطه با موضوع آلودگی هوا و محیط زیست بود. در این رابطه، وزیر بهداشت درمان و آموزش پزشکی، طی یادداشتی با عنوان “برای خشونت در جامعه چاره‌ای کنیم” متذکر شد، جامعه ایران به سوی خشونت پیش می‌رود و به گفته او، افزایش خشونت در ایران «مشکل فرهنگی و روانی» است.
در این ماه زاینده رود بعد از یک ماه از جریان ایستاد و اینکه یورش مجدد خطوط گاز به منطقه حفاظت شده دنا و قطع تعداد زیادی از درختان درحالی پس ازپنچ سال براثر مماشات سازمان محیط زیست دوباره آغاز شده که وزارت نفت در دوره قبل به خاطر این اقدام یک میلیارد تومان جریمه شد.
توجه خاص به موارد نقض حقوق بشر
در این بخش سعی شده به گزارش‌هایی از نقض حقوق بشر در آبان ماه که با حساسیت و توجه بیشتری از سوی افکار عمومی مواجه شدند، اشاره شود. بدیهی ست که این توجه بیشتر، الزاماً به معنی شاخص بودن این دسته از گزارش‌های به لحاظ حجم نقض حقوق بشر نیست.
برای انتخاب مورد اول در این دسته باید به محکومیت اعدام سهیل عربی اشاره کرد و سپس حمله با چاقو به دست‌کم شش زن در جهرم و ممنوعیت برگزاری تور شب یلدا که با واکنش و حساسیت زیادی در افکار عمومی روبرو شد.
همچنین بازداشت علی طبرزدی فعال حقوق حیوانات، اعتصاب کارگران معدن کوشک بافق، وجود نیترات در منابع آب زیرزمینی تهران، گزارشی از وضعیت دختری که در ۱۵ سالگی پس از بارها تجاوز حامله شد و تنبیه بدنی تعدادی از دانش آموزان در مدارس درکنار پیام مهدی کروبی به علی مطهری برای برگزاری دادگاه علنی، اجرای ۴ برنامه در فیلترینگ هوشمند، (شغل، سن و نیاز کاربر بررسی می‌شود)، لباس شخصی‌ها و اعضای بسیج مانع سخنرانی فائزه هاشمی شدند، بازداشت مجید مقدم از فعالان مدنی، بازداشت نسرین ستوده و رضا خندان در روز جهانی حقوق بشر و تجمع پیروان عرفان حلقه در مقابل زندان اوین و کانون وکلای دادگستری از دیگر مواردی بودند که مورد توجه زیاد افکار عمومی قرار گرفتند.
گزارش‌های حقوق بشری، در سایه‌ی کم توجهی
در مقابل بخش قبل، بسیاری از گزارش‌های حقوق بشری اساساً با کم توجهی و بعضاً بی‌توجهی رسانه‌ها و افراد فعال در شبکه‌های اجتماعی که به هر ترتیب تشکیل‌دهنده‌ی قسمتی از افکار عمومی هستند؛ روبه‌رو شدند. گفتنی است این نوع کم توجهی‌های بعضاً غیر تعمدی یا بعضاً تبعیضات هدفمند، زمینه بیشتری از تداوم و گسترش نقض حقوق بشر را فراهم می‌آورد.
بازداشت مهتاب افشاری، از مربیان عرفان حلقه، بازداشت علی غزالی مدیرمسئول وب‌سایت بازتاب امروز و آینده آنلاین، توسط وزارت اطلاعات، محاکمه ۳ شاعر و مستندساز در دادگاه انقلاب به اتهام همکاری با یک خواننده و صدور قرار مجرمیت برای مدیرمسئول «انتخاب» ، ، بازداشت یک فعال سیاسی کرد در شهرستان مریوان، پیمان عارف به دادسرای اوین احضار شد و پلمب دفتر انتشارات روشنگران و مطالعات زنان توسط شهرداری تعدادی از گزارشاتی بود که در سایه کم توجهی قرار گرفتند.
خبرگزاری هرانا