سالهاست عده ای در اپوزیسیون ایران از روی حسن نیت می خواهند به اختلافهایی که بیش از ۶۰ سال است در مورد ارزیابی از وقایع ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ وجود دارد، پایان دهند. در سالهای پیشین می نوشتند که این ۲۸ مرداد نظیر داستان عاشورا است و به همه می گفتند که درباره آن حرف نزنند. تازگی نیز عده ای می خواهند با لغت شناسی از اصطلاح کودتا که حتی آمریکا هم به آن اذعان دارد، صرفنطر شود و برای راضی کردن کسانیکه وقایع ۲۸ مرداد را قیام مردمی می خوانند، راه حل زبانشناسی ارائه می دهند. اتفاقاً روزنامه نگاران سالهاست چنین لغتی دارند و آنهم “رویداد” است اما دردی را دوا نکرده و نمی تواند هم دوا کند. چرا؟
مسأله این است که دو گروه بندی در اپوزیسیون جمهوری اسلامی بر سر این رویداد ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ مواضعی متضاد دارند (۱). اولی پادشاهی خواهان هوادار سلسله پهلوی هستند که ۲۸ مرداد را سر آغاز تحولی مثبت در ایران می بینند و دومی نیز مخالفان سلطنت پهلوی هستند که آن را آغاز سراشیب منفی دیکتاتوری و وابستگی در ایران می دانند. حالا هر قدر هم لغت تازه ای جایگزین لغت کودتا کنیم این اختلاف سر جای خود هست. برای رفع و رجوع این اختلاف سعی می شود مصدق را به انواع مختلف تفسیر کنند تا مگر وحدتی بین این دو بخش اپوزیسیون ایجاد شود. اما کسی نمی پرسد چرا ما نمی توانیم اختلافمان را که حقیقت است، داشته باشیم و با اینحال متحد عمل کنیم. مگر وقتی کمونیستها و گومیندان در چین علیه ژاپن متحد شدند به دروغ گفتند که مانند طرف دیگر می اندیشند.
تلاشهایی که برای یکسانسازی اپوزیسیون از سوی عده ای با نیت خوب در همه این سالها انجام شده نه در واقعیت اتحادی را به ارمغان آورده و نه روابطی دوستانه، فقط بازار دروغ را بعنوان هواداری از وحدت، رواج داده است. امروز نوشتار پرستو فروهر در مورد پدرش داریوش فروهر در هنگام کودتای ۲۸ مرداد دستم رسید (۲). آیا برای وحدت باید اینها را خودسانسوری کرد. یعنی بعد از به قدرت رسیدن نیروهایی که چنین تجویز می کنند دیگر انتشار اینگونه نوشته ها نیز در کشور باید ممنوع شود تا وحدت سرزمین برهم نخورد؟
تصور خیالی وحدت از طریق کنار گذاشتن دیدگاه ها و مواضع سیاسی بیش از ۲۰ سال است که وقت اپوزیسیون را در خارج گرفته است و هنوز نیز آنهایی که دوباره همین حرف های تکراری را می زنند این تصور باطل را می دهند که گویی مخالفت با این دیدگاه برهم زننده وحدت است در صورتیکه همین دیدگاه یکسانسازی خود بزرگترین سد وحدت است که هنوز طرفدارانش قادر نیستند درک کنند که در دموکراسی وحدت فقط با اعلام روشن اختلافات سیاسی است و نه آنکه کسی مدعی باشد جمهوریخواه است اما هرچه تبلیغ کند پادشاهی خواهی باشد و بالعکس. آزادی یعنی پادشاهی خواه و جمهوریخواه نظر خود را به روشنی بگویند و هرجا که بتوانند با هم متحد عمل کنند و مردم هم آزاد باشند به نظر هردو گوش کنند و انتخاب کنند. دموکراسی غیر از این معنایی ندارد. لطفاً روشن بودن نظرگاه سیاسی در موردی به این مهمی را بعنوان برهم زدن وحدت اپوزیسیون معرفی نکنید که بیش از ۲۰ سال فعالیت سیاسی ایرانیان در خارج با این حرفها عقیم شده است.
به امید جمهوری آینده نگر دموکراتیک و سکولار در ایران