نگاهی به میزان عرضه و قیمت نفت بعد از نیمه آبانماه – تحلیلی از ضیاء مصباح

تحریم نفتی و حذف نفت ایران نگرانی در مورد افزایش قیمت نفت در بازار جهانی را بوجود آورده ، اگر امریکا بتواند به تهدید خود مبنی بر رساندن درآمد نفت کشورمان به صفر تحقق بخشد، قیمت نفت به بیش از ۱۰۰ دلار بعد از روز« ۴ نوامبر » یعنی زمان اجرایی شدن تحریم نفتی کشورمان خواهد رسید .
باید توجه داشت که در شرایط جدیدپیش رو تنها ایران نیست که بازار نفت را تحت تاثیر قرار خواهد داد ، وضعیت صنعت نفت کشور ونزوئلا، بحران در صنعت نفت لیبی و حتی مشکلات در مســیر انتقال نفت که در مسیر کشورهای بحران زده خاورمیانه قرار دارند ،همگی میتواند بازار را تحت تاثیر قرار دهد.
افزایش قیمت نفت یک بحران بزرگ اقتصادی در دنیا ایجاد خواهد کرد، زیرا هزینه تامین ســوخت و مواد اولیه در تمامی صنایع را افزایش میدهد و بحرانی را که به تازگی اقتصاد دنیا از آن رهیده ، به یاد میآوردو شاید تکرار کند .
امریکا به عنوان کشوری که با خروج از برجام و وضع تحریم های یکجانبه علیه ایران مقصر اصلی این بحران محسوب خواهد شد، در تلا ش است تا از طرق دیگر مانع از افزایش قیمت نفت در بازار شود.
افزایش تولید نفت «شیل » یکی از راهکارهای پیش روی امریکا است، در حالی که ظرفیت تولید نفت «شــیل » نمیتواند کسری پیش رو را جبران کند.
به همین دلیل است که علنا دولت ترامپ دست به دامان کشورهای نفت خیز خاورمیانه شده که درخواست از عربستان برای افزایش حجم تولید و تامین نیاز بازار،اولین این سیاست ها بشمار میرود .
در عمل شاهد این مسئله هستیم که این کشور تاکنون تولیدش را افزایش نداده و تلاش امریکا در خاورمیانه و شماری از کشورهای صنعتی بلا اثر بوده و نتوانسته اند تا عربســتان را متقاعــد کنند با افزایــش حجم تولید و صــادرات نفت خود، کمبود نفت موجود در بــازار را جبران کند .
برخی از مشکلا ت فنی موجود در عربستان مانع از افزایش ۲ میلیون بشــکه ای تولید نفت در این کشور میشود و نقش عربستان در سازمان کشورهای صادرکننده نفت ( اوپک ) و همسایگی با ایران که به هر حال میتواند عکس العمل هایی همراه بیاورد – در این میان عامل بسیار مهمی در عدم تمایل این کشور برای همراهی با سیاست امریکا بنظر میرسد ،هر چند برخی دیگر از کارشناسان با توجه به گرمی رابطه عربســتان و امریکا در مورد تلا ش عربستان برای همراه شــدن با سیاســت این کشورصحبت میکنند.
بنابراین اصلی ترین و مهمترین ســوالی که این روزها در میان کارشناسان بازار نفت پرســیده میشود این است که عربستان فارغ از تاملات ،چقدر میتواند حجم تولید نفت خود را افزایش دهد تا کسریهای موجود در بازار را جبران کند.
کسری هایی که عمدتا به دلیل تحریم نفتی پیش روی ایران و بحران اقتصادی در کشور ونزوئلا در بازار ایجاد خواهد شــد.
البته بحرانهای موجود در کشورهای لیبی و عراق و دیگر کشورهای صادرکننده نفت هم میتواند باعث کاهش عرضه در بازار شود ، ولی اصلی ترین چالش در بازار به دلیل وضعیت کشور ونزوئلا و ایران ایجاد خواهد شد.
عربستان نمیتواند با توجه به آنچه آمد ، تمامی کسری بازار نفــت را تامین کند و به همین دلیل نگرانی در مورد افزایش قیمت نفت در بازار جهانی کاملا منطقی است و این نگرانی برای کشورهای صنعتی که مصرف کننده اصلی نفت هستند بیشتر است.
این کشورها هرساله بخش زیادی از نفت و فراورده های نفتی را برای تامین سوخت مورد نیاز واحدهای صنعتی یا مواد اولیه مورد نیاز پالا یشگاهها ی خود استفاده میکنند و به همین دلیل افزایش قیمت نفت میتواند زمینه ســاز تورم، کاهش ســودآوری فعالیتهای صنعتی و تولیدی ، در نهایت کاهش نرخ رشــد اقتصادی در این کشورها بشود.
باید به این نکته حساس اشــاره کرد که با پایان یافتن دوره رکود ، افزایش تقاضا وکاهش عرضه نفت توسط کشورهای ایران ، ونزوئلا و لیبی ،فشار روی عربستان برای افزایش میزان عرضه نفت الزاما ادامه خواهد داشت .
هدف اصلی ایالات متحده امریکاقطعا با همه ریسک پذیری «آقای ترامپ » رئیس جمهور بحث آفرین و ماجراجویش ،ممانعت از افزایش قیمت نفت و اثر منفی آن روی اقتصاد دنیا میباشد .
ساده ترین راه یعنی بالا بردن توان تولید عربستان بیش از یک میلیون بشکه در روز نسبت به حجم تولید روزانه این کشور بسادگی امکان پذیز نمیباشد و این کشورمتکی به ایالات متحده امریکا که توانسته با ثبات اقتصادی در چند ساله اخیربا همه بازی های سیاسی درونی – همراه باشد ، با همه تمایل به تنهایی نمیتواند بازارپر رونق اقتصادی جهانی را ازنگرانی و التهاب کاهش تولید ، عرضه مناسب و کافی نفت ، همراه با افزایش قیمت این کالای استراتژیک بکاهد .
نا گفته نماند که حکومت کشورمان با همه نا بسامانی ها ی غیر قابل انکار در نبودهماهنگی ووحدت رویه به دلایل مختلف سیاسی واقتصادی که منافع ملی را تضعیف مینماید ، ، از همه مهمتر افت وحشتناک ارزش پول رایج و تبعات اجتماعی ، اخلاقی و فر هنگی عریان آن ،بایستی با تجدید نطر د ر سیاستهای ارتباطی خود با کشورهای منطقه و دشمن پنداری ، از فراهم سازی امکان مذاکره در نیویورک دریغ نورزند که با نرمش قهر ما نانه وفراهم سازی آرامش و آسایش ملت مطابقت دارد .
امکانات و توانمندی شیطان بزرگ که روحانی اورا کدخدای بی چون و چرای دنیا میداند ، با همه شعارها و بکار گرفتن احساسات آنهم با در پیش بودن ایام شهادت محرم ، قابل انکار نیست ودر مدت مانده که برسم معمول شیعیان بطور غالب در عزاداری گسترده تری بنا بر ضرورت این روزها بسر میبرند ، میتوان با بصیرت توام با عزت بر مبنای تشخیص مصلحت از این نگرانی ها کاست و درایت نظام ،حکومت و دولت گرفتار را در این برهه نشان داد .