همان‌طور که در کنوانسیون معاهدات آمده است عناوین، تعیین‌کننده اعتبار یک سند حقوقی نیستند؛ این اسناد ممکن است میثاق، منشور، قرارداد، معاهده یا اعلامیه باشند. آنچه اعتبار یک سند حقوقی را تعیین می‌کند، متن سندی است که تعیین‌کننده آن اجبار است. بیانیه الجزایر چون یک ضرورت فوری و فوتی بود به مجلس نرفت و عنوان بیانیه داشت ولی در واقع یک قرارداد چهارمیخ و بسیار محکم بود. بنابراین اعتبار توافقی هسته‌ای که به تایید شورای امنیت رسیده حتی از یک معاهده هم بیشتر است. یک سند با هر عنوانی وقتی به تایید شورای امنیت برسد اعتبار خاص خود را احراز کرده است. به گفته لرد پالمرستون که وزیر خارجه و سپس نخست‌وزیر انگلستان بود، انگلستان نه دوستان دائمی دارد نه دشمنان دائمی بلکه منافع ملی دائمی دارد. چرچیل هنگام اعلام همکاری با روسیه گفته بود: «ما در این شرایط به سمت شیطان هم دست همکاری دراز می‌کنیم». آمریکا هم از این قاعده مستثنا نیست. ایالات متحده نیز مانند هر کشوری در شرایطی که احساس کند مصالح و منافع ملی‌اش اقتضا می‌کند، ۱۸۰درجه تغییر رویه خواهد داد. در دوره ریاست‌جمهوری کلینتون هنگامی که قانون داماتو تصویب شد اتحادیه اروپا موضع گرفت و این تحریم‌های یکجانبه مضاعف را برخلاف مقررات سازمان تجارت جهانی و مغایر با حقوق بین‌الملل دانست. در ایران دولتی که در سیاست خارجی استراتژی تهاجمی در پیش گرفت سبب شد پرونده از شورای حکام به شورای امنیت برود. این در حالی است که در مذاکرات اولیه هدف این بود که پرونده به شورای امنیت ارجاع نشود. من به شما قول می‌دهم آقای ترامپ چون تازه‌وارد است و در مسائل سیاسی تبحر لازم را ندارد. آنها اگرچه در گفتار از RegimeChange سخن می‌گویند ولی همین دولت در صورتی که شرایط ما با جهان را تشخیص دهد تغییر موضع می‌دهد و خیلی مایل است وارد یک دیالوگ سازنده شود که دستاوردی برایش داشته باشد. ترامپ هم ممکن است تشخیص دهد یک گفت‌وگوی سازنده بهتر می‌تواند مصالح آمریکا و منافع نسبی متقابل ایران را تامین کند.
۲ نکته را باید یادآور شوم. نخست گفته ناپلئون که می‌گوید: «خداوند هم طرفدار کسی است که توپخانه سنگین دارد» و دیگری جمله‌ای از جورج اورول که می‌گوید: «ما همه برابر هستیم ولی برخی برابرتر از دیگرانند»؛یعنی در نظام بین‌المللی‌ای که ما در آن زندگی می‌کنیم معمولا قدرت‌های برتر یا هژمون آنچه را براساس منافع و مصالح خودشان است به نفع جامعه بین‌المللی هم تلقی می‌کنند؛ یعنی منتی هم بر سر جامعه بین‌المللی می‌گذارند. درباره برجام باید گفت توافقی است که ۵ عضو دائمی جامعه بین‌الملل به اضافه آلمان به عنوان حافظ منابع جامعه بشری یا جامعه بین‌الملل با طرف دیگر که ایران است انجام داده‌اند. این توافق دوجانبه نیست و در راستای منافع جامعه بین‌الملل است و به تایید شورای امنیت هم رسیده است؛ یعنی براساس اصول منشور تصمیمات شورای امنیت در محدوده فصل ۷ که در رابطه با حفظ صلح و امنیت بین‌المللی است، همه کشورهای عضو ملزم به پایبندی هستند. ضمن اینکه در حقوق معاهدات همان‌طور که اشاره شد هر دولتی متعهد به عمل به تعهدات دولت قبلی است؛ یعنی هیچ دولتی نمی‌تواند بگوید به‌دلیل اینکه بعد از دولت دیگری آمده‌ام تعهدات آن را نادیده می‌گیرم. اگر خلاف این باشد دیگر حقوق بین‌الملل قدر و منزلتی نخواهد داشت. اتحادیه اروپا به نسبت مومن به توافقنامه است ولی به دلیل تعاملاتی که با آمریکا دارد و با وجود نقاری که بین اتحادیه اروپا و آمریکا پیش آمده است، بنا براین گذاشته شده که سیاست ترضی خاطر آمریکا در پیش گرفته شود. بنابراین موضوع امتیازات دوم در قالب برجام ۲ مطرح می‌شود. این امتیازات در قالب همیشگی ساختن تعهدات برجام، محدودیت‌های موشکی و منع ایران از دخالت در امور کشورهای همسایه به‌خصوص سوریه و یمن دنبال می‌شود. اخیرا فرانسه هم همراه آمریکا و اسرائیل بر این مسئله تاکید دارد که ایران به هیچ وجه نباید در سوریه حضور نظامی داشته باشد که البته ناظر به بعد از حل‌وفصل مسئله سوریه است. در عین حال وزیر دارایی آمریکا اعلام کرده که تحریم‌های جدیدی علیه ایران انجام خواهد گرفت. مسائل ایران، فرازوفرودها و منافع حیاتی ایران را باید در پانورامای تاریخ ببینیم و تحلیل کنیم. ما از ابعاد داخلی و خارجی نیازمند تعدیلاتی هستیم. انگشت اتهام غربی‌ها به سمت موارد روشنی در ارتباط با ایران است و بهانه‌هایی ایجاد می‌کند. حمایت از تروریسم بین‌المللی و نقض حقوق بشر، بهانه وضع تحریم‌های جدید از سوی آمریکا علیه ایران است. ما فقدان وحدت استراتژیک داریم. همه درباره سیاست خارجی اظهارنظر می‌کنند و وزارت خارجه آخرین نهادی است که در جهت تعدیل این اظهارنظرها اقدام می‌کند. در برخی کشورها قوه مقننه اختیارات خودش را در شرایط بحرانی به دولت می‌سپارد اما در ایران دولت از ناحیه دستگاه قضایی تضعیف می‌شود. من بعید می‌دانم دوستان اروپایی ما ایستادگی کنند و به قراردادهایی که منعقد شده پایبند باشند.