«فرهنگ و دمکراسی فرانسه بر اساس امکان شوخی با مذهب شکل گرفته»


رادیو فردا
دیلاره گورچو خبرنگار مستقل از ترکیه و فعال حقوق زنان با کارولین فورست یکی از روزنامه نگاران قدیمی شارلی ابدو، در مورد این روزنامه، بنیادگرایی مذهبی و سکولاریسم به گفتگو نشسته است. خانم گورچو این مصاحبه را در اختیار رادیو فردا قرار داده است.

کارولین فورست روزنامه نگار، نویسنده، کارگردان، فیلمنامه نویس و یکی از موسسان مجله سکولار، فمینیست و ضد نژادپرستی «پرو شوا» (حق انتخاب) است.

او سابقا شش سال در مجله شارلی ابدو کار کرده و نوشته های انتقادی او از راست افراطی و بنیادگرایی و همچنین پشتیبانی او از اصول سکولاریسم، حقوق زنان، دگرباشان جنسی و ضدنژادپرستی شهرت دارند.

کارولین فورست در کارهای گذشته اش به ویژه بر تضاد بین جهانی بودن و نسبیت فرهنگی تمرکز کرده است. او در ۱۶ سال گذشته روی اشکال مختلف افراطی گری مذهبی تحقیق کرده و پنج سال یکی از مقاله نویسان روزنامه لوموند بود. کارولین فورست در حال حاضر از سردبیران رادیو «فرانس کولتور» است که برنامه هایی با مضامین سیاسی، فرهنگی و علمی پخش می کند. او همچنین مجری برنامه تابستانی در کانال رادیویی سراسری «فرانس اَنتِر» است.

بگذارید اول با سوال در باره شارلی ابدو شروع کنیم، شارلی ابدو را چگونه تعریف می کنید؟

شارلی ابدو یک مجله طنز است، مجله ای که به خنداندن مردم در باره هر موضوعی، از قدرت گرفته تا سلطه و یا ایدوئولوژی شهرت دارد. درک این نکته که شارلی ابدو هیچ کارتونی را بدون ارتباط با شرایط و پیش زمینه های اجتماعی سیاسی منتشر نمی کند، اهمیت زیادی دارد. متعصبان و کسانی که برداشت سطحی دارند یا نمی خواهند و یا نمی توانند این نکته را درک کنند.

شارلی ابدو قبل از موضوعات مربوط به اسلام، احتمالا صدها بار کاریکاتور هایی در مورد پاپ و کلیسای کاتولیک را چاپ کرده است. سرسخت ترین دشمن شارلی ابدو، جبهه ملی فرانسه و مارین لو پن است. کاریکاتورهای زیادی هم از نیکولا سارکوزی در شارلی ابدو چاپ شده، چون یک مجله چپ گرا است. طرفدار مناسبات اقتصادی متفاوتی است که کمتر سرمایه داری است.

شارلی ابدو قبل از موضوعات مربوط به اسلام، احتمالا صدها بار کاریکاتور هایی در مورد پاپ و کلیسای کاتولیک را چاپ کرده است. سرسخت ترین دشمن شارلی ابدو، جبهه ملی فرانسه و مارین لو پن است. کاریکاتورهای زیادی هم از نیکولا سارکوزی در شارلی ابدو چاپ شده، چون یک مجله چپ گرا است. طرفدار مناسبات اقتصادی متفاوتی است که کمتر سرمایه داری است.
​​

شارلی ابدو از مدافعان فلسطین است که البته این جهت گیری آن کمتر شناخته شده است. شارب (استفان شاربونیه) و تینوس (برنار ورلاک) از قربانیان حمله به دفتر مجله، از فعالان جدی طرفدار فلسطینیان بودند. و باید اضافه کنم که در شارلی ابدو کاریکاتورهای زیادی از سربازان اسراییلی در غزه چاپ شده، برای اینکه مجله ای است که تلاش می کند واقعیت ها را پیدا کند و نشان دهد.

به طنز گرفتن مذهب در تاریخ فرانسه تاریخ چند صد ساله دارد. جرم «کفر گویی» در قرن نوزدهم در فرانسه ملغی شد. از این فرهنگ که ممکن است برخی آن را «کفر» تلقی کنند چطور دفاع می کنید؟

فرهنگ، فلسفه و دمکراسی فرانسه بر اساس امکان شوخی و طنز با مذهب شکل گرفته است. به همین دلیل است که هیچ اکثریت مذهبی نمی تواند از طریق قدرت سیاسی و یا دولت یک اقلیت مذهبی را تحت سلطه گرفته و یا سرکوب کند. دولت به هیچ مذهبی کمک مالی نمی کند چرا که دولت غیر مذهبی است.

ما در فرانسه می خواهیم همه مذاهب مساوی باشند و دولت از هیچ مذهبی جانبداری نکرده و الویت ندهد. برای رسیدن به چنین موقعیتی باید با کلیسای کاتولیک، که در قرون وسطی و حکومت سلطنتی با حکومت یکی بود، مبارزه می کردیم.
​​

ما در فرانسه می خواهیم همه مذاهب مساوی باشند و دولت از هیچ مذهبی جانبداری نکرده و الویت ندهد. برای رسیدن به چنین موقعیتی باید با کلیسای کاتولیک، که در قرون وسطی و حکومت سلطنتی با حکومت یکی بود، مبارزه می کردیم. ما با مبارزه علیه این سیستم، یک جمهوری سکولار بنا کردیم. اولین گام در این مبارزه، نماد زدایی از جایگاه مقدس کلیسای کاتولیک بود. روند توهین آمیز و پرخشونتی بود. به عنوان مثال مسئله سواستفاده جنسی از کودکان در کلیسا بارها با ترسیم یک کشیش به عنوان یک کودک آزار نشان داده شده بود.

فکر می کنم شارلی ابدو پس از واقعه تیراندازی توانست موقعیت و پیامش را گسترده تر کند. به نظر شما، شارلی ابدو در فرانسه امروز نماینده چه چیزی است؟

تناقض این جنایت در این است که جهادی ها برای ساکت کردن این مجله کارکنان شارلی ابدو را کشتند. اما با این حمله همه دنیا را به سمت خواندن و مشترک شدن این مجله سوق دادند. نسل ما با کارتونیست هایی که کشته شدند بزرگ شده است، از وقتی که بچه بودیم ما را خندانده اند، خنده به واقعیت، به مذهب، به سیاستمداران و خنده به همه چیز! دیدن این خشونت محض، این تعصب و این بی رحمی مطلقا بی منطق علیه این ژورنالیست ها نازنین، هوشمند و بامزه شارلی ابدو در فرانسه شوک بزرگی ایجاد کرد.

امروز، شارلی ابدو نماد انسان های متفکر و پیشرویی است که می خواهند برای انتقاد از مذهب و برای دفاع از جمهوری سکولار و دمکراسی آزاد باشند. شارلی ابدو نماد انسان هایی است که با راست افراطی و محافظه کارانی که می خواهند بین مردم تفرقه بیندازند و علیه مسلمانان نفرت ایجاد کنند، مبارزه می کنند. این نماد شارلی ابدو بوده، هست و خواهد بود. این تعادلی است که می خواهیم تا سالهای طولانی برقرار باشد.

کتاب های شما به ویژه «تیراندازی متقابل: بررسی مقایسه ای بین بنیادگرایی یهودی، مسیحی و اسلامی» ، «برادر طارق: طارق رمضان دوگانه گو» و «مارین لو پن: بدون ماسک» با نقدهای زیادی مواجه شدند. شما یکی از دشمنان و چهره های مورد غضب راست افراطی هستید. چطور می توانید مقاومت کنید و به اعتراض ادامه دهید؟

من خودم را شجاع نمی دانم چون خبرنگاران و فعالان بسیار شجاع تری از من وجود دارند. من خودم را در حلقه حمایت خبرنگارانی از ترکیه، تونس و الجزایر می بینم که زیر فشارهای بسیار شدیدتری هستند. من فقط با متعصبان مبارزه می کنم و نه با حکومت، حکومتی که نه تنها از آنها حمایت نمی کند بلکه علیه آنها است. در مقابل همکاران من در کشورهای دیگر باید هم با متعصبان و هم با دولت ها مبارزه کنند، دولتی که نه تنها از آنها حمایت نمی کنند بلکه حامی بنیادگراها و متعصبان است. آنها امکان کار حرفه ای در یک شرایط دمکراتیک را ندارند.

من می دانم که برای من به عنوان یک روزنامه نگار کار کردن در یک جامعه دمکراتیک مانند دمکراسی سکولار فرانسه یک امتیاز بزرگ است.
​​

من می دانم که برای من به عنوان یک روزنامه نگار کار کردن در یک جامعه دمکراتیک مانند دمکراسی سکولار فرانسه یک امتیاز بزرگ است. برای همین فکر می کنم در شرایط راحتی کار می کنم. حتی در این دمکراسی سکولار، به خاطر کارهایم به من توهین و انتقادات زیادی می شود. جبهه ملی فرانسه و بنیادگراهای کاتولیک از من تصویر یک «اسلام هراس» را ساخته اند.

بگذارید درباره موضع گیری دولت فرانسه پس از حمله به شارلی ابدو سوال کنم. نظرتان در باره راهپیمایی بزرگ جمهوریخواهان در روز ۱۱ ژانویه چیست؟ بسیاری از سازمان های چپ از این راهپیمایی و دعوت از رهبران کشورهایی که در آنها دمکراسی وجود ندارد انتقاد کردند. از طرف دیگر درباره تاثیر این اقدام روی اقلیت مسلمان در فرانسه نگرانی هایی وجود داشت. فکر می کنید چه چیزی ممکن است روی دهد؟

راهپیمایی ۱۱ ژانویه بسیار تاثیر گذار بود. من هرگز پاریس و یا فرانسه را اینطور ندیده بودم. خیابان ها مملو از افراد مختلفی بود که همه حمایت کامل خود را از آزادی بیان به نمایش گذاشتند. ما مسئولان را جایی ندیدیم. تنها چیزی که دیدیم ازدحام عظیم مردم بود. اما صادقانه بگویم مسئولان فرانسه مهربان بودند و پشتیبانی کردند. فرانسوا اولاند در جریان رویدادهای سال ۲۰۰۶ از شارلی ابدو حمایت کرده بود. او در آن زمان در موقعیتی نبود که بتواند رییس جمهور بشود.

او بسیار شوخ طبع است حتی در مواقعی که در شارلی ابدو از او انتقاد کردیم و او را به تمسخر گرفتیم. باور کنید کاریکاتورهایی از اولاند چاپ کردیم که می توانست او را به گریه بیندازد با اینحال او همچنان حمایت کامل می کند.

البته او عیب های دیگری دارد ولی یک دمکرات واقعی است و کسی است که به طنز احترام می گذارد. به همین دلیل فکر می کنم پس از کشتار در دفتر شارلی ابدو، مسئولان نهایت سعی خود را کرده اند. ما امیدواریم مردم فرانسه با عدم حمایت از جبهه ملی فرانسه به این حمله متعصبانه پاسخ لازم و درست را بدهد. چون بهره برداری راست افراطی از این حادثه می تواند برای مسلمانان فرانسه خطرات بزرگی ایجاد کند.

مارین لو پن تنها سیاستمداری بود که در راهپمایی ۱۱ ژانویه شرکت نکرد. و صادقانه بگویم کارکنان شارلی ابدو هم نمی خواستند او آنجا باشد. ولی خودش اصرار کرده بود که با پرچمش در صف مقدم خواهد بود. هیچکدام از سیاستمداران با پرچم نیامده بودند. امیدوارم عملکرد او به محافظه کاران فرانسه نشان دهد و آنها درک کنند که جبهه ملی فرانسه جواب درست به «جهادیون» و تعصب گرایی نیست. تنها جواب درست و منطقی به تعصب و خشونت سکولاریسم است.

تنها مطالب و مقالاتی که با نام جبهه ملی ايران - ارو‌پا درج ميشود، نظرات گردانندگان سايت ميباشد
بازنشر مقالات با ذكر مأخذ آزاد است