سیاست شخصی دونالد ترامپ، رییس‌جمهور ایالات متحده بازگشت به سیاست انزواطلبی است. به این معنا که تعهدات امریکا در مناطق مختلف جهان را تعدیل یا کاهش دهد و بیشتر دیدگاه تجاری به این مسائل داشته باشد، زیرا معتقد است مالیات‌دهندگان امریکایی نباید هزینه‌های نظامی امریکا در اروپا یا خاورمیانه و دیگر مناطق جهان را بپردازند و از آن برای مصالح و منافع دیگران هزینه کند. اما به دلیل اینکه تجربه سیاسی و آشنایی با موازین بین‌المللی ندارد، تصمیم‌های قاطعی را رسما اعلام می‌کند و سپس وقتی که با نظرات متفاوتی از طرف مشاوران یا نمایندگان کنگره مواجه می‌شود، مجبور می‌شود برخی سیاست‌ها را تعدیل یا تغییر دهد. از جمله آن می‌توان به اعلام سیاست خروج نیروهای امریکایی از سوریه اشاره کرد. وقتی که این سیاست را رسما اعلام کرد، هرچند امریکا قصد عقب‌نشینی از سوریه را دارد و به دنبال بازگشت به انزواطلبی است اما فعلا تعهداتی دارد که دیگران را نگران می‌کند. در سوریه، گروه‌های میانه‌رویی که در داخل به دنبال ائتلاف با دولت آینده سوریه هستند، حضور امریکا را برای آینده نظام سوریه لازم می‌دانند. یا حتی کردهایی که در مقابل تهدید ترکیه قرار دارند همین نگرانی را دارند. در داخل کنگره معتقدند با حضور مسلط روسیه و ایران در منطقه خروج به یک‌باره از سوریه همسو با منافع امریکا نیست. بنابراین مجبور به تعدیل تصمیم اولیه می‌شوند و اعلام می‌کنند که این خروج تدریجی خواهد بود و ممکن است در یک مدت طولانی این اقدام صورت گیرد. از همین رو برخی اقدامات تصمیم‌های شخصی ترامپ است که در نهایت با واکنش‌های داخلی و حتی مشاوران نزدیک ترامپ همراه می‌شود. بنابراین به مانند هوای بهار اقدامات ترامپ قابل پیش‌بینی نیست. موضع‌گیری‌ها و خط مشی‌های ترامپ به هیچ عنوان قابل پیش‌بینی نیست. خط مشی‌ها و فرآیندهایی که به آن فکر می‌کند ایجاد کار و توسعه اقتصاد امریکا است و بیشتر روی این دو موضوع تاکید دارد. در مسائل دیگر با چین هم مشکلات جدی دارد. اکنون چین ۶۰۰ میلیارد دلار به امریکا صادرات دارد و این رقم صادرات برای امریکا ۳۰۰ میلیارد دلار است و قصد دارد یک موازنه ایجاد شود. ولی یک چنین موازنه‌ای را یک‌شبه نمی‌توان انجام داد و یک اختلاف ۳۰۰ میلیاردی را به صفر یا مثبت رساند. از همین رو در برابر چینی‌ها یک قدم رو به جلو برمی‌دارد و دو قدم عقب‌نشینی می‌کند و سپس موضع‌گیری‌های تندی را اتخاذ می‌کند. از طرفی دیگر تصمیم‌گیری‌ها در امریکا به حدی متزلزل است که موجب نگرانی متحدان امریکا در نقاط مختلف جهان شده است. در حال حاضر اروپا به‌شدت نگران شکاف و بی‌اعتمادی است که میان اروپا و امریکا به وجود آمده است. چندی پیش نیز آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان اعلام کرد که باید یک سیستم امنیتی یکپارچه اروپایی ایجاد کرد. ولی به دلیل آنکه متحدان تعاملات گسترده‌ای با امریکایی‌ها دارند بنابراین مجبور خواهند شد که به نحوی سعی کنند وضع موجود را حفظ کنند تا به تعاملات گسترده شرکت‌ها و دولت‌ها با امریکا لطمه وارد نشود. حتی با وجود اینکه در بحث ایران یک شکاف جدی میان اروپا و امریکا و رفتارهای ترامپ در بحث برجام مورد انتقاد قرار گرفت، اما اکنون تمام تعهدات مالی و اقتصادی تحت برجام توسط اروپایی‌ها تماما با اما و اگر مواجه شده است. به خصوص اینکه موضع و تهدیدهای امریکا توسط شرکت‌های اروپایی برای همکاری با ایران مدنظر قرار می‌گیرد. شرکت‌های بزرگ از قرارداد با ایران عقب‌نشینی کردند و حتی پیش‌بینی می‌شد شرکت‌های کوچک‌تر وارد تعاملات با ایران شوند اما از آنها نیز هیچ خبری نشد.
در خصوص سوریه نیز در گام اول بحث اسراییل مطرح است که آنها شدیدا از حضور نیروهای خارجی در سوریه به خصوص از ایران و تا حدودی ترکیه به لحاظ منافع نگرانی‌هایی دارند. نکته دیگر رابطه روسیه و اسراییل است که رابطه‌ای دیرینه میان دو طرف وجود دارد. به طور مثال در خصوص حمله‌های اسراییل به پایگاه‌هایی که مدعی هستند مربوط به ایران است به احتمال زیاد اسراییل پیش از حملات به روسیه اطلاع‌رسانی می‌کند اما روسیه به ایران اطلاع می‌دهد تا ایران از آثار تخریب آگاهی داشته باشد و تصمیماتی را از قبل صورت داده باشد. ترکیه هم به دنبال مصالح و منافع خود است و سعی می‌کند تا با روسیه و ایران بر سر سوریه به نحوی توافق کند. اما امریکا و اسراییل و در مواردی روسیه تلاش می‌کنند که ایران را در بحث سوریه به پیرامون آن بکشانند و تلاش می‌کنند ایران نیز سوریه را ترک کند که بارها مقام‌های روسی نیز این بحث را مطرح کرده‌اند. اما واقعیت آن است که باید این کار با درخواست دولت سوریه انجام شود و باید شرایط سوریه به نتیجه مطلوبی برسد و ثبات به این کشور بازگردد و فرآیند سیاسی نیز در این کشور شکل بگیرد تا آن زمان نیروهای خارجی از جمله ایران نیز ملزم به خروج از سوریه شوند. باید توجه کرد که در مواردی برخورد روسیه با ایران ابزاری است و قابل پیش‌بینی خواهد بود که تصمیم‌های نهایی در سوریه این است که به گونه‌ای تلاش می‌کنند ایران به حاشیه رانده شود.
روزنامه اعتماد، شماره ۴۲۷۴ – شنبه ۱۵ دی ۱۳۹۷