حسین فاطمی در خانواده‌ای روحانی در سال ۱۲۹۶ و در شهر نایین زاییده شد. پدرش سیدعلی محمد معروف به سیف العلماء از روحانیون برجستۀ نایین بشمار میامد.
حسین فاطمی پس از پایان دبستان به اصفهان رهسپار شد و همزمان با دبیرستان در روزنامه چاپ اصفهان کار میکرد و رفته رفته به تهران آمد تا در روزنامه ستاره با مدیری احمد ملکی همکاری کند. ـ پس از شهریور ۲۰ و با رفتن رضاشاه ، سپهر خفگان فروریخت و حسین فاطمی توانست روزنامۀ “باختر امروز” را بیرون تیراژ بدهد. او از دوستان نزدیک “محمد مسعود” روزنامه نگار سرشناس دههٔ ۲۰ بود. محمد مسعود تنها پشتیبان فاطمی بود و زمانیکه برادرهای بزرگ‌تر فاطمی او را از مال پدری بکنار گذاشتند، وی با همیاری محمد مسعود توانست پایانمامۀ دبیرستانی خود را دریافت کرده و نیز در سال ۱۳۲۳ به فرانسه برود و دکترای حقوق بگیرد.
دکتر حسین فاطمی سپس به ایران برگشت و پیشۀ روزنامه‌نگاری را پی گرفت و همزمان در انجمنهای سیاسی پرکار بود. او از سال ۱۳۳۱ تا ۱۳۳۲ وزیر امور خارجه ایران بود تا آنکه کودتای ۲۸ مرداد رخ داد. وی دستگیر و تیرباران شد.
به گفتهٔ دکتر مصدق، ایدۀ ملی شدن نفت به پیشنهاد دکترحسین فاطمی بود. دکتر فاطمی را از چهرگان برجسته جناح چپ دولت مصدق بشمار میامد. او پیش از مرگش دوبار ترور شد (یکبار بوسیلۀ محمدمهدی عبدخدایی از فداییان اسلام و بار دوم شعبان جعفری (شعبون بی مخ)) ولی از هر دو ترور جان بدر برده بود. فاطمی در یکم آبان ۱۳۲۸ به گروه متحصنین که در احمدآباد در خانۀ دکتر مصدق آمده بودند پیشنهاد میدهد که جبهه ای را تشکیل داده و عنوان جبهه ملی ایران را پیشنهاد میکند و به این ترتیب پایه های ایجاد سازمان تازه ای را بنا گذاشته میشود.
دکتر مصدق ، دکتر حسین فاطمی را پسر سوم خود می‌نامید. به پیشنهاد فاطمی روزنامه “باختر امروز” ارگان جبهه ملی شناخته میشود و چند روز بعد اساسنامه و برنامه کار جبهه ملی اعلام شده و در ۱۰ آبان ۱۳۲۸ رسماً جبهه ملی ایران کار خود آغاز می کند . حسین فاطمی یکی از سازماندهندگان جبهه ملی بشمار میامد. وی پس از چند روزی که از تشکیل جبهه ملی گذشته بود، کمسیون تبلیغات را در جبهه ملی با همکاری مظفر بقایی- حائری زاده – آزاد – مکی – ملکی – خلیلی – تشکیل میدهد. او آیین نامه این کمسیون را نوشته و به این ترتیب نوعی هماهنگی در میان روزنامه های طرفدار بوجود می اورد . پس از گزینش دکتر مصدق به نخست وزیری ، حسین فاطمی در ۳۰ اردیبهشت ۱۳۳۰ به سمت معاون پارلمانی نخست وزیر و سخنگوی دولت و سپس در مهر سال ۱۳۳۱ با کنارگیری وزیر پیشین امور خارجه برای آن پست گمارده شد. بدنبال کشف مدرکهای جاسوسی دولت بریتانیا، سفارتخانه را در یکم بهمن بست و کارمندان آن را بیرون کرد.
فاطمی نوشت: « …ملتی که روزی پرچمدار دانش و فرهنگ و صنعت در جهان بود…ملتی که راست بود، درست بود، شعارش پندار نیک، گفتار نیک و کردار نیک بود. یک چنین ملتی را ۱۰۰ سال استعمار کوشید خرد کند…». وی پس از آن تاریخ یکی از کلیدی ترین وزیران کابینه مصدق و تندروترین ستیزجویان استعمار بریتانیا بود. ستیز او با دربار محمدرضا شاه پهلوی پس از شکست کودتای ۲۵ امرداد ۱۳۳۲ تندتر شد. سرانجام او بدستور محمدرضا پهلوی در پگاه ۱۹ آبان ۱۳۳۳ تیرباران شد و در گورستان ابن بابویه شهر ری بخاک سپرده شد.