دموکراسى، واژه یى که هزاران سال پیش براى تضمین شرافت انسانى افراد جایى براى خود در فرهنگ لغات بازکرد و امروز رساترین و زیباترین واژه سیاسى و انسانى در جهان میباشد.
هرچند مفهوم کلاسیک دموکراسى امروزنیز همان است که در زمان افلاطون بود، اما با وقوع انقلاب صنعتى و نیاز صنایع به منابع مواد خام و مراکز مصرف که اکثرا کشورهاى توسعه نیافته و زیر سلطه میباشند مفهوم دموکراسى دراین کشورها مفهومى گسترده ترى پیدا کرد که حاکمیت ومنافع ملى کشور را نیزشامل میشود.
از اینرو ضرورت نگهدارى از تمامیت ارضى و منافع ملى ایجاب میکند که راههاى رسیدن به دموکراسى و لزوم آن با توجه به فرهنگ ، ساختار و آرایش گروههاى طبقاتى هرکشور مورد بررسى قرارگرفته وبراى پایان دادن به ستم و خفقان راهکار هاى عملى تدوین شوند.
دیکتاتورها برمبناى آنچه که نام آنها از آن مشتق میشود، چه در یک رژیم نظامى ویا یک نظام تئوکراتیک خود را صاحب اختیار مردم تصور میکنند و بخود حق میدهند به مردم دیکته کنند چگونه فکر کنند ، چه کارهائى بکنند و چه بگویند. اینان از واژه و مفهوم دموکراسى وحشت دارند و چون کابوسى ترسناک از آن میگریزند.
دموکراسى نخستین پایه بناى یک کشور مستقل است که میتواند تأمین کننده حاکمیت و منافع ملى کشور باشد و تحرک لازم براى ارتقاء وحدت ملى و حاکمیت سیاسى و اقتصادى کشور را براساس عدالت اجتماعى براى همه شهروندان مهیا سازد.
شاید هرگز امکان و یا فرصت آنرا نداشته باشیم از مکانهائى که روزگارى جولانگاه قدرت دیکتاتوران ساقط شده و قربانگاه زنان و مردان قهرمانى بودند که با آرامش و از خود گذشتگى امکانات فروپاشى نظامهاى بیرحم وخونریز را فراهم کردند دیدار کنیم. اما میتوان ردپاى ویرانگر و مرگ آفرین دیکتاتوران را درکتابهاى بسیارى دید و از آنها تجربه آموخت.
ما در جاى جاى میهن خویش ، در قزاقخانه باغشاه ، زندان قصر، جنگهاى طوالش و سیاهکل ، درسپیده دمها وشامگاهان قربانگاه اوین وتپه هاى اطراف آن و برروى اسفالت خیابانهاى تهران جاى پاهاى دیکتاتوران وخون جوانان میهن راکه میخواستند براى مردم میهن خویش پایه هاى استوار دموکراسى را بنا نهند مى بینیم.
دیکتاتورها اگرچه دون کیشوت مأبانه ژشت قهرمانان شکست ناپذیر و مقاوم را میگیرند. اما عروسک هاى پلاستیکى بیش نیستند و با نیش سوزنى محو خواهند شد.
دیکتاتورهاى حاکم بر فیلیپین ، برمه ، هائیتى ، لهستان ، رومانى ، مجارستان ، چکوسلواکى ، آلبانى ، بلغار ، آلمان شرقى ، ایران با برچیده شدن چتر حمایتى بیگانه ازسر آنها بیش از چند روز نتوانستند در برابر جنبشهاى مسالمت آمیز مردمى مقاومت کنند و چون برف تابستانى ذوب و ناپدید شدند.
آمار سازمان ملل متحد نشان میدهد که در دو دهه آخر قرن بیستم در اروپاى شرقى ، امریکاى لاتین و آسیا بیش از بیست کشور زیر سلطه با بهره گیرى از روش هاى مقاومت و نافرمانیهاى مدنى بدون توسل به خشونت از بند نظامهاى خودکامه رهایى یافتند.
دیکتاتورها از مردم وحشت دارند ، آنها شهامت ظاهر شدن بین مردم را نداشته و در مناسبترین شرایط هیچگاه قدرت سرکوب خودرا دائمى نمیدانند وبا همه هرز قدرتى که در اختیار دارند از مقابله و چالش رو در رو شدن با مردم پرهیز میکنند.
دیکتاتور ها چون امید چندانى به استمرار سلطه خود ندارند نابخردانه علیرغم برخوردارى از منابع کافى و امکانات مالى توانائى تأمین رفاه مردم و توسعه زیربنائى کشور زیر کنترل خود را ندارند. بدین سبب سایه فساد و نادرستى ادارى ، فقر ، اعتیاد ، بى سامانى و نا امیدى ، خودفروشى اجبارى فکرى و جسمى براى ادامه زندگى در کشور هاى زیر سلطه دیکتاتور همه جا بوضوح دیده میشوند و این ناهنجاری ها ساق پاى آسیب پذیر آشیل است که فروپاشى نظامهاى خودکامه را سبب خواهند شد.
دیکتاتورها، چه آنها که با کودتا قدرت را بدست گرفته یا با فریب و کشتار شهروندان بقدرت رسیده اند هیچگاه اذعان ندارند که داراى پایگاه مردمى نیستند و از پشتیبانى اکثریت برخوردار نمیباشند.
آنها چون قدرت را از نظامیان و لومپن هاى ولگرد بدست میآورند براى مشروعیت بخشیدن برژیمهاى خود با ترتیب دادن نمایش انتخابات و دستچین کردن فرومایه ترین افراد جامعه بنام نمایندگان مردم و ابداع نهادهاى انگلى ظاهر فریب در پیرامون خود گمان میکنند میتوانند سیماى کریه استبداد را آراسته و مشروعیت قانونى کسب کنند.
هرچند راه رسیدن به دموکراسى راهى بى هزینه و هموار نمیباشد ، اما راهى دراز و غیر قابل گذار نیز نخواهد بود.
گذر از این راه نیاز به شکستن تابو و زدون مشروعیت از دیکتاتور ، ائتلاف استراتژیکى سازمانها و گروههائى که اعتقاد بدموکراسى و مقاومت منفى دارند ، برنامه ریزى براى رفع نا امیدى شهروندان ، جلب اعتماد و تشویق نیروهاى مردمى به مقاومت ، سازماندهى دقیق براى کم کردن هزینه هاى مقاومت ، افشاگرى و درخواست یشتیبانى ازسازمانهاى دمکرات جهان و استمرار مبارزه وباور به پیروزى از راه مبارزه سیاسى دارد.
تشویق مردم بشرکت نکردن در نمایشات انتخاباتى و برگزارى اعتراضات مسالمت آمیز ، انتشار تبهکاریها و مال اندوزى دیکتاتور و اجزاء زیر مجموعه او ومقایسه با نابسامانیهاى کشور ، فقر و نداشتن امکانات درمانى، بیکارى و اعتیاد جوانان ، سرخوردگى و افسردگى مردم ، عادى شدن خودفروشى براى ادامه زندگى، فرار مغزها وفروش اعضاى بدن براى تأمین احتیاجات زندگى یا هزینه درمانى ، میتوان مشروعیت نظام را در داخل وخارج کشور از بین برد.
مبارزه رهائى ازسلطه دیکتاتورى که سلطه خودرا برپایه تفکر ایدئولوژیکى خاصى بنا مینهد با دیکتاتور لائیک تفاوت دارد. براى زودن سیماى تقدس از چهره دیکتاتورى که زیر نقاب باورهاى مردم با تبهکارى و غارت بیت المال بر اریکه قدرت نشسته است بمبارزه ایدئولوژیکى نیاز میباشد. دراین وضعیت باید اورا بچالش طلبید و از روحانیونى که از کشتار و ستم بنام دین بیزارى میجویند و استفاده ازسپر دین براى به بند کشیدن وکشتار مخالفین و مال اندوزى خلاف دین میدانند سؤال کرد و از پاسخ آنها براى تقدس زدائى دیکتاتور استفاده کرد.
درجوامع زیر سلطه دیکتاتور جوانان آسیب پذیرترین طبقات جامعه هستند. محدودیتها و ناکامیهاى فردى و شکستهاى سیاسى عوامل ناامیدى جوانان و دور شدن آنها ازمیدان مبارزه وکشانده شدن به دوزخ اعتیاد و افسردگى و یا روىکرد به مبارزات مسلحانه وچریکى است که هیچگاه موفقیتى ندارد و درصورت پیروزى نیز میتواند پایه گذار دیکتاتورى دیگرى باشد. از اینرو معتقدین بدموکراسى از راه مبارزه سیاسى دور از خشونت باید با کمک روانشناسان راههاى شادابى و رفع بیمارى ناامیدى درجوانان را بررسى و با انتشار جزواتى که نمایانگر پیروزى ملتهاى اروپاى شرقى ، هندوستان ، افریقاى جنوبى و….. میباشند بآنها امید داد و دوباره آنانرا به صفوف مبارزین بازگردانید.
درمراحل اولیه مبارزه سیاسى علیه یک رژیم خودکامه عاقلانه نیست که اعتراضات میلیونى ترتیب داده شود تا هشدارى براى دیکتاتور باشد. منطقى آن است که نخست سازمان هاى غیر دولتى مشابه انجمن هاى فرهنگى ، اتحادیه هاى دانشجوئى و دانش آموزى ، انجمن نویسندگان و روزنامه نگاران ، کانون وکلا ، سازمانهاى حقوق بشر ، انجمن دفاع از زندانیان ، شوراهاى شهرى وروستائى غیر وابسته ، اتحادیه هاى کارگرى ، انجمن هاى فرهنگى و کانون هاى مهندسین و پژوهشگران و احزاب غیر وابسته مخصوصا سازمان ها و مؤسسات وابسته ای که بودجه نظام غیر مردمی را تإمین میکنند، میتوانند زیربناى یک مبارزه سیاسى و مراکز دموکراسى آینده باشند تشکیل وبا فعالیتهاى اولیه غیرسیاسى بتدریج دامنه فعالیت های خود را گسترش دهند.
نظام دیکتاتورى براى استمرار سلطه خود نیاز دارند صنایعى که عامل قدرت آنها هستند فعال باشند ازاینرو به تخصص و تکنوکرات ها احتیاج دارند. جلب همکارى تکنوکراتها باید بخش مهمى از یک استراتژى مؤثر درنظر گرفته شود تا در مرحله نافرمانیهاى مدنى بتوان از آنها براى کاستن قدرت دولت حاکم استفاده کرد.
مردمى که درمبارزه براى رسیدن بدموکراسى بارها بسبب عدم شناخت رهبران به تغییرات شرایط جامعه جهانى و اثرات آنها دریک مبارزه سیاسى داخلى ، یا بعلت نبودن همآهنگى بین گروههاى درگیر مبارزه ، و یا خیانت پاره اى از رهبران مواجه با شکست شده و هزینه هاى سنگینى نیز پرداخته اند مشکل است بار دیگر بدون اطمینان از صداقت ، کاردانى و موضع شناسى گروهها و رهبران تازه ، خود را در معرض خطر قرار دهند. بدین دلیل گروههاى مبارز سیاسى براى رسیدن به دموکراسى درمرحله آغاز دعوت مردم به چالشهاى اعتراضى با دولت باید بتوانند همآهنگى لازم را بین خود بوجود آورند و فعالیتهاى آنها بگونه اى باشند که بتوانند به تدریج اعتماد مردم را جلب نمایند.
شروع این مرحله در مبارزه سیاسى حساسترین وحیاتى ترین مرحله مبارزه خواهد بود زیرا اگر گروههاى درگیر نتوانند روحیه دموکرات منش خودرا درحوزه بى قدرتى بثبوت برسانند هرگزدرصورت رسیدن بقدرت نخواهند توانست در ساختار دموکراسى آینده کشور نقشى ایفا نمایند.
جهان امروز دنیائى پیوسته میباشد که هر موج تازه درنقطه یى از جهان میتواند درنقطه دیگرى اثرگذارد، گروه هاى مبارز براى رسیدن بدموکراسى تنها نباید باوضاع و شرایط داخلى توجه کنند ، تغییرات جهانی میتوانند بر روند مبارزات سیاسى اثرات مثبت یا منفى بگذارد. ازاینرو واقع گرائى و نگرش دائم به بازیکنان شطرنج سیاست جهان میتواند در پیروزى مبارزه مؤثر باشد.
اعلام برنامه گروههاى مبارز و چگونگى نگرش آنها به برقرارى عدالت اجتماعى و احترام به فرهنگ اقوام و ادیان اقلیتهاى مذهبى میتواند به همبستگى ملى و روند زدودن دیکتاتورى ازکشور سرعت بخشد.