تنش های ترکیه با همسایگانش این کشور را به سمت نزدیکی با اسراییل سوق می دهد : آژانس فرانس پرس برگردان: آرسن نظریان


turkje
استامبول، ۱۷ دسامبر ۲۰۱۵
ترکیه برای جبران تنش فزاینده در روابط با همسایگانش، ایران و روسیه، و نیز تامین امنیت در زمینه نیازهای انرژی کشور، در صدد ترمیم مناسباتش با اسراییل برآمده است. روابط دوکشور بیش از پنچ سال بود که به شدت تیره شده بود.

ترکیه عضو ناتو، سالها به عنوان تنها کشور مسلمان دوست اسراییل تلقی می شد، اما پس از حمله مهلک کوماندوهای اسراییل در ۲۰۱۰ به کشتی امدادرسان ترک که عازم غزه بود، دو دولت سفیرانشان را از پایتختهای یکدیگر فراخواندند.
روز پنج شنبه، مقامات اسراییلی طی اطلاعیه ای ناگهانی اعلام داشتند که در مذاکرات محرمانه در سوییس برای عادی ساختن روابط تفاهم اولیه میان ترکیه و کشورشان حاصل شده است.
مقامات ترکیه اظهار داشتند که هنوز توافقی راجع به آشتی به دست نیآمده، اما برای اولین بار تایید کردند که پیشرفتهایی در مذاکرات حاصل شده است.
مذاکرات به رهبری یوسی کوهن، رییس موساد از جانب اسراییل و فریدون سینیرلی اوغلو، معاون مقتدر وزارت خارجه ترکیه، همزمان بوده است با تغییر لحن چشمگیر رجب طییب اردوغان، رییس جمهور پرقیل و قال ترکیه.

اردوغان، که به عنوان حامی سرسخت فلسطینیان شناخته شده، در ژوییه ۲۰۱۴ مقامات اسراییل را به خاطر حمله به نوار غزه در تابستان آن سال محکوم و متهم کرد که “روح هیتلررا زنده کرده اند”، اظهاراتی که بنیامین ناتانیاهو، نخست وزیر اسراییل را به شدت خشمگین ساخت.
لکن، همین آقای اردوغان این هفته چنین اعلام کرد: “ما، اسراییل و فلسطینیان و هم چنین کل منطقه، از عادی ساختن روابط بهره زیادی خواهیم برد”.

دینامیسمهای متغیر
این عقب گرد حیرت آور در شرایط تشدید بحران روابط میان ترکیه و روسیه درپی سرنگون کردن هواپیمای روسی برفراز آسمان سوریه توسط ترکیه صورت می گیرد. این واقعه طرحهای مشترک متعددی را میان دوکشور، از جمله در زمینه نیرو، نقش برآب کرد.
در شرایط تغییر سریع اوضاع در منطقه، مناسبات ترکیه عمدتا سنی با ایران، که جمعیتی اکثرا شیعی دارد و دشمن اصلی اسراییل نیز به شمار می رود، رو به تیرگی گذاشته است. عامل مهم دیگر این تیرگی، اصرار اردوغان به کنارگذاشتن بشاراسد است، در حالی که ایران برای سرپا نگه داشتن دولت اسد کمکهای بی دریغی در اختیار وی می گذارد.

مارک پی یرینی، از محققان موسسه کارنگی اروپا چنین اظهارداشت: “طی سالهای گذشته، چندین بار شنیده شد که ترکیه و اسراییل درصدد بهبود روابطشان برآمده اند، اما هر بار روند بهبودی شکست خورد. لکن، این بار دلایل زیادی هست که طرفین را به تلاش تازه ای برانگیخته است”.
وی اضافه کرد که “سیاست خاورمیانه ترکیه به بن بست کشانده شده و این کشور نیاز به “خبرهای واقعا مثبت دارد”.
پیشترها، احمد داوداوغلو، نخست وزیر ترکیه سیاست خارجی کشورش را چنین خلاصه کرده بود: “هیچ مشکلی با هیچ کدام از همسایگانمان نداریم”. امروز که با ادامه جنگ داخلی سوریه، ترکیه تقریبا در تمام مرزهایش با مشکل مواجه شده، این فرمول بندی همه جا مورد تمسخر قرار می گیرد.
پرزیدنت پوتین اصلا در فکر بخشیدن نیست و اختلاف با روسیه، که بیش از نصف واردات گاز ترکیه را تامین می کند، به نگرانی ای جدی برای مقامات این کشور تبدیل شده است.

به همین جهت، ترکیه فعالیتهای مربوط به تولید گاز در اسراییل را از نزدیک دنبال می کند. همین که میدان گاز لویاتان اسراییل با ظرفیت تولید ۹/۱۸ میلیارد مکعب گاز،شروع به تولید کند، اسراییل به یک کشورصادر کننده مهم گاز طبیعی تبدیل می شود.
اوزگورآلتوگ، اقتصاددان اصلی در موسسه مالی ب.گ.ث پارتنرز استامبول چنین اظهار داشت: “گاز اسراییل می تواند در مساله اختلاف آنکارا با مسکو، یعنی بزرگترین تامین کننده گاز ترکیه، قواعد بازی را تغییر دهد”.
وِردا اوزِر، مفسر سیاست خارجی در روزنامه حریت نیز، روز جمعه گذشته چنین نوشت: “پیشرفت ناگهانی در مذاکرات نتیجه تغییر دینامسیمهای منطقه و تغییر در تعادل نیروهاست. مساله گاز و طرحهای مشترک انرژی که روسیه آنها را متوقف ساخته رهبران ترکیه را مجبور به جستجوی گزینه های دیگر کرده است”.

پیشرفت محسوس
طبق اظهار مقامات اسراییل، آغاز مذاکرات برای صدور گاز به ترکیه یکی از موضوعات اصلی در معامله عادی ساختن مناسبات است.
به گفته مقامات اسراییلی، این کشور هم چنین قرار است خسارات قربانیان حمله ۲۰۱۰ به کشتی ماوی مرمره را که طی آن ده مبارز کشته شدند، بپردازد و درمقابل ترکیه همه اقدامات و دعاوی قانونی دررابطه با این موضوع را منتفی خواهدساخت

درضمن، ترکیه از ورود صلاح عروری، از رهبران ارشد حماس به خاک این کشور جلوگیری خواهد کرد.
البته، هنوز توافق نهایی حاصل نشده است. یکی از مقامات ارشد ترکیه جمعه گذشته گفت که دوطرف هنوز توافقی امضا نکرده اند، اما دارند به یک چارچوب توافق قطعی نزدیک می شوند. به گفته او: “پیشرفت مثبت محسوسی” در مذاکرات به چشم می خورد.

لازم است گفت شود که گرچه روابط دو کشور صدمه دیده بود، اما هرگز به طور کامل قطع نشده بود. طی سالهای ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۴ حجم تجارت دو کشور دوبرابر شد و اکنون توریستهای اسراییلی دوباره به سواحل ترکیه برمی گردند.
بهبود روابط ترکیه و اسراییل اتحادیه اروپا، ناتو و به ویژه ایالات متحده را خشنود خواهد ساخت. ایالات متحده در ۲۰۱۳ برای وادار کردن مقامات اسراییلی به عذرخواهی به خاطر واقعه ماوی مرمره – اما نه برای یک معامله قطعی – میانجی گری کرد.
مارک پی یرینی اضافه کرد که در سال ۲۰۱۶، ترکیه ممکن است به جستجوی “خبرهای خوب” تازه نزد همسایگان دیگرش بپردازد. نتیجه آن ممکن است پایان تقسیم کشور قبرس پس از چهار دهه و شناسایی کشتار ارمنیان در عصر عثمانی به عنوان نسل کشی باشد.

http://www.akhbar-rooz.com/article.jsp?essayId=71006
__________________________
متن انگلیسی از جمله در تارنماهای خبری زیر:
xecutrix.usc.edu
www.naharnet.com

تنها مطالب و مقالاتی که با نام جبهه ملی ايران - ارو‌پا درج ميشود، نظرات گردانندگان سايت ميباشد
بازنشر مقالات با ذكر مأخذ آزاد است