آنچه که در زیر می خوانید، بخشی از نوشتار دیگری است که در حال آماده شدن است. لکن، نظر به اینکه این نوشته مشخصا به جبهه ملی و تحولات درونی اخیر آن ارتباط دارد، بهتر دیدم که آنرا جداگانه و به عنوان یک خیرخواه خارج از گود در معرض توجه دوستان و هواداران جبهه ملی ایران قرار دهیم.
حبهه ملی کلا در طیف نیروهایی قرار دارد که من آنها را “نیروهای میانی” می نامم. این طیف شامل نیروهایی مانند حزب ملت ایران، نیروهای ملی- مذهبی، بخشی از اصلاح طلبان، عناصر سوسیال دموکرات، گروهها و عناصر قومی و اقلیتهای مذهبی و غیره می شود.
جبهه با سوابق طولانی مبارزاتی – که خالی از دست آوردهای افتخارآمیز و هم چنین اشتباهات فاحش نبوده – قدیمی ترین سازمان سیاسی ایران به شمار می رود. نظر به اینکه جبهه سنتا جمهوری خواه بوده است، در تقسیم بندی نیروهای سلطنت طلب و جمهوری خواه در گروه اخیر قرار می گیرد.
در طول حکومت جمهوری اسلامی، جبهه تلاشهایی را برای ادامه بقا به عمل آورد که به علت کنترل شدید امنیتی و آزار و تعقیب و زندانی شدن رهبرانش، چندان موفق نبود و اغلب به عدم کارآیی سازمانی، ایستایی ایدئولوژیک و چند دستگی دچار شد. این وضعیت باعث شد که در اذهان عمومی این تصور از جبهه ملی به وجود آید که این سازمان مرکب از عده ای عضو سالخورده است که قادر به برآوردن انتظارات نسل جوان تحولخواه نیست.
اخیرا، با آغاز روند فروپاشی در نظام جمهوری اسلامی و شروع پروسه شکسته شدن فضای بسته سیاسی، گروهی از رهبران و اعضای فعال جبهه طی اقدامی که حاکی از فاصله گرفتن از رهبریت محافظه کار و تمکین گرای سنتی است، “بیانیه اعلام موجودیت جبهه ملی ششم” را منتشر کردند. انتظار می رود که با دگرگون شدن اجتناب ناپذیر فضای سیاسی در زمانهای آتی شاهد اعلام موجودیتها و تاسیس سازمانهای سیاسی تازه ای در داخل و خارج باشیم.
برای اینکه این اقدام به نتایج مطلوب بیانجامد و تشکیلات جدید بتواند نقطه عطفی در سیر “ایستای” جبهه درچند دهه اخیر به وجود آورد، چند توصیه را در معرض توجه دوستان قرار می دهیم، بدون اینکه مدعی باشیم حرف آخر را در این زمینه می زنیم.
جبهه باید خود را آماده کند که به عنوان یک نیروی ملی، لیبرال و میانه رو نقشی مرکزی و متعادل کننده در سپهر سیاسی آتی ایران بازی کند. در نبود چنین نیرویی، احتمال برخورد نیروهای متعارض مثل سلطنت طلب و نیروهای چپ و احیانا دوقطبی شدن جامعه، حتی پس از فروپاشی جمهوری اسلامی، وجود خواهد داشت.
اما، قبلا جبهه باید خود را سروسامان دهد، هم از لحاظ ایدئولوژیک، هم از لحاظ تشکیلاتی و هم از منظر شیوه عمل.
از لحاظ ایدئولوژیک
– اولین کاری که جبهه برای بازیابی وجهه و اعتبار سابق خود باید بکند اینست که با شهامت با خطاهای گذشته خود برخورد کند، از جمله درمورد توافق دکتر سنجابی با آقای خمینی طی انقلاب و طرد دکتر بختیار از جبهه ملی، اقداماتی که خلاف اصول آزادیخواهی پذیرفته شده توسط خود جبهه ملی بوده است. در سیاست مثل هر حوزه عمل انسانی دیگر اشتباه گریز ناپذیراست و آنکس که هیچ نمی کند اشتباه نمی کند. لکن، یک سازمان سیاسی پویا و پیشرو باید شجاعت کافی داشته باشد که در صورت ارتکاب خطا به آن اعتراف و از آن انتقاد کند و درواقع از خطاهای خود بیآموزد.
– کمتر به طبل کودتای ٢٨ مرداد بکوبد، بلکه به عنوان یک نیروی آینده نگر توجه خود را به نقش بالقوه خود و طرق به فعل درآوردن آن، از جمله، از طریق جلب نیروهای جوان معطوف دارد.
– راجع به مساله قومیتها باید موضع مشخص و شفاف داشته باشد. کافی نیست که فقط گفته شود که “همه ما ایرانی هستیم و از حقوق برابر برخوردار هستیم”. عدم توجه به این مساله، آنچنانکه در منشور شهروندی دیده می شود، ممکن است ما را دربرابر واقعیتهای غیرقابل پیش بینی قرار دهد.
از لحاظ تشکیلاتی
– برای جذب نیروهای جوان، حتی المقدور شکل سازمانی موازی به جای تشکیلات عمودی متکی بر سلسله مراتب انتخاب کند. توجه شود که امروزه آن نوع سیستمهای رهبری کشش بیشتری برای نسل جوان دارند که سلسله مراتب و آمریت کمتری در آنها باشد و سیستم به طور افقی و براساس اعتماد متقابل عمل کند.
– با عناصر و شخصیتهای جوان و خوشنام خارج از جبهه ملی تماس برقرار کند. از جمله این چهره ها به ویژه خانم نسرین ستوده، نرگس محمدی و دکتر سلطانی را می توان نام برد.
– با نیروهای سیاسی دیگر، به ویژه نیروهای جمهوری خواه، گرد نقاط و اهداف مشترک همکاری و ائتلاف کند.
از لحاظ شیوه عمل
– از شعارها و فتواهای عام وکلی و بیانیه های طولانی و کسل کننده بپرهیزد و حرفش را مختصر و مفید بیان نماید.
– از اهمیت آشنایی با فنون جدید اطلاع رسانی و کاربرد کارآمد رسانه های اجتماعی در میدان نبرد سیاسی غافل نماند. تا آنجایی که معلوم است، جبهه در “ارتش توییتری” حضوری ندارد و این نقصی جدی برای یک سازمان سیاسی بلندپرواز در میدان مبارزه است.
با آرزوی ایرانی آزاد و دموکرات
آذر ١۳٩٧