توصیه غیرمنتظره جان کری سناتور سابق آمریکا و وزیر خارجه دولت دوم اوباما در خصوص سخت‌گیری بیشتر در توافق احتمالی ترامپ با جمهوری اسلامی، فرصت مناسبی برای درک نحوه سیاست‌ورزی در آمریکا است.
به احتمال زیاد مخاطب متعجب شده که چطور جان کری که از دید بخشی از ایرانیان نماد «مماشات» با جمهوری اسلامی در بین دولتمردان آمریکایی است، چطور به یک باره تغییر موضع شدید داده و حال رویکرد مطالبه حداکثری را تجویز می‌کند!
چطور شده کسی که با کنار گذاشتن حوزه‌های اختلاف به شکلگیری برجام در سال ۲۰۱۵ رضایت داد، از دولت دوم ترامپ می‌خواهد تا فراتر از حوزه هسته‌ای برود؟ چون جمهوری اسلامی در گوشه رینگ است!
این تفاوت موضع زیاد ناشی از تغییر دیدگاه و یا قرار گرفتن جمهوری اسلامی در موقعیت منطقه‌ای ضعیف‌تر نیست، بلکه در سطح زیرین محصول نگاه به سیاست‌ورزی در چارچوب دستور کار (Agenda) است، دستور کار ۲۰۲۵ کری با دستور کار ۲۰۱۵ وی متفاوت شده است.
در سیاست آمریکا بین دیدگاه و اندیشه (Thought) با دستور کار (Agenda) تفاوت وجود دارد.
اندیشه معمولاً به ایده‌ها، باورها و تئوری‌هایی اشاره دارد که شکل‌دهنده‌ی دیدگاه‌ها و بحث‌های سیاسی هستند. اندیشه سیاسی می‌تواند شامل نظریه‌هایی درباره‌ی حکمرانی، دموکراسی، آزادی، ماهیت انسان، عدالت و حقوق فردی باشد و عمدتا در طول زمان تکامل پبدا می‌کند.
اما دستور کار به مجموعه خاصی از مسائل یا اولویت‌هایی اشاره دارد که رهبران سیاسی یا احزاب به دنبال بررسی و یا پیشبرد آنها در یک بازه زمانی خاص هستند. دستور کار معمولاً سیاست‌ها، قوانین و ابتکاراتی را که یک حزب یا سیاستمدار قصد دارد دنبال کند، مانند اصلاحات بهداشت و درمان، سیاست مهاجرت یا اقدامات محرک اقتصادی، مشخص می‌کند. این رویکرد بیشتر به اقدام‌گرایی متمایل است و معمولاً اهداف یا برنامه‌های فوری سیاست ورزی را در مدت زمان کوتاه بازتاب می‌دهد. این اهداف بشدت تحت تاثیر ذی‌نفعانی هستند که ممکن است در بازه‌های زمانی پی‌در پی تغییر کنند.
کری الان دستور کار جدیدی را دنبال می‌کند که به احتمال زیاد ذی‌نفعان تشدید تنش بین دولت های ایران و آمریکا سفارش‌دهنده آن هستند؛ برخلاف ۲۰۲۵ که وی دستور کار تنش‌زدایی را دنبال می‌کرد. او آن موقع مقابل نتانیاهو بود، اما الان همسو شده است.
برای درک مواضع سیاست‌ورزان، رسانه‌ها، احزاب و اندیشکده‌های آمریکایی دنبال آرمان، ارزش، نظریه و دیدگاه گوهای با ثبات سیاسی نباشید، بلکه در هر مقطع ببینید که دستور کار و راهبرد آنها چیست که می‌تواند از زمانی به زمان دیگر متفاوت شود.