«انجمن جامعه‌شناسی ایران و اتحادیه انجمن‌های علوم اجتماعی در ابتدای جنگ دوازده روزه نامه‌ای درباره تجاوزگری رژیم اسرائیل و متحدانش از جمله آمریکا به انجمن‌های مختلف از جمله انجمن بین‌المللی جامعه‌شناسی ارسال کرد. امروز این انجمن بیانیه‌ای را در همبستگی با پژوهشگران ایرانی و در نقض معاهدات بین‌المللی توسط آمریکا و اسرائیل صادر کرد. ترجمه این بیانیه بدین شرح است:
در پاسخ به درخواست‌های اعضای حقیقی انجمن بین‌المللی جامعه‌شناسی (ISA) و درخواست رسمی انجمن جامعه‌شناسی ایران—عضو جمعی ISA—و اتحادیه انجمن‌های علوم اجتماعی ایران، ISA بیانیه زیر را صادر کرد.
انجمن بین‌المللی جامعه‌شناسی نگرانی عمیق خود را از تشدید تجاوزات نظامی دولت‌های اسرائیل و ایالات متحده علیه ایران ابراز می‌کند که زندگی شهروندان عادی ایران را تحت تأثیر قرار داده است. این اقدامات نقض قوانین بین‌المللی است و منجر به اختلال گسترده، آوارگی، و ترس، از جمله در تهران، شهری با بیش از ده میلیون نفر جمعیت و محل زندگی بسیاری از همکاران و موسسات دانشگاهی ما، شده است.
انجمن بین‌المللی جامعه‌شناسی در کنار انجمن جامعه‌شناسی ایران، اتحادیه انجمن‌های علوم اجتماعی ایران، و پژوهشگران سراسر ایران می‌ایستد که همچنان با محدودیت‌های شدید بر امنیت، تحرک، و توانایی خود برای مشارکت در زندگی عمومی و دانشگاهی روبرو هستند.
دانشمندان علوم اجتماعی و سازمان‌های جامعه مدنی ایران، از جمله انجمن جامعه‌شناسی ایران، انعطاف‌پذیری قابل توجهی و تعهد راسخی به دانش‌پژوهی عمومی در برابر سرکوب دولتی و محدودیت‌های پایدار بر آزادی آکادمیک از خود نشان داده‌اند. موج کنونی خشونت، جان و امنیت شخصی آن‌ها، و همچنین این فضای فکری و مدنی شکننده اما حیاتی را بیش از پیش تهدید می‌کند.
ما به ویژه نگران تأثیر مستقیم این تجاوز بر توانایی جامعه‌شناسان ایرانی برای مشارکت در زندگی آکادمیک بین‌المللی هستیم، از جمله پنجمین مجمع جامعه‌شناسی ISA در رباط، که بسیاری از همکاران ایرانی ما اکنون مجبور به کناره‌گیری از آن شده‌اند.
در شناخت این شرایط اضطراری، و در راستای تعهد ما به عدالت و تبادل علمی جهانی، ISA به تقویت صدای آسیب‌دیدگان از جنگ و سرکوب ادامه خواهد داد و خواهان صلح و پایان دادن به درگیری‌های خشونت‌آمیز است. ISA بر تعهد خود به حفظ گفتگوی بین‌المللی، تقویت صداهای به حاشیه رانده شده، و حمایت از اراده جمعی اعضای خود در برابر جنگ، آوارگی، و سرکوب تأکید می‌کند.
همانطور که در طول بحران‌ها در مناطق دیگر تأیید کرده‌ایم، ISA معتقد است که سکوت در برابر بی‌عدالتی به بازتولید عدم تقارن‌های جهانی در کیفیت زندگی و تولید و گردش دانش کمک می‌کند. امروز، بیش از هر زمان دیگری، ما خواستار مشارکت انتقادی دانشمندان علوم اجتماعی و حمایت از آزادی آکادمیک در سراسر جهان هستیم.
انجمن بین‌المللی جامعه‌شناسی با نگرانی به تأثیرات این و سایر درگیری‌ها که بر جمعیت‌ها تأثیر می‌گذارد، آسیب‌های جبران‌ناپذیری وارد می‌کند یا سال‌ها برای بازگرداندن شرایط زندگی قبلی نیاز دارد، می‌نگرد. این درگیری‌ها زندگی میلیون‌ها انسان بی‌گناه را بدتر می‌کند و پیوندهای باستانی همزیستی مسالمت‌آمیز میان مردم را از بین می‌برد.
در این دوران آشفتگی جهانی، ISA از همه دولت‌ها می‌خواهد مسیرهای متفاوتی را انتخاب کنند—مسیرهایی که گفتگو، همبستگی، و بهبود شرایط زندگی را تقویت می‌کند—با جستجوی راه‌حل‌های مسالمت‌آمیز برای درگیری‌ها، رد گفتار و اعمال نفرت‌انگیز و جنگ‌طلبانه، و تأیید مجدد تعهد خود به دفاع از حقوق بشر و ترویج صلح جهانی.»
بیانیه مشترک جامعه‌شناسان: دفاع از صلح و کرامت انسانی نه محدود به مرزهاست، نه به دولت‌ها
در پی حمله نظامی اسرائیل به خاک ایران و تداوم فضای جنگی در منطقه، انجمن جامعه‌شناسی ایران و اتحادیه انجمن‌های علوم اجتماعی کشور با انتشار نامه‌ای مشترک خطاب به نهادهای علمی جهانی، خواهان حمایت فوری و ابراز همبستگی بین‌المللی شدند.
این نامه، که مخاطب آن شش نهاد معتبر جامعه‌شناسی و علوم اجتماعی در جهان است، نسبت به تبعات انسانی، علمی و اجتماعی جنگ هشدار داده و از جامعه جهانی جامعه‌شناسان خواسته است سکوت را بشکنند و با اقداماتی مشخص، از مردم و جامعه علمی ایران پشتیبانی کنند.
در ادامه، متن کامل این نامه آمده است:
نامۀ مشترک انجمن جامعه‌شناسی ایران و اتحادیه انجمن‌های علوم اجتماعی ایران به انجمن‌های جامعه‌شناسی جهان با درخواست همبستگی و حمایت فوری جهانی در پی حملۀ اسراییل به ایران
مخاطبان: روسای
۱. انجمن بین‌المللی جامعه‌شناسی
۲. کمیته حقوق بشر انجمن بین‌المللی جامعه‌شناسی
۳. انجمن جامعه‌شناسی اروپا
۴. انجمن مطالعات خاورمیانه
۵. انجمن جامعه‌شناسی امریکا
۶. انجمن شوراهای تحقیقات علوم اجتماعی آسیا
با سلام و احترام،
ما اعضای انجمن جامعه‌شناسی و اتحادیه انجمن‌های علوم اجتماعی ایران، با نگرانی بسیار، تغییراتی را در جهان امروز نظاره و بررسی می‌کنیم که موجب سلب کرامت انسان‌ها و آسیب‌های جبران‌ناپذیر به بنیان‌های زیستی هستند و نامحتمل نیست که نقطه عطفی در روند آسیب‌زایی دورۀ آنتروپوسین و سرنوشت زیست‌کره باشند؛ در همین حال ما با نگرانی مضاعف تغییرات خونین اخیر را در خاورمیانه دنبال می‌کنیم؛ به‌ویژه حملۀ شبانه دولت اسرائیل به سرزمین و بوم ایران و تداوم آن که نقض آشکار حقوق بین‌الملل، منشور ملل متحد و اصل عدم توسل به زور در روابط بین‌الملل است.
جامعه‌شناسان ایران هم‌اکنون نیز گرفتار مشکلات و محدودیت‌های بسیاری هستند که موجب شده امکان حضور و همراهی با کنفرانس رباط را از دست بدهند. این جنگ علاوه بر آثار زیان‌بار، موجب ایزوله شدن بیش از پیش جامعه‌شناسان ایران و آسیب شدید به رشد جامعه‌شناسی در ایران خواهد شد؛ همچنان‌که تداوم و گسترش این جنگ در خاورمیانه تمامی این کنفرانس را تحت‌الشعاع قرار خواهد داد.
این حمله نه‌تنها به تمامیت سرزمینی ایران، بلکه به ثبات منطقه و فراتر از آن به بنیان‌های صلح جهانی آسیب زده است. ما این اقدام را مصداقی از امپریالیسم نظامی‌گرا، بی‌ثبات‌سازی منطقه‌ای و بی‌توجهی به حق حیات و امنیت انسان‌ها می‌دانیم.
در شرایط بسیار وخیم اجتماعی و اقتصادی خاورمیانه و ایران، هر اقدام نظامی، صرف‌نظر از موضع سیاسی کشورها، جریان‌ها و افراد، خطری جدی برای جان، روان، معیشت و همبستگی اجتماعی ضروری میلیون‌ها انسان است.
شما و ما از آثار زیان‌بار سکوت برخی از روشنفکران و دانشمندان در برابر وقایعی مانند ظهور نازیسم و فاشیسم و بروز جنگ جهانی مطلع هستیم. سکوت ما در چنین لحظاتی به معنای پذیرش و عادی‌سازی خشونت و سلطه‌طلبی و آثار زیان‌بار آن، از یک سو بر زیست‌کره و افول خرد و سرنوشت نوع انسان، و از سوی دیگر بر جامعه‌شناسی ایران، خواهد بود.
بر این اساس، ما از شما، به‌عنوان نهادهای معتبر جهانی در حوزه جامعه‌شناسی، می‌خواهیم:
۱. رسماً حملات نظامی علیه ایران را محکوم و نسبت به تهدید صلح جهانی هشدار دهید؛
۲. از جامعه مدنی و دانشمندان علوم اجتماعی در ایران حمایت اخلاقی و حرفه‌ای اعلام کنید؛
۳. با صدور بیانیه‌ها، نشست‌ها و همکاری‌های علمی، زمینه دیالوگ بین‌المللی برای صلح و عدالت اجتماعی را فراهم کنید؛
۴. در برابر روندهای فزایندۀ نظامی‌گری، خشونت ساختاری، نقض حقوق بشر و بی‌ثبات‌سازی جهانی، همبستگی اجتماعی علمی نشان دهید؛
۵. در کنفرانس‌های رباط و دهلی، به‌طور ویژه تشدید جنگ و نظامی‌گری در خاورمیانه و تهدیدهای صلح و جان و زندگی ساکنان این منطقه را مورد تأمل و بررسی قرار دهید.
در پایان، تأکید می‌کنیم که دفاع از صلح و کرامت انسانی نه محدود به مرزهاست، نه به دولت‌ها. دفاع از مردم، جامعه و ارزش‌های انسانی وظیفه‌ای است مشترک میان همه ما. ما آماده‌ایم برای هرگونه گفت‌وگو، تبادل علمی و همیاری مشترک گام برداریم.
با احترام و امید به صلح،
انجمن جامعه‌شناسی ایران
اتحادیه انجمن‌های علوم اجتماعی ایران