بر اساس گفته‌های یک فرد مطلع که با نهادهای امنیتی ایران و یک شرکت امنیتی بین‌المللی در ارتباط است، علت حادثه انفجار یک ماده سوختی موشک بوده است. با این حال، مقام‌های ایرانی تاکنون هیچ نشانه‌ای از حمله عمدی گزارش نکرده‌اند.
به گزارش رسانه‌های دولتی ایران، روز شنبه یک انفجار گسترده در یکی از بنادر جنوبی کشور موجب مرگ دست‌کم ۱۴ نفر و زخمی شدن بیش از ۷۰۰ نفر شد و آتش‌سوزی وسیعی را در مهم‌ترین مرکز واردات ایران به دنبال داشت.
فردی که با سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ارتباط دارد، اعلام کرد ماده‌ای که منفجر شده، «سدیم پرکلرات» بوده است؛ ترکیبی کلیدی در ساخت سوخت جامد موشک‌ها. این فرد که به شرط ناشناس ماندن صحبت می‌کرد، به دلایل امنیتی جزئیات بیشتری ارائه نکرد.
خبرگزاری دولتی جمهوری اسلامی ایران (ایرنا) به نقل از یکی از مقامات گزارش داد که احتمالاً انفجار ناشی از مخازنی حاوی مواد شیمیایی بوده است، اما به نوع دقیق این مواد اشاره‌ای نشد. علت دقیق انفجار مشخص نیست، ولی مقامات ایرانی تاکنون هیچ نشانه‌ای از خرابکاری یا حمله عمدی مطرح نکرده‌اند.
شرکت امنیتی «آمبری» (Ambrey) نیز به خبرگزاری آسوشیتدپرس گفت که نشانه‌هایی وجود دارد مبنی بر اینکه انفجار به دلیل نگهداری نادرست سدیم پرکلرات در بندر رخ داده است. همچنین، روزنامه فایننشال تایمز در ژانویه گزارش داده بود که چین محموله‌هایی از این ماده شیمیایی به ایران ارسال کرده است؛ کشوری که سال گذشته در جریان حملات موشکی علیه اسرائیل توسط خود و گروه نیابتی‌اش، حزب‌الله، بخش زیادی از ذخایر سوخت موشکی خود را مصرف کرده بود.
تصاویر منتشرشده از محل حادثه توسط یک رسانه ایرانی و ویدئوهای در شبکه‌های اجتماعی که توسط نیویورک تایمز تأییدشده، ابرهای عظیمی از دود سیاه ناشی از انفجار و آتش‌سوزی را نشان می‌دهند. رسانه‌های دولتی ایران گزارش دادند که حتی چندین ساعت پس از انفجار اولیه آتش‌سوزی همچنان در محوطه وسیع بندر در حال گسترش بوده است.
بندر موردنظر بزرگ‌ترین بندر ایران است و طبق اعلام سازمان بنادر و دریانوردی، سال گذشته ۸۵ درصد از ترافیک کانتینری کشور و بخش بزرگی از صادرات و واردات نفتی ایران از طریق این بندر انجام شده است.
عبدالله باباخانی، سرمایه‌گذار در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر و تحلیلگر اقتصادی، در پیامی در شبکه اجتماعی «ایکس» نوشت: «حتی توقف دو هفته‌ای عملیات این بندر استراتژیک، به دلیل تخریب‌های فیزیکی و عملیاتی، می‌تواند آسیب بسیار جدی به اقتصاد کشور وارد کند.»
وزارت بهداشت ایران نیز به دلیل وجود آلاینده‌های سمی در هوا، در استان هرمزگان وضعیت اضطراری اعلام کرد و از مردم خواست در خانه بمانند، پنجره‌ها را بسته نگه دارند و از ماسک استفاده کنند.
مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور ایران، اعلام کرد که وزیر کشور به منطقه اعزام شده است تا از نزدیک تحقیقات درباره انفجار را نظارت کند. وی ضمن ابراز «تأسف عمیق و همدردی» با قربانیان، این حادثه را تسلیت گفت.
بندرعباس به دلیل موقعیت راهبردی خود در امتداد تنگه هرمز ـ جایی که خلیج فارس به دریای عمان متصل می‌شود ـ یکی از مهم‌ترین گذرگاه‌های کشتیرانی نفت و گاز جهان به شمار می‌رود.
در سال ۲۰۲۰، اسرائیل با یک حمله سایبری عملیات بندر شهید رجایی را مختل کرد؛ اقدامی که بخشی از جنگ طولانی‌مدت در سایه میان ایران و اسرائیل بود. مقامات اسرائیلی روز شنبه در واکنش به انفجار اخیر اظهار نظری نکردند.
با این حال، در اقدامی که به نظر می‌رسد برای رد شایعات مربوط به دخالت اسرائیل صورت گرفته، دفتر دادستان کل کشور بیانیه‌ای صادر کرد و فعالان مجازی را که به انتشار شایعات و تضعیف «امنیت روانی جامعه» می‌پردازند، محکوم نمود.
این انفجار همزمان با آغاز دور سوم گفت‌وگوهای مقامات آمریکایی و ایرانی درباره برنامه هسته‌ای ایران در عمان رخ داد.
هفته گذشته، روزنامه نیویورک تایمز گزارش داد که اسرائیل قصد داشت از ماه آینده حملاتی علیه تأسیسات هسته‌ای ایران انجام دهد، اما این طرح توسط دونالد ترامپ متوقف شد، زیراکه وی درصدد مذاکره برای توافقی با تهران است. با این حال، ترامپ همچنین متعهد شده است که برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای، در صورت لزوم از اقدام نظامی استفاده خواهد کرد.